19/06/2018 - 09:29

កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន​ នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​តី​ណាម​បូ

ក្នុង​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំក​ន្លង បក្ស​និង​រ​ដ្ឋ​យើង​បាន​ចេញ​នូវ​គោល​ការណ៍​គោល​ន​យោ​បាយ​ជា​ច្រើន​ ស្តី​ពី​ក​សាង​ខឿន​វប្ប​ធម៌​វៀត​ណាម​ជឿន​លឿន​ ដិត​ដាម​ដោយ​អត្ត​សញ្ញាណ​ជាតិ​។

ពិ​ធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី​ប្រ​ពៃ​ណី​ខ្មែរ​។

ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ណាំង​ទូក​-ង របស់​ជន​រួម​ជាតិខ្មែរ​ណាមបូ។​ ​

គោល​ការណ៍​ គោល​ន​យោ​បាយ​​ទាំង​នោះ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ជាក់​​ច្បាស់ ដោយ​កម្ម​វិ​ធី​គម្រោង​ទិស​ដៅ​ជាតិ​ សំ​ដៅ​លើក​កម្ពស់​ជីវ​ភាព​សម្ភារ​ ស្មារ​តី​ ជីវ​ភាព​ន​យោ​បាយ​-សង្គម​ និង​គុណ​ភាព​ជីវ​ភាព​របស់​ជន​រួម​ជាតិ​ខ្មែរ​ ជន​រួម​ជាតិ​ចិន​ និង​ជន​រួម​ជាតិ​ចាម​នៅ​តំ​បន់​តី​ណាម​បូ។​ តី​ណាម​​បូ​ (ឬ​ហៅ​ថា​តំ​បន់​វាល​រាប​ទន្លេ​គឺវ​ឡុង​) ជា​តំ​បន់​ពហុ​ជាតិ​សាសន៍​រួម​រស់​ជា​មួយ​គ្នា​ (ដូច​ជន​ជាតិ​កិញ​-ខ្មែរ​-ចិន​-ចាម​។ល។) ហើយ​ជន​ជាតិ​ទាំង​នេះ​ផ្សេង​គ្នា​ពី​ជាតិ​សាសន៍​ ភា​សា​​និង​វប្ប​ធម៌​។ សហ​គម​ន៍​ពហុ​ជាតិ​សាសន៍​ទាំង​នេះ​ភាគ​ច្រើន​រស់​នៅ​តំ​បន់​ជន​​បទ​ក្បែរ​មាត់​ស​មុទ្រ​ខាង​កើត​ (ត្រា​វិញ សុក​ត្រាំង​ បាក​លីវ​និង​មួយ​ភាគ​នៃ​កា​ម៉ាវ​) ក្បែរ​មាត់​ស​មុទ្រ​ខាង​លិច​ (​កៀន​យ៉ាង​ និង​មួយ​ភាគ​របស់​កា​ម៉ាវ​) នៅ​តំ​បន់​ព្រំ​ដែន​វៀត​ណាម​​-កម្ពុជា​ (​អាន​យ៉ាង​ កៀន​យ៉ាង​) នៅ​ចន្លោះ​ទន្លេ​តៀន​ និង​ទន្លេ​ហូវ​ (​វិញ​ឡុង​និង​មួយ​ភាគ​​របស់​ត្រា​វិញ​) និង​នៅតំ​បន់​ខាង​លិច​ភាគ​ខាង​ ត្បូង​ទន្លេ​ហូវ​ (កឹង​ធើ ហូវ​យ៉ាង​ និង​មួយ​ភាគរបស់​សុក​ត្រាំង​ ព្រម​ទាំង​មួយ​ភាគ​របស់​កៀន​យ៉ាង​) តាំង​ពី​ជំ​នាន់​ស្តេច​ង្វៀន​ និង​រជ្ជ​កាល​ស្តេច​ង្វៀន​​ជន​ជាតិ​កិញ​ (​ជន​ជាតិ​មាន​ចំ​នួន​មនុស្ស​ច្រើន​បំ​ផុត​) ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​-ចិន​-ចាម​ (ជា​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​) គឺ​ជា​សមាស​ភាព​នៃ​ជន​ជាតិ​ដើម​ រួប​រួម​គ្នា​បាន​ជា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ ប្រ​ជា​ជន​ពហុ​ជន​ជាតិ​ មាន​លក្ខណៈ​វប្ប​ធម៌​យ៉ាង​សម្បូរ​បែប​នៅ​តំ​បន់​នេះ​ ។

បណ្តា​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​នៅ​តំ​បន់​តី​ណាម​បូ រួម​ជា​មួយ​នឹង​ជន​ជាតិ​កិញ​-ខ្មែរ​-ចិន​-ចាម​ មាន​នា​ទី​សំ​ខាន់​នៃ​វប្ប​ធម៌​និង​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​តំ​បន់​នេះ​។ វប្ប​ធម៌​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​នៅ​តំបន់​នេះ បាន​រួម​បញ្ចូល​លើ​មូល​ដ្ឋាន​គ្រឹះ​នៃ​ក​សិ​កម្ម ស្រូវ​ទឹក និង​ដំ​ណាំ​រួម​ផ្សំ​ជា​ចម្បង ហើយ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ទក្ខិណ​និ​កាយ​ ជា​សាស​នា​រប​ស់​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ មាន​ឥទ្ធិ​ពល​គ្រប​ដណ្ដប់​លើ​រាល់​វិ​ស័យ​នៃ​ជីវ​ភាព​របស់​ប្រ​ជា​ជន មាន​មុខ​ងារ​ដូច​ជា​ស្ថា​ប័ន​(ឬ​បញ្ញត្តិ)​គ្រប់​គ្រង​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​​ភូមិ ស្រុក​និង​វត្ត​​អា​រាម​។ ក្នុង​ពេ​លនោះ​ វប្ប​ធម៌​របស់​ជន​ជាតិ​ចិន​ត្រូវ​បាន​រួម​បញ្ចូល​​លើ​មូល​ដ្ឋាន​ គ្រឹះ​នៃ​កសិ​កម្ម​ដាំ​ដុះ ​អា​ជីវ​កម្ម​ សេ​វា​កម្ម​​ជា​ចម្បង​ និង​សា​ល​ជួប​ជុំ​មាន​មុខ​ងារ​ដូច​​ជា​ស្ថា​ប័ន​គ្រប់​គ្រង​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ ជន​ជាតិ​ចិន​អន្តោ​ប្រ​វេសន៍​តាម​ផ្លូវ​សមុទ្រ​គោរ​​ព​​បូ​ជា​ អ៊ុង​បោង ថៀន​ហូវ​។ ឯ​វប្ប​ធម៌​ជន​ជាតិ​ចាម​ត្រូវ​បាន​រួម​បញ្ជូល​លើ​មូល​ដ្ឋាន​ គ្រឹះ​នៃ​នេ​សាទ​កម្ម​តាម​ព្រែក​​ទន្លេ និង​ការ​ជួញ​ដូរ​ចល័ត​មាន​រយៈ​ពេល​ច្រើន​ថ្ងៃ​ “ឥត​កំ​ណត់​ទី​កន្លែង​” ជា​ចម្បង​ ឥ​ស្លាម​សាស​នា ជា​សាស​នា​របស់​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ចាម​ មាន​ឥទ្ធិ​ពល​គ្រប​ដណ្ដប់​លើ​រាល់​វិ​ស័យ​នៃ​ជីវ​ភាព​របស់​ប្រ​ជា​ជន​ប៉ា​លេ​ និង​វិ​ហារ​កា​តូ​លិក មាន​មុខ​ងារ​ដូច​ជា​ស្ថា​ប័ន​ស្វយ​គ្រប់​គ្រង​សហ​គមន៍​។ អា​ស្រ័យ​ហេតុ​នេះ ការកសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​នៅ​តី​ណាម​បូ គប្បី​យោង​ទៅ​លើ​ការ​យល់​ដឹង​អំ​ពី​ស្ថាន​ភាព​ជាក់​ស្តែង​នៃ​បរិ​ស្ថាន​និង​ការ​យល់​ដឹង​​ពី​​អត្ត​​សញ្ញាណ​ និង​តម្លៃ​វប្ប​ធម៌​ប្រ​ពី​ណី​របស់​ជន​ជាតិ​នី​មួយ​ៗ​។

យោង​តាម​គោល​ការណ៍​និង​គោល​ន​យោ​បាយ​របស់​បក្ស​និង​រដ្ឋ​ចំ​ពោះ​ការ​អភិ​រក្ស​ និង​ពង្រីក​​​អត្ត​​សញ្ញាណ​​វប្ប​​ធ​ម៌ប្រ​ពៃ​ណី​របស់​បណ្តា​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច បណ្តា​ខេត្ត ក្រុង​នៅ​តី​ណាម​បូ​បាន​កៀរ​គរ​ គួប​ផ្សំ​នឹង​ប្រ​ភព​ទុន​ជា​ច្រើន​ពី​មជ្ឈិម​ ភូមិ​ភាគ​អង្គ​ការ​មិន​មែន​រដ្ឋា​ភិ​បាល​និង​ក្នុង​ប្រ​ជាជន​ ដើម្បី​ផ្តុំ​កម្លាំង​​វិ​និ​យោគ​ទុន​កសាង និង​ជួស​ជុល​ស្ថា​ប័ន​សាសនា​និង​ជំ​នឿ​ប្រ​ពៃ​ណី​របស់​សហ​គមន៍ (វត្ត​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាស​នា​របស់​ជន​ជាតិ​ខ្មែ​រ​ វិ​ហារ​ ឥ​ស្លាម​របស់​ជន​ជាតិ​ចាម​ វិ​ហា​រសក្ការ​បូ​ជា ​អ៊ុង​បោង​និង​ថៀន​ហូវ​របស់​ជន​ជាតិ​ចិន​)​។ ការ​ប្រ​មូល​ថែ​រក្សា​ដាក់​តាំង​នូវ​បេតិ​ក​ភណ្ឌ​ វប្ប​ធម៌​រូបិយ​និង​អរូ​បិយ​និង​រៀប​ចំ​ណាត់​ថ្នាក់​បេតិ​ក​ភណ្ឌ​វប្ប​ធម៌​ប្រ​វត្តិ​សាស្ត្រ។​ នៅ​សុក​ត្រាំង​មាន​វត្ត​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ខ្មែរ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ជា​បេតិក​ភណ្ឌ​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត វប្ប​ធម៌​ថ្នាក់​ជាតិ​ចំ​នួន​២​វត្ត​និង​បេតិក​ភណ្ឌ​ ប្រ​វត្តិ​សាស្រ្ត​វប្ប​ធម៌​ថ្នាក់​ខេត្ត​ចំ​នួន​៣​វត្ត​។ សំ​ណង់​ស្ថា​បត្យ​កម្ម​វប្ប​ធម៌​ជន​ជាតិ​ចិន​ បាន​ទទួល​ស្គាល់​ជា​បេតិ​ក​ភណ្ឌ​ថ្នាក់​ខេត្ត​ចំ​នួន​៣​។ សារ​មន្ទីរ​ខ្មែរ​ដាក់​តាំង​វត្ថុ​បុ​រាណ​​វប្ប  ​  ធ​ម៌​ប្រ​ពៃ​ណី​ចំ​នួន​៤៦២​។ នៅ​កៀន​យ៉ាង​មាន​វត្ត​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ខ្មែរ​ចំ​នួន​៤​និង​ព្រះ​ស្ដូប​​មួ​យ​បញ្ចុះ​ព្រះ​អដ្ឋិ​ធាតុ​ព្រះ​សង្ឃ​ពលី​៤​ព្រះ​អង្គ​ ត្រូវ​បាន​រៀប​ចំ​ណាត់​ថ្នាក់​បេតិក​ភណ្ឌ​  ប្រ​វត្តិ​សាស្រ្ត​វប្ប​ធម៌​ថ្នាក់​ជាតិ​។  ​ចំ​ណែក​នៅក្រុង​ត្រា​វិញ (ខេត្ត​ត្រា​វិញ​) មាន​វត្ត​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ខ្មែរ​១​វត្ត​ បាន​ទទួល​ស្គាល់​ជា​បេតិក​ភណ្ឌ​ប្រ​វត្តិ​សាស្រ្ត​វប្ប​ធម៌​ថ្នាក់​ខេត្ត និង​វត្ត​​ចំ​នួន​២ បាន​ទទួល​ស្គាល់​ជា​បេតិ​ក​ភណ្ឌ​ប្រ​វត្តិ​សាស្ត្រ​វប្ប​ធម៌​ថ្នាក់​ខេត្ត​និង​មណ្ឌល​បេតិ​ក​ភណ្ឌ​វប្ប​ធម៍​ថ្នាក់​ជាតិ​ ស្រះ​ស្រង់​ដូន​​អន​។ល។

ពី​ធី​ប្រ​ណាំង​ទូក​-ង​របស់ជន​ជាតិ​ខែ្មរ​នៅ​ណាម​បូ​។

ស​កម្ម​ភាព​វប្ប​ធម៌ សិល្បៈ​ កី​ឡា​អប់​រំ​កាយ​របស់​ជន​ជាតិ​ភាគ​​តិច​នៅ​តី​ណាម​បូត្រូ​វ​បាន​រក្សា​និង​ពង្រីក​ជា​និច្ច​។ នៅ​សុក​ត្រាំង​មាន​ក្រុម​សិល្បៈ​ខ្មែរ​ជំ​​នាញ​មួយ​ចំ​នួន​ ក្រុម​សិល្បៈ​ជំ​នាញ​ហូយ​​ចូវ​ក្វាង​ (ក្រុង​វិញ​ចូវ​) និង​ក្រុម​សិល្បៈ​ម​ហា​ជន​មួយ​ចំ​នួន​ស​កម្ម​ភាព​នៅ​តាម​ស្រុក​ ក្រុង​​ក្នុង​​ខេត្ត​។ នៅ​ខេត្ត​កៀន​យ៉ាង​ មាន​ក្រុម​សិល្បៈ​ខ្មែរ​និ​ង​ក្រុម​ការ​ងារ​ចល័ត​របស់​ខេត្ត​​ធ្វើ​​​ស​កម្ម​ភាព​ជា​ប្រ​ចាំ ដើម្បី​បំរើ​ប្រ​ជា​ជន​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​ តំ​បន់​ដាច់​ស្រ​យាល តំ​បន់​ព្រំ​ដែន​ និង​ដោះ​ដូរ​វប្ប​ធម៌​ និង​សិល្បៈ​ជា​មួយ​នឹង​ខេត្ត​មួយ​ចំ​នួន​នៅ​ប្រ​ទេស​កម្ពុជា​ដែល​បាន​ចង​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​ភាព​។ បច្ចុ​ប្បន្ន ផ្នែក​វប្ប​ធម៌​ខេត្ត​កៀន​យ៉ាង​បាន​កសាងគម្រោង​ ដើម្បី​បង្រៀន​ និង​អភិ​រក្ស​សិល្បៈ​យូរ​កេរ​។

ដោយ​ការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​នៃ​ទូ​ទាំង​ប្រ​ព័ន្ធ​ន​យោ​បាយ​ ពិ​សេស​គឺ​ប្រ​ព័ន្ធ​ន​យោ​បាយ​មូល​ដ្ឋាន​នៅ​ភូមិ​ភាគ​នា​នា​នៃ​តំ​បន់​តី​ណាម​បូ ក្នុង​ការ​ពង្រីក​និងលើក​កម្ពស់​ប្រ​សិទ្ធ​ភាព​នៃ​ចលនា​ “ទូ​ទាំង​ប្រ​ជា​ជន​សាម​គ្គី​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​”។ ផ្សារ​ភ្ជាប់​នឹង​ការ​ចលនា “ទូ​ទាំង​ប្រ​ជា​ជន​សាម​គ្គី​ក​​សាង​ជន​បទ​ថ្មី និង​ទី​ក្រុង​អារ្យ​ធម៌​”។ អ​នុ​វត្ត​នូវ​កម្ម​វិ​ធី​ទិស​ដៅ​ជាតិ​ស្តី​ពី​វប្ប​ធម៌​នៅ​ដំ​ណាក់​កាល​២០១២​-២០១៥ ផ្សារ​ភ្ចាប់​ជា​មួយ​កម្ម​វិ​ធី​ទិស​ដៅ​ជាតិ​កសាង​ជន​បទ​ថ្មី​ដំ​ណាក់​កាល​២០១០​-២០២០​ ក៏​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ជា​សារ​វ័ន្ត​នូវ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​និងជីវ​ភាព​សេដ្ឋ​កិច្ច​-សង្គម​និង​វប្ប​ធម៌​នៃ​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ-ចិន​និង​ចាម​នៅ​ជន​បទ ទី​ក្រុង​​តំ​បន់​ព្រំ​ដែន ឆ្នេរ​ស​មុទ្រ​និង​កោះ​នៅ​ក្នុង​តំ​បន់​នេះ​។

បណ្តា​ស្ថា​ប័ន​វប្ប​ធម៍​ស​ម័យ​បុ​រាណ​ (វត្ត​ខ្មែរ វិ​ហារ​ចាម​ សាល​ជួប​ជុំ និង​ស​ម័យ​ទំ​នើប​ (អា​គារ​វប្ប​ធម៌​ឃុំ  អា​គារ​ប្រ​ពៃ​ណី​ចាម​ សារ​មន្ទីរ​ខ្មែរ​) ក៏​ត្រូវ​បាន​សាង​សង់​ថ្មី​ឬ​ជួស​ជុល​ឡើង​វិញ ដើម្បី​បំ​ពេញ​តាម​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការ​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​តី​ណាម​បូ​។ គិត​មកដល់​ខែតុលា ឆ្នាំ​២០១៤ នៅ​ខេត្ត​សុក​ត្រាំង​មាន​អា​គារ​ប្រ​ជុំ​ជីវ​កិច្ច​សហ​គមន៍​ អា​គារ​ពត៌​មាន​ភូមិ​និង​ទី​តាំង​វប្ប​ធម៌​វត្ត​ខ្មែរ​ចំ​នួន​៥១១​។ ក្រៅ​ពី​នោះ នៅ​ទាំ​ង​មាន​វិជ្ជា​ស្ថាន​ពុទ្ធ​សាសនា​ទក្ខិណ​​​និ​​កាយ​ខ្មែរ​ (​នៅកឹ​ង​ធើ) សា​លា​មធ្យម​សិក្សា​បាលី​ខ្មែរ​(នៅ​ខេត្ត​សុក​ត្រាំង​និង​ត្រា​វិញ) និង​បណ្តា​សា​លា​អ​នុ​ម​ហា​វិ​ទ្យា​ល័យ​ សា​លា​មធ្យម​សិក្សា​វិជ្ជា​ជីវៈ​ សា​លា​មធ្យម​សិក្សា​ជន​ជាតិ​អន្តេ​វា​សិក​ ក៏​ត្រូវ​បាន​កសាង​សំ​ដៅ​ជំ​រុញ​ការ​អប់​រំ​និង​បណ្តុះ​បណ្តាល​ បង្រៀន​វិជ្ជា​ជីវៈ​ជូន​កូន​ចៅ​ជន​រួម​ជាតិ​និង​ព្រះ​សង្ឃ​ខ្មែរ​ផ​ង​ដែរ​។ 

“ចលនា​ទូ​ទាំង​ប្រ​ជា​ជន​សាម​គ្គី​ក​សាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន” ក​សាង “គ្រួ​សារ​វប្ប​ធម៌​” “ភូមិ​វប្ប​ធម៌​” “ឃុំ​វប្ប​ធម៌​” “វត្ត​វប្ប​ធម៌​” ​“ទី​​តាំង​វប្បធ​ម៍​ព្រំ​ដែន​”។ល។ ត្រូវ​បាន​អនុ​វត្តយ៉ាង​ទូ​លំ​ទូ​លាយ​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​-ចិន​និង​ចាម​រស់​នៅ​។ នៅ​ស្រុក​អាន​ភូ​ (ខេត្ត​អាន​យ៉ាង​) កន្លែង​ដែល​មាន​ជន​ជាតិ​ចាម​រស់​នៅ​ច្រើន​កុះ​ករ​ មាន​​គ្រួ​​សារ​ចំ​នួន​៩២,៦​%សម្រេច​បទ​ដ្ឋាន​វប្ប​ធម៌ មាន​ភូមិ​ចំ​នួន​៥៦​/៥៨​សម្រេច​​ប​ទ​​ដ្ឋាន​វប្ប​ធម៌​ មាន​ឃុំ​និង​ទី​ប្រ​ជុំ​​ជន​ចំនួន​១០/១៤​សម្រេច​បទ​ដ្ឋាន​វប្ប​ធម៌ មាន​អង្គ​ភាព​ចំ​នួន​១០៤ ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​​ជា​ស្ថា​ប័ន​វប្ប​ធម៌ មាន​ភូមិ​ចំ​នួន​៤/៥៨ ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​សច្ចា​ប័ន​អនុ​សញ្ញា​តាម​សេច​ក្តី​​សម្រេច​លេខ​០៤​/២០១២​/NQ-HĐND របស់​ក្រុម​​ប្រឹក្សា​ប្រ​ជា​ជន​ខេត្ត​អាន​យ៉ាង​និង​មាន​ភូមិ​ចំនួ​ន​១២/​៣៤ ជា​ទី​តាំង​វប្ប​ធម៌​ព្រំ​ដែន​។ នៅ​ស្រុក​ចូវ​ថាញ់ (ខេត្ត​កៀន​យ៉ាង​) កន្លែង​ដែល​​មាន​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​និង​ជន​ជាតិ​ចិន​រស់​នៅ​កុះករ រៀង​រាល់​ឆ្នាំ មាន​គ្រួ​សារ​ចំ​នួន​៩៣% ភូមិ​និង​មណ្ឌល​ក្រុង​ចំ​នួន​៩៥​% ស្ថា​ប័ន​និង​អង្គ​ភាព​៩៨​% សម្រេច​កិត្តិ​នាម​វប្ប​ធម៌​។ នៅ​ទី​ក្រុង​ត្រា​វិញ (ខេត្ត​ត្រា​វិញ​) ការ​ចល​នា​“ទូ​ទាំង​ប្រ​ជា​ជន​សាមគ្គី​កសាង​ផ្នត់​រស់​នៅ​អារ្យ​ធម៌ គ្រួ​សារ​វប្ប​ធម៌”“ក​សាង​អនុ​សង្កាត់​ ភូមិ​វប្ប​ធម៌​និង​ជីវ​ភាព​ថ្មី​នៅ​មណ្ឌល​ប្រ​ជា​ជន​តាំង​ទី​លំ​នៅ​” មាន​អនុ​សង្កាត់​ចំ​នួន​៣៣/​៧២ ដែល​មាន​ជន​រួម​ជាតិ​ខ្មែរ​រស់​នៅ​​សម្រេច​កិត្តិ​នាម​អនុ​សង្កាត់​វប្ប​ធម៌​ និង​មាន​គ្រួ​សារ​ខ្មែរ​ចំ​នួន​៣.៨១៦​/៥.០៦២​ត្រូវ​បាន​​ទទួល​ស្គាល់​ជា​គ្រួ​សារ​វប្ប​ធម៌​។

ពិ​ធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី​ប្រ​ពៃ​ណី​ខ្មែរ​។

ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ណាំង​គោ​របស់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​នៅ​បៃ​ណូយ​។

បណ្តា​ភូមិ​ភាគ​នៅ​តំ​បន់​តី​ណាម​បូ បាន​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​អនុ​វត្ត​ផ្នត់​រស់​នៅ​អារ្យ​ធម៌ ក្នុង​ការ​រៀប​មង្គល​ការ​​បុណ្យ​សព និង​កម្ម​វិ​ធី​បុណ្យ​ទាន​ផ្សេង​ៗ​ក្នុង​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ ជន​ ជាតិ​ចិន​និងជន​ជាតិ​ចាម​ តាម​សេច​ក្តី​សម្រេច​ចិត្ត​លេខ​៣០៨​/២០០៥​/QĐ​-TTg​ របស់​នា យករ​ដ្ឋ​មន្ត្រី។​ ជា​ពិ​សេស​ផ្តុំ​កម្លាំង​ទៅ​លើ​ការ​​ក​សាង​ ជួស​ជុល​ឈាប​នដ្ឋាន​នៅ​តាម​វត្ត​ ខ្មែរ​។ ដោយ​ឡែក​នៅ​ខេត្ត​កៀន​យ៉ាង​  មាន​​ផែន​ការ​អនុ​វត្ត​គម្រោង​កាត់​បន្ថយ​ស្ថាន​ភាព​ អា​ពាហ៍​ពិ​ពា​ហ៍កុ​មារ​ និង​អា​ពាហ៍​ពិ​ពាហ៏​ ជាប់​ឈាម​ជ័រ​នឹង​គ្នា​ចំ​ពោះ​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិ​ច នៅ​ក្នុង​ខេត្ត និង​ផ្តល់​ថ​វិ​កា​៣០​ពាន់​លាន​ដុង​ដើម្បី​កសាង​ឈាប​នដ្ឋាន​ជូន​វត្ត​ខ្មែរ​ចំ​នួន​៩​២​​វត្ត​។ នៅ​ទី​ក្រុង​ត្រា​វិញ​ (ខេត្ត​ត្រា​វិញ​) ក៏​បាន​កសាង​ឈាប​នដ្ឋាន​ជូន​វត្ត​ខ្មែរ​ចំ​នួន​៩​វត្ត​ ដោយ​ថ​វិ​កា​មជ្ឈិម​ ប្រ​ជា​ជន​និង​ព្រះ​សង្ឃ​​រួម​វិ​ភាគ​ទាន​។ល។ និ​យាយ​រួម​​ការ​កសាង​ជួស​ជុល​ឈា​ប​នដ្ឋាន​ជូន​វត្ត​ខ្មែរ បាន​បង្កលក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​មិន​ត្រឹម​តែ​សំ​រាប់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ទាំង​ជន​ជាតិ​កិញ​ និង​ជន​ជាតិ​ចិន​ ក៏​មាន​កន្លែង​បូជា​សព​សម​រម្យ​និង​កាត់​បន្ថយ​បាន​ការ​បំ​ពុល​បរិ​ស្ថាន​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី​ការ​ដុត​។ ពិធីបុណ្យប្រពៃ ណី​របស់​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​-ចិន​និង​ចាម​ នៅ​តី​ណាម​បូ ត្រូវ​បាន​អភិ​រក្ស​និង​ពង្រីក​។ ដូច​ជា​ពិ​ធី​បុណ្យ​សែន​ដូន​តា​-ប្រ​ណាំង​គោ​នៅ​ខេត្ត​អាន​យ៉ាង​ ត្រូវ​បាន​ប្តូរ​វេន​គ្នា​ប្រា​រព្ធ​ឡើង​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ រ​វាង​ស្រុក​ទ្រី​តូន​និង​ស្រុក​តិញ​បៀន​។ ទិ​វា​បុណ្យ​វប្ប​ធម៌​កី​ឡា​ប្រ​​ពៃ​ណី​និង​សមោ​សរ​វប្ប​ធម៌​រដូវ​ទឹក​ជំ​នន់​ បុង​ប៊ិញ​ធៀន​ត្រូវ​បាន​ប្រា​រព្ធ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​នៅ​ស្រុក​អាន​ភូ​។ ពិ​ធី​បុណ្យ​សាស​នា​របស់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ ជន​ជាតិ​ចិន​នៅ​ខេត្ត​សុក​ត្រាំង​ ត្រូវ​បាន​ប្រា​រព្ធ​ឡើង​តាម​ប្រ​ពៃ​ណី ក្នុង​នោះ​មាន​ពិ​ធី​បុណ្យ​អក​អំ​បុក​-ប្រ​ណាំង​ទូក​-ង​ របស់​ជន​រួម​ជាតិ​ខ្មែរ​ ត្រូវ​បាន​បង្កើន​កម្រិត​ទៅ​ជា Festival ប្រ​ណាំង​ទូក​-ង នៅ​តំ​បន់​តី​ណាម​បូ។ ពិ​ធី​បុណ្យ​អក​អំ​បុក​-ប្រ​ណាំង​ទូក​-ង ​ក៏​ត្រូវ​បាន​ប្រា​រព្ធ​ឡើង​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​នៅ​ស្រុក​ហ្គ​ក្វាវ ព្រម​ទាំង​បាន​បង្កើន​កម្រិត​ទៅ​ជា​ទិ​វា​បុណ្យ​​វប្ប​ធម៌​កី​ឡា និង​ទេស​ចរណ៍​ថ្នាក់​ខេត្ត នៅ​ខេត្ត​កៀន​យ៉ាង​។ វត្ត​នានា​នៅ​ជុំ​វិញ​ស្រះ​គូ ក៏​ដូច​ជា​នៅ​មណ្ឌល​ស្រះ​គូ គឺ​ជា​កន្លែង​ដែល​ព្រះ​សង្ឃ​ មា​មីង​ជន​រួម​ជាតិ​ខ្មែរ​ប្រា​រព្ធ​នូវ​ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ពៃ​ណី​និង​ជា​កន្លែង​ប្រ​ជុំ​ជីវ​ភាព​វប្ប​​ធម៌ បួស​រៀន​​ កន្លែង​កំ​សាន្ត​សប្បាយ​ផង​ដែរ​។ យើង​អាច​និ​យាយ​បាន​ថា​ ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ពៃ​ណី​ “ទិ​វា​បុណ្យ​វប្ប​ធម៌​របស់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​-ចិន​-ចាម​” ត្រូវ​បាន​រៀប​ចំ​ឡើង​ជា​ទៀង​ ទាត់​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ម្តង បាន​រួម​ចំ​ណែក​ថែ​រក្សា​និង​ពង្រីក​អត្ត​សញ្ញាណ​វប្ប​ធម៌​ តម្លៃ​ប្រ​ពៃ​ណី​រប​ស់​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ទាំង​នេះ​។ ទន្ទឹម​នឹង​នោះ វត្ត​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ខ្មែរ ព្រះ​វិ​ហារ​​ឥ​​ស្លាម​ ស​មា​គម​សប្បុ​រស​ធម៌​ជន​ជាតិ​ចិន​ ក៏​ពង្រីក​បាន​នូវ​តួ​នា​ទី​និង​ឧត្តម​ភាព​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​អភិ​រក្ស​​ថែ​រក្សា​និង​ពង្រីក​បេតិ​ក​ភណ្ឌវប្ប​ធម៌ ក៏​ដូច​ជាគិ​ត​គូរ​ដល់​ការ​អប់​រំ​សហ​គមន៍ (បង្រៀន​អក្សរ​ខ្មែរ​-ចិន​ និង​ភា​សា​​ចាម​។ល។​)

សិប្ប​កា​រិ​នី​ តន្រ្តី​ករ​របស់​ក្រុម​ក្រុង​កឹង​ធេី​ កំ​ពុងសមែ្តង​បង្ហាញ​ពី​រ​បៀប​ដាល់​អំ​បុក​។

ក៏​​ប៉ុន្តែ ការ​​ក​​សាង​​ជី​វ​​ភាព​​វប្ប​​ធម៌​​មូល​​ដ្ឋាន​​នៅ​​តំ​​បន់​​ជន​​ជាតិ​ភាគ​តិច​តី​ណាម​បូ នៅ​​ជួប​ការ​​លំ​​បាក​ សាក​​ល្បង​​យ៉ាង​​ច្រើន​​។ បរិ​​ស្ថាន​​រស់​​នៅ​​និង​​មនុស្ស​​ធម៌​នៃ​តំ​បន់​នេះ​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​គួរ​ឱ្យ​កត់​សម្គាល់​ ក្រោម​ឥទ្ធិ​ពល​នៃ​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច​-សង្គម​និង​រង​ការ​ប្រែ​ប្រួល​អា​កាស​ធាតុ​។ ជីវ​ភាព​សេដ្ឋ​កិច្ច​និង​ជីវ​ភាព​រស់​នៅ​របស់​សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​នៅ​តី​ណាម​បូ ជា​ពិ​សេស​គឺ​​ជន​ជាតិ​ខ្មែរនិ​ង​ចាម​គឺ​ជា “សហ​គមន៍​ជន​ជាតិ​នៅ​ក្រី​ក្រ​” នៅ​ជួប​ការ​លំ​បាក ខ្វះ​ខាត​និង​ហា​និ​ភ័យ​ច្រើន​។ ក្នុង​ពេល​នោះ ប្រ​ព័ន្ធ​អប់​រំ​និង​បណ្តុះ​បណ្តាល​ ពិ​សេស​គឺ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​វិជ្ជា​ជីវៈ​ មិន​ទាន់​បំ​ពេញ​តាម​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​វិជ្ជា​ជីវៈ​ ដែល​សម​ស្រប​នឹង​ប្រ​ពៃ​ណី​របស់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​។ ប្រ​ព័ន្ធ​សុ​ខា​ភិ​បាល​ ពិ​សេស​គឺ​បណ្តាញ​ថែ​ទាំ​សុខ​ភាព​សហ​គមន៍​ក៏​មិន​ទាន់​បំ​ពេញ​តាម​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការ​បង្ការ​ព្យា​បាល​ជំ​ងឺ​និង​អ​នា​ម័យ​បរិ​ស្ថាន​។ ការ​អប់​រំ​និង​បណ្តុះ​បណ្តាល​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​វិ​ជ្ជា​ជីវៈ​ ការ​ថែ​ទាំ​សុខ​ភាព​ ការ​ការ​ពារ​និង​ការ​កែ​លម្អ​បរិ​ស្ថាន​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​បញ្ហា​បន្ទាន់​​មួយ សម្រាប់​ការ​កែ​លម្អ​គុណ​ភាព​ចំ​នួន​ប្រ​ជា​ជន​កែ​លម្អ​មាឌ​កំ​ពស់​មនុស្ស​និង​គុណ​ភាព​នៃ​ប្រ​ភព​ធន​ធាន​មនុស្ស​ ជា​ជន​ជាតិ​​ភាគ​តិច បំ​ពេញ​តាម​តម្រូវ​ការ​នៃ​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច​សង្គម​ និង​តម្រូវ​ការ​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន​នៅ​តំ​បន់​នេះ​។

 តី​ណា​ម​បូ​ជា​តំបន់​ដី​មាន​ព​ហុ​វប្ប​ធម៌​ ពហុ​សា​សនា​និង​សម្បូរ​បែប​នៃ​ប្រ​ភេទ​ជំ​នឿ ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ពៃ​ណី​របស់​ប្រ​ជា​ជន​ខ្មែរ​-ចិន​និង​ចាម​។ ការ​អភិ​រក្ស​និង​ពង្រីក​នូវ​តម្លៃ​ប្រ​ពៃ​ណី​វប្ប​ធម៌ និង​សាស​នា​របស់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​ទាំង​នេះ នា​បច្ចុ​ប្បន្ន គឺ​ជា​តម្រូវ​ការ​ជា​មូល​ដ្ឋាន​និង​ជា​បន្ទាន់​ ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​នឹង​តម្រូវ​ការ​កសាង​គ្រួ​សារ​វប្ប​ធម៌​ភូមិ អនុ​សង្កាត់​វប្ប​ធម៌​, ទី​តាំង​ព្រំ​ដែន​វប្ប​ធម៌ និង​ការ​កសាង​ផ្នត់​រស់​នៅ​អារ្យ​ធម៌​ក្នុង​អា​ពាហ៍​ពិ​ពាហ៍ បុណ្យ​សព​និង​ពិ​ធី​បុណ្យ​ទាន​ផ្សេង​ៗ​។ ដើម្បី​បង្ក​ការ​វិ​វឌ្ឍ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​និង​និរន្ត​ភាព​ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​នៅ​ក្នុង​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​តី​ណាម​បូ ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង​សង្គម​ទាំង​មូល​អំ​ពី​វប្ប​ធម៌​ភូមិ​ភាគ​​​នា​នា​នៅ​តំ​បន់​នេះ​គប្បី​៖      ​ទី​​មួយ បូក​ស​រុប​វាយ​តម្លៃ​ពី​លទ្ធ​ផល​នៃ​ការ​អនុ​វត្ត​គោល​ការណ៍​ គោល​ន​យោ​បាយ កម្ម​វិ​ធី​និង​គម្រោង​ទិស​ដៅ​ជាតិ​ ភូមិ​ភាគ​វិ​និ​យោគ​ទុន​កសាង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ អភិវ​ឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច-សង្គម​និ​ង​វប្ប​ធម៌​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​។ ពិ​សេស​គឺ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​និង​ចាម ក្រោយ​រយៈ​កាល​ជាង​៣០​ឆ្នាំ​ផ្លាស់​ថ្មី​។ យោង​លើ​មូល​ដ្ឋាន​នោះ ជ្រើស​រើស​គម្រោង​ណា​សម្រាប់​អា​ទិ​ភាព​វិ​និ​យោគ​ក​សាង​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ អ​ភិ​វឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច​-សង្គម​និង​វប្ប​ធម៌​ដែល​មាន​ភាព​ជិត​ដិត​នឹង​បរិ​ស្ថាន​សម​ស្រប​នឹង​លក្ខណៈ ឧត្តម​ភាព​របស់​តំ​បន់​ និង​កម្រិត​នៃ​ការ​អភិ​វឌ្ឍ​របស់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​នៅ​តំ​បន់​នេះ​។ ទន្ទឹម​នឹង​នោះ កសាង​គម្រោង​ស្តារ​ឡើង​វិញ​នូវ​ប្រ​ភេទ​វប្ប​ធម៌ សិល្បៈ​ប្រ​ពៃ​ណី​មួយ​ចំ​នួន​ដែល​មាន​ហា​និ​ភ័យ​សាប​រលាប​ដូច​ជា​ពិ​ធី​អា​ពាហ៍​ពិ​ពាហ៍ សំ​លៀក​បំ​ពាក់​ ល្បែង​ប្រ​ជា​ប្រិយ​ រ​បាំ ល្ខោន​យូរ​កេរ​និង​ឧប​ករណ៍​ភ្លេង​ប្រ​ពៃ​ណី។​ល។

ទី​ពីរ​ ក​សាង​សម​កាល​កម្ម​ កែ​លម្អ​គុណ​ភាព​និង​ប្រ​សិទ្ធ​ភាព​នៃ​ស្ថា​ប័ន​វប្ប​ធម៌​ស​ហ​គមន៍​ ដើម្បី​​លើក​កម្ពស់​គុណ​ភាព​នៃ​ស​កម្ម​ភាព​ចលនា​ “ទូ​ទាំង​ប្រ​ជា​ជន​សាម​គ្គី​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌”នៅ​មូល​ដ្ឋាន​។ អភិ​វឌ្ឍ​អេ​កូ​ទេស​ចរណ៍​-វប្ប​ធម៌​ផ្សារ​ភ្ជាប់​នឹង​ការ​អភិ​រក្ស​និង​ពង្រីក​តម្លៃ​បេតិ​កភ័ណ្ឌ​បុ​រាណ​វត្ថុ​វិ​ទ្យា    ស្ថាប័ន វប្ប​ធម៌ ភូមិ​របរ​របរ​សិប្ប​កម្ម​ប្រ​ពៃ​ណី​និង​ពិ​ធី​បុណ្យ​ប្រ​ពៃ​ណី​នៅ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​។ ពិ​សេស​គឺ​តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​និង​ចាម​នៅ​ព្រំ​ដែន តំ​បន់​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ និង​ចិន​នៅ​ឆ្នេរ​ស​មុទ្រ​និង​នៅ​លើ​កោះ។​

ទី​បី ពង្រីក​តួ​នា​ទី​របស់​សមា​គម​សាម​គ្គី​ព្រះ​សង្ឃ​ស្នេ​ហា​ជាតិ​ខ្មែរ  ស​មា​គម​សប្បុ​រស​ធម៌​ជន​ជាតិ​ចិន ក្រុម​ប្រឹក្សា​សាស​នា​ជន​ជាតិ​ចាម​និង​អ្នក​មាន​ប្រ​ជា​ប្រិយ​ភាព​នៅ​ភូមិ​ស្រុក​និង​ព្រះ​ចៅ​អធិ​ការ​វត្ត​ខ្មែរ មណ្ឌល​ទី​តាំង​លំ​នៅ ប្រ​ធាន​សាល​ជួប​ជុំ​ជន​ជាតិ​ចិន​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​ឥស្លាម​សាសនា​ក្នុង​ការ​ឃោស​នា ចលនា​សហ​គម​ប្រ​ជា​ជន​ និង​សាស​និក​របស់​ខ្លួន​ចូល​រួម​កសាង​គ្រួ​សារ​វប្ប​ធម៌ ភូមិ អនុ​សង្កាត់​ មណ្ឌល​ក្រុង​វប្ប​ធម៌​ទី​តាំង​ព្រំ​ដែន​វប្ប​ធម៌ ផ្នត់​រស់​នៅ​អារ្យ​ធម៌​ក្នុង​មង្គល​ការ​ ពិ​ធី​បុណ្យ​សព​និង​ពិ​ធី​បុណ្យ​ទាន​ផ្សេង​ៗ​។​         

ទី​បួន​ ផ្តោត​ទៅ​លើ​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល ​​បំ​ពាក់​​បំ​ប៉ន លើក​កម្ពស់​ស​មត្ថ​ភាព​​ដឹក​នាំ គ្រប់​គ្រង​សង្គម​ទាំង​មូល​អំ​ពី​វប្ប​ធម៌ មាន​ការ​យល់​ដឹង​ពី​ទំ​នៀម​ទម្លាប់​ ប្រ​ពៃ​ណី​ជំ​នឿ​សាស​នា​ ផ្នត់​រស់​នៅ​និង​ចិត្ត​សាស្រ្ត​របស់​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​របស់​កម្មា​ភិ​បាល​ក្នុង​ប្រ​ព័ន្ធ​ន​យោ​បាយ​នៅ​ឃុំ សង្កាត់​ ទី​ប្រ​ជុំ​ជន​ និង​នៅ​ភូមិ អនុ​សង្កាត់​ មណ្ឌល​ក្រុង​ដើម្បី​កៀរ​គរ​បាន​ប្រ​សិទ្ធ​ភាព​ខ្ពស់​រាល់​ប្រ​ភព​ធន​ធាន និង​អនុ​វត្ត​ល្អ​នូវ​គោល​ការណ៍​គោល​ន​យោ​បាយ​របស់​បក្ស​និង​រដ្ឋ ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវ​ភាព​វប្ប​ធម៌​មូល​ដ្ឋាន​ និង​បរិ​ស្ថាន​វប្ប​ធម៌​ផ្សារ​ភ្ជាប់​នឹង​ការ​កសាង​ជន​បទ​ថ្មី ទី​ក្រុង​អារ្យ​ធម៌​៕ 

  បណ្ឌិត​វ៉កុង​ង្វៀន​-បក​ប្រែ៖​ សុផ​ន

 

ចែករំលែកអត្ថបទ