លោកសើុងភឿកហ្វាង - អតីតអនុរដ្ឋមន្រ្តី អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការជនជាតិ
បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសយើងមាន៥៤ជនជាតិជាបងប្អូន ក្នុងនោះ មានជនជាតិភាគតិចដល់ទៅ៥៣ ដោយមានមនុស្សប្រមាណ១៤,៦ លាននាក់ ស្រូបអត្រាជាង១៤%នៃចំនួនប្រជាជនទូទាំងប្រទេស។ ប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លង បក្សនិងរដ្ឋបានដាក់ចេញនូវគោលការណ៍ជាច្រើន ផ្តុំកម្លាំងដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គម តំបន់ជនជាតិភាគតិចនិងតំបន់ភ្នំ។ រួមជាមួយការខិតខំរបស់ជនរួមជាតិភាគតិច មានគោលនយោបាយជាច្រើនបានស៊ីជម្រៅទៅក្នុងជីវភាព ពង្រីកបានប្រសិទ្ធភាពជាក់ស្តែង។ ថ្វីត្បិតដូច្នោះក្តី ជាក់ស្តែងសឲ្យឃើញជីវភាពរបស់ជនរួមជាតិភាគតិច នៅមានការលំបាកច្រើន។ គោលបំណងគឺមិនទុកឲ្យតំបន់ណាមួយ ជនជាតិណាមួយនៅខាងក្រោយឡើយ រយៈពេលខាងមុខ បក្សនិងរដ្ឋ គួរតែរួមបញ្ចូលគោលនយោបាយជនជាតិឲ្យបានសមស្របជាមួយស្ថានភាពថ្មី។
លោកសើុងភឿកហ្វាង ចូលរួមយោបល់នៅសិក្ខាសាលា” ពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់ កសាងគោលនយោបាយ អាទិភាពអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមនិងបំពាក់បំប៉ន បណ្តុះបណ្តាលកម្មាភិបាលជនជាតិខ្មែរនៅតំបន់វាលរាបទន្លេគឺវឡុង” អាស្រ័យគណៈកម្មាធិការជនជាតិ ចាត់តាំងពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ នៅក្រុងកឹងធើ។ ( រូប៖ ថាញឡុង)
* វិវឌ្ឍន៍យ៉ាងសកម្ម
ជាមួយគោលនយោបាយដែលកំពុងអនុវត្ត មជ្ឈិមនិងភូមិភាគនានា ក៏បានបែងចែកជាទឹកប្រាក់រាប់ពាន់ពាន់លានដុងរៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីឧបត្ថម្ភវិនិយោគតំបន់ជនជាតិភាគតិច។ ពិសេស គឺគោលនយោបាយដែលមានលក្ខណៈគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គ្របដណ្តប់លើគ្រប់វិស័យ ភូមិសាស្រ្ត ប្រភពធនធានមនុស្ស កងជួរកម្មាភិបាល និងសហគមន៍ជនជាតិដែលមានលក្ខណៈពិសេសដោយឡែក បានជះឥទ្ធិពលដល់ជីវ ភាពសម្ភារៈនិងស្មារតីរបស់ប្រជាជនជានិច្ច។ ដំណាក់កាលនេះ គោលនយោបាយខ្លះ ត្រូវបានកែសម្រួលបន្តិចម្តងៗអំពីខ្លឹមសារ ព្រមទាំងយន្តការនិងវិធីសាស្រ្តបង្ខិតជិត។ ឆ្លងតាម រយៈនោះ អាទិភាព ផ្តុំកម្លាំងផ្តោតទៅលើតំបន់ក្រលំបាក ជនជាតិដែលងាយទទួលរងនឹងភាពទន់ខ្សោយ ភូមិសាស្រ្តកើតមានគ្រោះធម្មជាតិជារឿយៗ ទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ច្រើន។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ប្រភពធនធានអនុវត្តគោល នយោបាយ ត្រូវផ្តល់ជូនជាបណ្តើរៗ មិនត្រូវកម្ចីឥណទាន ផ្តើមពីឧបត្ថម្ភផ្ទាល់ដល់គ្រួសារប្រជាជន គួបផ្សំជាមួយសហគមន៍ កម្រិតនិងពេលវេលាអនុវត្តក៏ត្រូវបានកែសម្រួលផងដែរ។ ដូច្នោះ យន្តការសហការអនុវត្តគោលនយោបាយ ក៏បង្កើនជាបណ្តើរៗតួនាទីម្ចាស់ការរបស់ភូមិភាគនិងសហគមន៍ ការតភ្ជាប់គោលនយោបាយ ត្រូវបានចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេស តួនាទីសម្របសម្រួលរបស់ស្ថាប័នការងារជនជាតិជាសន្សឹមៗត្រូវបានពង្រីក។
អាស្រ័យហេតុនោះ ការអនុវត្តនូវគោលនយោបាយជនជាតិ រយៈពេលកន្លង សម្រេចបានលទ្ធផលសំខាន់ៗជាច្រើន។ តាមនោះ រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងច្បាស់ ចំនួនឃុំមានអគ្គិសនីប្រើប្រាស់៩៩% មានភូមិស្រុកខ្លះមានផ្លូវចូលដល់មជ្ឈមណ្ឌលឃុំជាង៩៥% ។ ក្រៅពីនេះ ដើមទុនកម្ចីឥណទានសម្រាប់គ្រួសារជនជាតិភាគតិច ក៏បានកើនឡើង ការផ្ទេរជូនវិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកទេស ជំរុញកសិកម្ម នេសាទកម្មពីមួយថ្ងៃទៅមួយ ថ្ងៃកាន់តែផ្សារភ្ជាប់នឹងភាពជាក់ស្តែង។ ព្រមជាមួយនោះ សមត្ថភាពបង្កបង្កើនផល បរិមាណផលនៃកសិផល ជលផលមានការកើនឡើង ការបង្វែររចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ពលកម្មនៅជនបទមានការវិវឌ្ឍន៍យ៉ាងសកម្ម។ ពុំនោះសោត សកម្មភាពកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រសម្រេចបានលទ្ធផលជាក់ស្តែង លទ្ធផលដល់ចុងឆ្នាំ២០១៧ អត្រាគ្រួសារក្រីក្រនៅតាមឃុំលំបាកពិសេស ឃុំព្រំដែន ឃុំមណ្ឌលសុវត្ថិភាព តំបន់ជនជាតិភាគតិច តំបន់ភ្នំ កាត់បន្ថយនៅក្រោម ៣៥,២៨% (ថយចុះ៤,៣៣% បើប្រៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៦)។ អត្រាគ្រួសារក្រីក្រជនជាតិភាគតិចកាត់បន្ថយជិត២៨,៤៥% (ថយចុះ៣,០២% បើប្រៀបនឹងចុងឆ្នាំ២០១៦)។ ដោយឡែកតំបន់ជនជាតិខ្មែរវិញ ចុងឆ្នាំ២០១៨ គ្រួសារក្រីក្រ នៅ៥៤.០២៩ ស្រូបអត្រា១៦,៤៩% និងគ្រួសារប្រកៀកបន្ទាត់ក្រីក្រ៣៧.៨៣៥គ្រួសារ ស្រូបអត្រា១១,៥៤% បើប្រៀបនឹងចំនួនគ្រួសារជនរួមជាតិខ្មែររួមទាំងអស់។ ដូច្នេះ ភាពម្ចាស់ការនិងស្មារតីភ្ញាក់រលឹករបស់ជនរួមជាតិភាគតិច ត្រូវបានពង្រីកផងដែរ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ គុណភាពប្រភពធនធានមនុស្សត្រូវបានកើនឡើង បុព្វហេតុអប់រំ ថែទាំសុខភាពប្រជាជនតំបន់ជនជាតិនិងតំបន់ភ្នំ សម្រេចបានលទ្ធផលជាក់ស្តែងជាច្រើន; សកម្មភាពវប្បធម៌ ព័ត៌មាន ត្រូវបានជំរុញយ៉ាងខ្លាំងក្លា សុខុមាលភាពសង្គមត្រូវបានចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងពិសេស។ ម្យ៉ាងទៀត សន្តិសុខនយោបាយ សណ្តាប់ធ្នាប់ សុវត្ថិភាពសង្គមត្រូវបានធានា; ធ្លុងមហាសាមគ្គីជនជាតិ សាសនាត្រូវបានពង្រីក។ កងជួរកម្មាភិបាលជនជាតិភាគតិច និងប្រព័ន្ធនយោបាយមូលដ្ឋានត្រូវបានបង្កើន ស្ថាប័នបម្រើការងារជនជាតិជាជំហានៗបម្រើការមានគុណភាពជាង។
*គប្បីមានគោលនយោបាយថ្មី ស្របតាមទិសដៅបូរណកម្ម
ទោះបីសម្រេចបានសមិទ្ធផលសំខាន់ៗជាច្រើនក៏ដោយ ប៉ុន្តែដំណាក់កាលកសាង ផ្សព្វផ្សាយអនុវត្តនូវគោលនយោបាយជនជាតិ នៅតែបង្ហាញពីភាពលំបាក និងអន់ថយនៅឡើយ។ តួយ៉ាងដូច៖ គោលនយោបាយមួយចំនួន នៅប្រទាំងប្រទើស រសេមរសាម មានគោល នយោបាយខ្លះទៀតខ្វះការតភ្ជាប់ មិនអាចដល់ព្រមបាន មានគោលនយោបាយខ្លះមានរយៈពេលខ្លី ដាក់ចេញគោលដៅធំៗ ប៉ុន្តែពេលវេលានិងប្រភពធនធានអនុវត្តមិនទាន់ស័ក្តិសមនៅឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រភពធនធាន អនុវត្តនូវគោលនយោបាយមិនទាន់មានភាពម្ចាស់ការ។ ហើយស្ថាប័នទទួលខុសត្រូវគោលនយោបាយ តួនាទីសម្របសម្រួល តភ្ជាប់ របស់គណៈកម្មាធិការជនជាតិ នៅមានចំណុចមិនទាន់ស្មើភាព។ ការដែលជំរុញទឹកចិត្តដល់ភូមិភាគ ម្ចាស់ការកសាងគោលនយោបាយ ចាត់ចែងប្រភពធនធានអនុវត្តមិនទាន់ពង្រីកបានត្រឹមត្រូវ។ល។
ដើម្បីធានាទិសដៅអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គម តំបន់ជនជាតិនិងតំបន់ភ្នំ តទៅមុខគប្បីកសាង គម្រោងមួយសម្រាប់រួមបញ្ចូលគោលនយោបាយឲ្យក្លាយជា “កម្មវិធីទិសដៅជាតិសម្រាប់ជនរួមជាតិភាគតិច” ទៅតាមពហុទិសដៅ យូរអង្វែង ច្រើនផ្នែក ច្រើនវិស័យ។ ដូច្នេះការកសាងគោលនយោបាយជនជាតិ ដំណាក់កាលឆ្នាំ២០២១-២០២៥ និងឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ គប្បីផ្សារភ្ជាប់ជាមួយក្រុម មានដូច៖ ក្រុមគោលនយោបាយវិនិយោគអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គម សម្រាប់ភូមិសាស្រ្តលំបាកខ្លាំង តំបន់ជនជាតិ និងតំបន់ភ្នំ រួមមាន៖ កម្មវិធី១៣៥ ធ្វើឲ្យសុក្រឹតរាល់មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុំឃុំដែលមិនទាន់សម្រេចរួចរាល់ មានតម្រូវការកសាង ព្រមទាំងគោលនយោបាយសម្រាប់ឃុំលំបាកខ្លាំង ឃុំព្រំដែនទូទាំងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនវៀតណាម ជាមួយនឹងចិន ឡាវ និងកម្ពុជា។ ក្រៅពីនេះ ក្រុមគោលនយោបាយពិសេសដោយឡែក ឧបត្ថម្ភពង្រីកមុខរបររកស៊ី កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ រួមមាន៖ គោលនយោបាយសម្រាប់ជនជាតិភាគតិចដែលមានចំនួនមនុស្សតិច ជនជាតិដែលមានលក្ខណៈពិសេសដោយឡែក ស្ថេរវប្បកម្មស្ថេរនិវេសន៍ ឧបត្ថម្ភដីសង់ផ្ទះ ដីបង្កបង្កើនផល ទឹកប្រើប្រាស់ កម្ចីឥណទាន បង្រៀនវិជ្ជាជីវៈ ដោះស្រាយការងារធ្វើ។ល។ ក្រុមគោលនយោបាយលើកកម្ពស់គុណភាពនៃប្រភពធនធានមនុស្ស រួមមាន៖ គោលនយោបាយអប់រំ សុខាភិបាល អំពីការប្រើប្រាស់ បណ្តុះបណ្តាល បំប៉នកងជួរកម្មាភិបាលជាជនជាតិភាគតិច។ល។ ក្រុមគោលនយោបាយតាមភូមិសាស្រ្ត លក្ខណៈពិសេស ដោយឡែករបស់ជនជាតិ (តីបាក់ តីង្វៀន មាត់សមុទ្រនៃភូមិភាគកណ្តាល និងតីណាមបូ) ដូច៖ គោលនយោបាយជនជាតិផ្សារភ្ជាប់នឹងសាសនា ផ្សារភ្ជាប់នឹងវប្បធម៌ ការផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយអប់រំ ផ្សារភ្ជាប់នឹងលក្ខណៈពិសេសដោយឡែករបស់ជនជាតិ សាសនា អ្នកមានប្រជាប្រិយភាព។ល។
* * *
តំបន់ជនជាតិនិងតំបន់ភ្នំ ជួបការលំបាកច្រើនគឺអាស្រ័យចំណុចចាប់ផ្តើមទាប ប្រភពធនធានមនុស្សនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅអន់ថយ អត្រាគ្រួសារក្រីក្រមានចំនួនច្រើន ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រមិនទាន់មានភាពរឹងមាំ សេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនយឺត។ល។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ផលប៉ះពាល់អាក្រក់របស់អានុភាពអមិត្ត ភាពអវិជ្ជមាននៃយន្តការទីផ្សារ ព្រមទាំងកាត់បន្ថយ ការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងបម្រែបម្រួល អាកាសធាតុ។ល។ ជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់តំបន់ជនជាតិនិងតំបន់ភ្នំ ធ្វើឲ្យជីវភាព ការបង្កបង្កើនផលរបស់ប្រជាជនក្រីក្រ កាន់តែក្រ ថែម។ អាស្រ័យហេតុនោះ គប្បីមានគោលនយោបាយជនជាតិថ្មីស្របតាមទិសដៅរួម បញ្ចូល ឬក៏សមស្របតាមស្ថានភាពថ្មី។ នេះក៏ជាសំណូមពរមួយយោងលើស្មារតីនៃសេចក្តីសម្រេចចិត្តមហាសន្និបាតលើកទីXII របស់បក្ស ដូច៖ “បន្តការធ្វើឲ្យសុក្រឹតយន្តការគោលនយោបាយ ធានាគ្រប់ជនជាតិ ស្មើភាព គោរព សាមគ្គី ដោះស្រាយស្មើភាព ទំនាក់ទំនង រវាងជនជាតិ ជួយគ្នាដើម្បីអភិវឌ្ឍ បង្កនូវភាពវិវឌ្ឍន៍ជាក់ស្ដែងក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌សង្គម នៅតំបន់ដែលមានជនរួមជាតិភាគតិចរស់នៅកុះករ។ល។”៕
អគ្គនិពន្ធនាយក: ត្រឿងវ៉ាំងច្វៀន អគ្គនិពន្ធនាយករងទទួលបន្ទុកភាសាខ្មែរ: ង្វៀងថាញត្វឹង
លិខិតអនុញាតលេខ៧៨៩/GP-BTTTT អាស្រ័យក្រសួងពត៌មាននិងសារគមនាគមន៍ផ្តល់ថ្ងៃទី០២-១២-២០២១។លេខ២៤ ត្រឹងវ៉ាំងហ្វាយ ទីក្រុងកឹងធើ - ទូរស័ព្ទ: (០២៩២) ៣៨៣០០៩៨
ទូរសារ: (០២៩២) ៣៨៣០៥៦១។ អ៊ីម៉ែល: toasoan@baocantho.com.vn
ទំនាក់ទំនងផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម : quangcao@baocantho.com.vn
សរសេរច្បាស់ប្រភព"សារព័ត៌មានអេឡិចត្រូនិកកឹងធើ" នៅពេលផ្សាយបន្តពីwebsite នេះ។
អភិវឌ្ឍន៍ដោយ:
ពាក្យគន្លឹះ