កីឡា - ទេសចរណ៍ ទេសចរណ៍

26/05/2025 - 12:53

រមណីយដ្ឋានជីវអាញកាក

រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍មួយកន្លែង ដែលអ្នកទេសចរមិនគួររំលងពេលមកកម្សាន្តនៅហាតៀង ហើយទីនេះសោត ត្រូវបានចាត់ទុកជា “វ៉ាន់មីវ” នៅហាតៀង នោះគឺរមណីយដ្ឋានទេសចរ ជីវអាញ (ឬហៅថាជីវអាញកាក)។ ក្រៅពីសមាគមអក្សរសិល្ប៍ជីវអាញកាកនៅទាំងមានតួនាទីជាមជ្ឈមណ្ឌល អប់រំ បោះពុម្ពនិងរក្សាទុកឯកសាររបស់ភូមិភាគទៀតផង។

រាត្រីខែភ្លឺ នៅរមណីយដ្ឋានតៅដាងជីវអាញកាក មានទេសភាពនៃធម្មជាតិដ៏ស្រស់ត្រកាលមានសមុទ្រ ព្រៃភ្នំ។ល។ ផ្កាឈូកបង្អួតសម្រស់ចោលក្លិនពិដោរ។

ជីវអាញកាក ជាទីកន្លែងរក្សាទុកបន្ទះពុម្ព និងបោះពុម្ពសៀវភៅសម្រាប់បម្រើការសិក្សា។ ទ្រិញហ្វាយឌឹក (ជាមន្ត្រីមួយរូបក្នុងរជ្ជកាលង្វៀង ជាកវីនិពន្ធនិងជារាជទូតដ៏ល្បីឈ្មោះ ម្នាក់របស់វៀតណាមក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៨, ១៩) កាលអាយុ ២០ ឆ្នាំ ទ្រិញហ្វាយឌឹក បានឃើញផ្ទាល់ភ្នែកក្បួនតម្រា៦គម្ពីរ ដែលចារនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ដោយហាតៀង។ ក្នុងនោះ ទម្រង់អក្សរសិល្ប៍មាន ៥ គម្ពីរ និងសុភាសិត១គម្ពីរ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារក្រុមកំណាព្យជីវអាញកាក មានភាពល្បីល្បាញ ដូច្នេះអ្នកជំនាន់ក្រោយតែងរំលឹកដល់ជីវអាញកាក ជាសមាគមអក្សរសិល្ប៍ និងជាកន្លែងដែលអ្នកនិពន្ធជួបជុំពិភាក្សាអក្សរសិល្ប៍។

ជាអ្នកស្រឡាញ់អក្សរសិល្ប៍នៅនិទាឃរដូវ ឆ្នាំរោង (១៧៣៦) ម៉ាក់ថៀងទឺ បាននិពន្ធកម្រងកំណាព្យ លឺខេញ៉ាងដេវ ហៅថា មិញបោកយីងឺ។ នៅក្នុងឆ្នាំនោះដែរ មានឈ្មួញម្នាក់ជាអ្នកប្រាជ្ញចិនមកពីខេត្តក្វាងដុង ឈ្មោះត្រឹងទ្រីខាយ ធ្វើជំនួញតាមផ្លូវសមុទ្រចូលដល់ហាតៀង។ អំឡុងពេលស្នាក់នៅទីនេះ ត្រឹងទ្រីខាយ មានឱកាសដោះដូរពាក្យកាព្យជាមួយម៉ាក់ថៀងទឺ។នេះជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រវត្តិសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍ហាតៀង។ កិច្ចជំនួបនេះ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះបង្កើត “សមាគមអក្សរសិល្ប៍ជីវអាញកាក”។ សកម្មភាពដំបូងរបស់សមាគមអក្សរសិល្ប៍ គឺនិពន្ធកំណាព្យពណ៌នាអំពីសម្រស់ធម្មជាតិដ៏ស្រស់ត្រកាលទាំង ១០ នៅហាតៀង ហៅថា ហាតៀងថឹបវិញ។ ផ្តើមពីទិវានិពន្ធបទកំណាព្យ ទើបសៀវភៅហាតៀងថឹបវិញ បានកើតមានឡើង។

ទេពកោសល្យរបស់ម៉ាក់ថៀងទឺ រួមនឹងអ្នកស្រឡាញ់អក្សរសិល្ប៍ បានជ្រើសទីតាំងមួយដ៏ស្រស់ត្រកាល ដើម្បីកសាងរមណីយដ្ឋានជីវអាញកាក។ ទីតាំងជីវអាញកាក បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងមណ្ឌលកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រ - វប្បធម៌ភ្នំប៊ិញសាង។ មណ្ឌលអគារអនុស្សាវរីយ៍តៅដាងជីវអាញកាក មានទំហំផ្ទៃជាង ១៤.០០០ ម៉ែត្រការ៉េ រួមមានជួរសំណង់សំខាន់ៗដូច អគារអនុស្សាវរីយ៍ (សាងសង់លើផ្ទៃដីទំហំ ១៩៨ ម៉ែត្រការ៉េ) ត្រូវបានកសាងតាមរចនាបថផ្ទះបុរាណ ៥ ល្វែង កម្ពស់ ២ ជាន់ ធ្វើពីឈើនាងនួន។ រមណីយដ្ឋានជីវអាញកាក មានទីតាំងស្ថិតនៅក្បែរឆ្នេរសមុទ្រ ផ្អែកនឹងខ្នងភ្នំប៊ិញសាង មើលទៅក្រោមឃើញស្រះឈូក ២ ដ៏ស្រស់ស្អាត សម្លឹងទៅឆ្ងាយបន្តិចឃើញដៃសមុទ្រហាតៀងលឹមៗ។ល។ ទីតាំងនេះ ពេលរាត្រីក្រោមពន្លឺព្រះចន្ទដ៏ស្រទន់ពិតជាអស្ចារ្យ ម៉្លោះហើយ ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ក្រុមអ្នកអក្សរសិល្ប៍មកកាន់ហាតៀង និពន្ធបទកំណាព្យនៅតែកើតមានដដែល…៕

ហាថាញ-ប្រែសម្រួល៖ មុនី

ចែករំលែកអត្ថបទ

ពាក្យគន្លឹះ