ស្ថិតនៅក្បែរជើងភ្នំពីរ ភូមិភ្នំពីរ ឃុំទ្រីតូង ខេត្តអាងយ៉ាង ទោះបីរងការសាបរលាបយ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែរបរធ្វើកុលាលភាជន៍ដែលមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំរបស់ជនរួមជាតិខ្មែរនៅទីនេះ នៅតែបានសិប្បករប្តេជ្ញាចិត្តថែរក្សា។

បងស្រីនាងសុខណាក់ កំពុងស្មូនចង្ក្រានដី។
មូលហេតុដែលគេហៅថា កុលាលភាជន៍ភ្នំពីរ ដោយសារតែពីមុននៅក្នុងភូមិនេះ មាមីងប្រកបរបរធ្វើកុលាលភាជន៍សឹងតែគ្រប់ផ្ទះ។ ប្លែកនឹងភូមិរបរផ្សេងៗ ដែលប្រើតុបង្វិល ឬឡដុតឧស្សាហកម្មនោះ កុលាលភាជន៍ភ្នំពីរមានលក្ខណៈសាមញ្ញនិងរក្សាភាពដើម។ ផលិតផលសំខាន់ គឺសម្ភារៈប្រើប្រាស់ដែលផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅនឹងផ្ទះបាយបុរាណ មានដូច៖ ចង្ក្រានដី ក្អម ពុម្ពនំគ្រក់ និងចង្ក្រានធ្យូង។ល។ ផលិតផលទាំងអស់សុទ្ធតែបានធ្វើដោយដៃ ផ្អែកលើបទពិសោធន៍ដែលជីដូនជីតាបានបន្សល់មក។
ដំណើរការផលិតកុលាលភាជន៍នៅភ្នំពីរ គឺធ្វើដោយដៃទាំងស្រុង។ ដីឥដ្ឋត្រូវបានទិញមកពីជើងភ្នំ ជាងស្មូនយកដីឥដ្ឋទៅដាក់លើជើងទម្រ ដើម្បីសូនរូបរាងនិងកែសម្រួលឱ្យទៅជាផលិតផល បន្ទាប់ពីសម្រេចបានផលិតផលត្រូវបានយកទៅហាលថ្ងៃរយៈពេលពី១ថ្ងៃទៅ៤ថ្ងៃ យោងទៅតាមខ្នាតទំហំ។ ចំណុចពិសេសរបស់កុលាលភាជន៍ភ្នំពីរ គឺបច្ចេកទេសដុតនៅទីវាល។ នៅពេលផលិតផលស្ងួតល្មម ជាងស្មូនយកកុលលភាជន៍ទៅរៀបលើដី រួចយកចំបើងនិងអុសគ្របពីលើហើយដុតភ្លើងផ្ទាល់តែម្តង។

ផលិតផលចង្ក្រានដីនៅភ្នំពីរ។
មុនឆ្នាំ១៩៩០ ឈ្មួញពីគ្រប់ទិសទីមកភ្នំពីរដើម្បីទិញកុលាលភាជន៍យកទៅលក់នៅគ្រប់តំបន់ ក្នុងនោះ ក៏មាននាំចេញទៅលក់នៅប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈកាលជាង២០ឆ្នាំមកនេះ ពេលមានចង្ក្រានហ្គាស ចង្ក្រានអគ្គិសនី និងសម្ភារៈផ្លាស្ទិកបានក្លាយជាសម្ភារៈពេញនិយម មុខរបរធ្វើកុលាលភាជន៍ប្រពៃណីក៏បានធ្លាក់ចុះ។ តាំងពីភូមិរបរដែលធ្លាប់តែមានភាពអ៊ូអរ ឥឡូវនេះ ក្នុងភូមិមានត្រឹមតែ៣-៤គ្រួសារ ប៉ុណ្ណោះដែលនៅបន្តរក្សារបរប្រពៃណីនេះ។ សិប្បករចាស់ៗមានកម្លាំងចុះខ្សោយ ចំណែកក្មេងៗជំនាន់ក្រោយវិញ មិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍នឹងមុខរបរនេះ។
ផ្សារភ្ជាប់នឹងមុខរបរនេះតាំងពីអាយុ១៤ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្ន បងនាងសុខណាក់ ប្រកបរបរធ្វើចង្ក្រានដីនេះជិត ៤០ ឆ្នាំមកហើយ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ បងធ្វើចង្ក្រានដីខ្នាតធំបានប្រមាណ២ចង្ក្រាន ខ្នាតធំ លក់ដោយតម្លៃប្រមាណ៣០០ពាន់ដុង ចង្ក្រានខ្នាតតូចលក់ដោយតម្លៃប្រមាណពី៥០ពាន់ដុង ទៅ១៥០ពាន់ដុង យោងទៅតាមទំហំតូចធំ។ ផលិតផលទាំងអស់នេះ គឺសុទ្ធតែធ្វើតាមការបញ្ជាដាក់ទិញ ឬយកទៅលក់បន្តឱ្យឈ្មួញ។
អ្នកស្រីនាងសុខណាក់ ចែករំលែក៖ “នាងខ្ញុំផ្សារភ្ជាប់នឹងរបរនេះតាំងពីកុមារ មិនចង់បោះបង់ របរនេះទេ ទោះបីលក់ដាច់ឬមិនដាច់ក៏ដោយ។ នេះជារបរប្រពៃណី បើយើងមិនថែរក្សាទេ ថ្ងៃក្រោយនឹងសាបរលាបជាពុំខាន។ ក្មេងៗសម័យឥឡូវ មិនសូវមានអ្នកចេះធ្វើកុលាលភាជន៍នេះទេ។ នាងខ្ញុំធ្វើដោយសារការស្រឡាញ់ចូលចិត្តនិងធ្លាប់ធ្វើតាំងពីក្មេង ដូច្នេះ មិនអាចចោលបាន”។
ក្នុងជីវភាពសម័យទំនើប រូបភាពនារីខ្មែរខិតខំធ្វើការនៅក្បែរគំនរដីឥដ្ឋ ដើម្បីបង្កើតផលិតផលពីបាតដៃដ៏ប៉ិនប្រសប់ បានធ្វើឱ្យរបរកុលាលភាជន៍ភ្នំពីរនៅតែគង់វង្ស។ នេះមិនត្រឹមតែជាការងាររកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាដំណើរការអភិរក្សរបរប្រពៃណីមួយដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យសាបរលាបផង៕
វុឌ្ឍា-មុនី