កន្លងហើយ នៅមណ្ឌលកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្រ្តចេតិយគូឡា ស្រុកចូវថាញ (គៀងយ៉ាង)សមាគមសាមគ្គីព្រះសង្ឃស្នេហាជាតិ ខេត្តគៀងយ៉ាង បានរៀបចំបុណ្យខួបអនុស្សាវរីយ៍៤០ឆ្នាំ (១០/៦/ ១៩៧៤ -១០/ ៦/២០១៤) ព្រះសង្ឃពលី៤អង្គដែលបានបូជាជីវិត ដើម្បីសាសនា និងរំដោះប្រជាជាតិ។
ទីសក្ការបូជាព្រះសង្ឃពលី៤ព្រះអង្គនៅស្រុកចូវថាញ់ ខេត្តគៀងយា៉ង។
ដើមឆ្នាំ១៩៧០ អាជ្ញាធរវៀតណាមសាធារណរដ្ឋបានប្រកាសប្រើនូវ បទបញ្ជាកំណែនទ័ពចាប់ព្រះសង្ឃនិងយុវជនទៅធ្វើទាហាន។ នៅបណ្តាតំបន់នៃភាគខាងត្បូង ពួកខ្មាំងបានបើកយុទ្ធនាការ"ភឿងហ្វាង" រុករកចាប់កម្មាភិបាលយុទ្ធជន និងបណ្តាអ្នកស្នេហាជាតិ បង្កើនការបាញ់បំផ្លាញភូមិស្រុក ដុតផ្ទះសំបែង វត្តអារាម ចាប់ស្រ្តីសម្លាប់ជនរួមជាតិ ចាប់ព្រះសង្ឃនិងយុវជនខ្មែរទៅធ្វើទាហាន។ ចំពោះស្ថានភាពទាំងនេះ ព្រះសង្ឃបានបវារណាយុវជនខ្មែរចូលវត្តបួសគេចធ្វើទាហាន ឯកភាពតស៊ូប្រឆាំង។ ចំពោះស្ថានភាពខាងលើ អាជ្ញាធរសាយហ្គង បានរៀបចំមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនទ័ពថ្មី បង្កើនបន្ថែមសកម្មភាពនិងយន្តការរដ្ឋអំណាច ក៏ដូចជាកងកម្លាំងដើម្បីក្តោបក្តាប់ស្ថានភាពអនុវត្តការ បង្រ្កាបមកលើចលនាបដិវត្តន៍។ល។
សត្រូវកាន់តែបង្កើនការបង្រ្កាបចាប់ធ្វើទាហាន ស្មារតីបដិវត្តន៍ក្នុងព្រះ សង្ឃនិងជនរួមជាតិខ្មែរក៏កាន់តែកើនខ្ពស់។ វេលាម៉ោង៥និង៣០នាទី ព្រឹកថ្ងៃ១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៤ ក្រោយពីទៅចូលរួមបុណ្យសពអតីតព្រះឧបជ្ឈាយ៍យ័ញកង ចាប់ពីវត្តឃ្លាំងមឿង បណ្តាព្រះសង្ឃនិងពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរបានចេញដំណើរតាមផ្លូវបង្កើតជាក្បួនបាតុកម្មឆ្ពោះទៅកាន់រ៉ាតសយ។ ក្បួនបាតុកម្មទទួលបានការគាំទ្រពីសំណាក់ប្រជាជន ម្ល៉ោះហើយចំនួនមនុស្សចូលរួមបាតុកម្មពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃកាន់តែច្រើនឡេីង កើនប្រហែល៣.០០០នាក់ មួយអន្លើដោយទង់ បដា ផ្លាកសញ្ញា ប្រឆាំងនឹងការចាប់ធ្វើទាហាន ទាមទារគោរពសេរីជំនឿ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ឈប់សង្រ្គាម ដោះលែងព្រះសង្ឃ២៧អង្គដែលត្រូវចាប់ទៅ ធ្វើទាហាន។ល។ ក្បួនបាតុកម្មបានជួបជាមួយនឹងការរារាំងបង្រ្កាបយ៉ាងចាស់ដៃពីសំណាក់ទាហាន និងនគរបាលនៃអាជ្ញាធរសាយហ្គង ដោយមានប្រើទាំងលួសបន្លា ឡាននាំទ័ព អាវុធសម្រាប់បង្រ្កាបបាតុ កម្ម។
នៅពេលប្រើអាវុធបង្រ្កាបបាតុកម្មទទួលបរាជ័យ ទាហានអាជ្ញាធរសាយហ្គង ក៏បានប្រើកាំភ្លើងវែង កាំភ្លើងយន្ត បាញ់រះលើក្បួនបាតុកម្ម។ ក្នុងស្ថានភាពដូច្នោះ ព្រះសង្ឃខ្មែរបាននិមន្តឈានមុខក្នុងក្បួនបាតុកម្ម ដើម្បីដឹកនាំការតស៊ូប្រឆាំង។ ក្នុងនោះ រួមមានព្រះតេជគុណឡឹមហុ៊ង យ័ញហម យ័ញហយនិងយ័ញតឹបបានពលីជីវិតនិង៣២អង្គដទៃទៀតរងរបួស។
លោកប៊ូយកុងឌឹក អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រជាជនស្រុកចូវថាញ បានអះអាង៖" ការតស៊ូប្រឆាំងនៅថ្ងៃ១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៤ គឺជាការតស៊ូនយោបាយដ៏ធំទូលំទូលាយ ដោយមានព្រះសង្ឃ ជនរួមជាតិខ្មែរ និងបណ្តាជនជាតិនៅតំបន់តីណាមបូគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង។ ការពលីជីវិតយ៉ាងអង់អាច ក្លាហានរបស់ព្រះសង្ឃ៤អង្គ គឺជាក្តីមោទនៈ គឺជាយុទ្ធជ័យដ៏ល្បីរន្ទឺ និងជាស្មារតីសាមគ្គីរបស់បណ្តាជនជាតិក្នុងបុព្វហេតុ តស៊ូដណ្តើមឯករាជ្យប្រជាជាតិ"។
ព្រះតេជគុណធឹតថៀងញើង អនុប្រធាននិងជាអគ្គលេខាក្រុមប្រឹក្សា សង្ឃាភិបាលនៃសមាគមពុទ្ធសាសនាវៀតណាម មានថេរដីកា៖ "ទោះបីព្រះសង្ឃទាំងឡាយបានពលីជីវិតក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបានបន្សល់ទុកនូវការរលឹកដឹងគុណក្នុងទឹកចិត្តប្រជាជនជានិច្ច គឺពលីដើម្បីប្រទេសជាតិ វៀតណាមរុងរឿង"។
ដើម្បីសំដែងការនឹករលឹកដឹងគុណនៃព្រះសង្ឃ៤ព្រះអង្គ បានពលីជីវិតយ៉ាងអង់អាច ក្លាហាននៅថ្ងៃ១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៧៤ ព្រះសង្ឃ ពុទ្ធបរិស័ទបានរួមវិភាគទានប្រាក់កាស កម្លាំងពលកម្ម កសាងចេតិយ តម្កល់ធាតុព្រះសង្ឃពលី៤អង្គ ហើយចេតិយនេះត្រូវបានរដ្ឋទទួល ស្គាល់ជាកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្រ្តវប្បធម៌ថ្នាក់ជាតិ៕
ថាញ់ផុង-សេរី