យុទ្ធនារីពលី វីរៈកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រជាជននាងង៉ែត បានក្លាយជាស្តូបអមតៈក្នុងទឹកចិត្តនៃប្រជាជនស្រុកទ្រីតូង ខេត្តអាងយ៉ាង។ វីរៈនារីរស់នៅទឹកដីអូឡឹមវីរភាព ក្លាហាន ស្ម័គ្រស្មោះ តស៊ូពលីជីវិតដើម្បីបុព្វហេតុរំដោះជាតិ ក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំ។
ផ្នូរយុទ្ធនារីពលី វីរនារីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រជាជននាងង៉ែត ត្រូវបានជួសជុលកសាងរឹងមាំនិងគួរជាទីគោរព។
វីរៈនារីនៃទឹកដីឃុំអូឡឹម នាងង៉ែត កើតឆ្នាំ១៩៤២ នៅឃុំអូឡឹម ស្រុកទ្រីតូង ក្នុងគ្រួសារខ្មែរក្រីក្រមួយ។ ឪពុកម្តាយស្លាប់ចោល គាត់និងបងប្រុស រស់នៅជាមួយជីតា ក្នុងសម័យសង្គ្រាមដ៏សាហាវ។ រស់នៅក្នុងតំបន់មូលដ្ឋានសឹកតំបន់ភ្នំណូយតូដ៏ល្បីរន្ទឺ ម្ល៉ោះហើយនាងង៉ែត ឆាប់ភ្ញាក់រលឹកបដិវត្តន៍។ កាលអាយុ១៨ឆ្នាំ នាងជាអ្នកនាំសារ ផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារ និងថ្នាំសង្កូវដល់កងទ័ព។ ក្រោយមកចូលរួមសកម្មភាពក្នុងសមាគមនារីរំដោះ នាងចលនាមហាជនផងនិងធ្វើជាអ្នកនាំសារផង។ នាងតែងឈានមុខក្នុងការតស៊ូនិងមានគំនិតឈ្លាសវៃក្នុងសកម្មភាព។ រដូវប្រាំង នាងដាក់ស្បៀងអាហារក្នុងធុងជីលាមកគោ រែកទៅបាចស្រែ។ រដូវវស្សា ដាក់ស្បៀងអាហារ ថ្នាំសង្កូវក្នុងក្អមទឹកធ្វើពុតជាទៅដោតសន្ទូច។ ដោយភាពប៉ិនប៉ៅដូច្នេះ នាងផ្តល់ពត៌មានបានទាន់ពេល ដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារជូនកងទ័ព។
កាលសម័យនោះ រដ្ឋអំណាចង៉ោឌឹញយ៉េម អនុវត្តច្បាប់១០/៥៩ រឹតបន្តឹងទាហានធានាសុវត្ថិភាព ប្រជាការពារ បំពាក់គ្រឿងអាវុធ បង្កើនទ័ពស្រួចចល័ត ទ័ពពិសេស អាវក្រោះ ដើម្បីប្រឈម នឹងការវាយសម្រុកផ្ទួនៗគ្នា ពីគ្រប់សមរភូមិរបស់កងកម្លាំងបដិវត្តន៍អាងយ៉ាង។ កាលនោះ ការតស៊ូប្រឆាំងរបស់ជនរួមជាតិឃុំអូឡឹម បានវាយសម្រុកទៅលើប៉ុស្តិ៍ និងអភិបាលស្រុកទ្រីតូង ច្រើនលើកច្រើនសា។ បងស្រីនាងង៉ែត ជាកម្លាំងស្នូល អ្នកឈានមុខក្នុងការចលនាតស៊ូប្រឆាំង។
“វ័យ២០ឆ្នាំជារៀងរហូត”
ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៦២ គណៈកម្មាធិការបក្សស្រុកទ្រីតូង បានបំផុសចលនា តស៊ូប្រឆាំងការគាប សង្កត់ពីបច្ចាមិត្រ ជាពិសេស បងស្រីនាងង៉ែត បានតស៊ូប្រឆាំងទល់មុខនឹងចៅហ្វាយស្រុក៖ “ចៅហ្វាយស្រុកជាជនជាតិខ្មែរ ហេតុអ្វីបានជាសម្លាប់ខ្មែរ ចាប់បង្ខំខ្មែរគ្នាឯង ចោលស្រែចម្ការ ផ្ទះសម្បែង វត្តអារាម និងភូមិឋានដែលដូនតាបន្សល់ទុកមក ចូលទៅសមរភូមិប្រយុទ្ធ ដើម្បីបង្អត់អាហារយ៉ាងដូច្នេះ។ បើទៅធ្វើស្រែចម្ការ នឹងត្រូវរងគ្រាប់រំសេវ។ល។ តើលោកគិតនឹងសម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ឬយ៉ាងណា?”។ ចៅហ្វាយស្រុកទាល់គំនិត ក៏សន្យាឱ្យរួចពីមាត់។ ចាប់ពីនោះ កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់បងស្រី កាន់តែល្បីខ្លាំងឡើងៗ ក៏បានប្រជាជនជឿទុកចិត្តនិងគាំទ្រជានិច្ច។ ថ្វីត្បិតដូច្នោះក្តី នោះហើយគឺជាមូលហេតុដែលនាំឱ្យពួកខ្មាំងសម្រេចចិត្តសម្លាប់បងស្រី។
ថ្ងៃ១៣/៣/១៩៦២ ក្រោយពីនាំស្បៀងអាហារ ថ្នាំសង្កូវវិលត្រឡប់មកវិញ បងស្រីត្រូវពួកខ្មាំងចាប់។ ពួកវាបញ្ជូនបងស្រីទៅកាន់ប៉ុស្តិ៍សាលាសង្កសី ឃុំទុកក្នុងទ្រុងដែករលួសមួយ គ្រាន់តែរេខ្លួននឹងត្រូវមុតដែករលួស។ ពួកវាយកបងស្រីទៅវាយយកចម្លើយ ធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លុតស្មារតី ប៉ុន្តែបងស្រីនៅតែមិនព្រមឆ្លើយ។ ពេលនោះឈ្មោះតាយ-អនុសេនីយ៍ទោ ប្រធានប៉ុស្តិ៍ជាជនជាតិខ្មែរ ដោយឃើញបងស្រីមានសម្រស់ ស្រស់ស្អាត ម្ល៉ោះហើយធ្វើទារុណកម្មផង លួងលោមផង ដោយប្រើពាក្យ៖ “បើនាងឯងព្រមធ្វើជាប្រពន្ធអញ អញនឹងធានានាងឯងឱ្យរួចពីការដាក់គុក និងមានជីវភាពធូរធារ មិនបាចលំបាកនឿយហត់ទេ ប្រសិនបើនាងឯងព្រមឆ្លើយ សារភាពពីវៀតកុង នោះនឹងបានរង្វាន់”។ មិនត្រឹមតែមិនព្រមស្តាប់ប៉ុណ្ណោះទេ បងស្រីនៅទាំងស្រែកសង្ឃកជេរ៖ “អញស៊ូស្លាប់ប្រសើរជាងធ្វើជាប្រពន្ធពួកអាចោលម្សៀតឯង ដែលធ្វើបាបប្រជាជន បំផ្លាញប្រទេសជាតិដូចពួកឯងនោះទេ”។ វាហាក់ដូចជាត្រូវជះទឹកទៅលើមុខ បញ្ចេញឫកកោង វាយដំច្រំធាក់បងស្រីយ៉ាងព្រៃផ្សៃ។
សមាជិកសម្ព័ន្ធយុវជនដោតធូបរំលឹកដឹងគុណ និងកត់សម្គាល់ការរួមចំណែករបស់បងស្រីក្នុងបុព្វហេតុរំដោះជាតិ។
ព្រឹកថ្ងៃ១៥/៣/១៩៦២ ពួកវាបាននាំបងស្រីចេញទៅកាន់វាលស្រែភូមិចុងខ្សាច់ ហើយកៀងប្រជាជនឱ្យចេញទៅធ្វើជាកសិណសាក្សី បងស្រីត្រូវប្រហារជីវិត មុនពេលបាញ់សម្លាប់បងស្រី ប្រធានប៉ុស្តិ៍បានសួរបងស្រី៖ “មុនពេលនាងឯងស្លាប់ តើនាងឯងមានអ្វីចង់និយាយឬទេ?”។ បងស្រីឆ្លើយភ្លាម៖ “អញមិនខ្លាចស្លាប់ទេ ទោះបីអញស្លាប់ពិតមែន ប៉ុន្តែប្រជាជនអញនៅរស់ពិតជាកម្ទេចពួកឯងជាមិនខាន។ល។”។ ពួកវាមិនបាញ់សម្លាប់បងស្រីភ្លាមៗនោះទេ ពួកវាធ្វើទារុណកម្មបងស្រីគ្រប់យ៉ាង តាំងពីវាយបំបាក់ដៃ កាត់ត្រចៀក កាត់អណ្តាត រួចហើយទើបបាញ់សម្លាប់។ ទន្ទឹមនឹងនោះ វាចេញបញ្ជាមិនឱ្យអ្នកណាយកសាកសពបងស្រីទៅកប់ជាដាច់ខាត ប៉ុន្តែប្រជាជននៅតែលបយកសាកសពបង ស្រីទៅបញ្ចុះទាល់តែបាន។
បងស្រីបានស្លាប់មែនពិត ប៉ុន្តែឆន្ទៈទឹកចិត្តអង់អាចក្លាហានរបស់ស្ត្រីវ័យ២០ឆ្នាំ តែងរស់នៅជានិច្ច ក្លាយជារូបសំណាកឋិតថេរជាអមតៈ សម្រាប់ស្រទាប់យុវជនវៀតណាមយកតម្រាប់តាម។ ថ្ងៃ២៥/៣/២០០៥ ប្រធានរដ្ឋ បានឧទ្ទិសជូនកិត្តិនាមវីរៈនារីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រជាជនដល់បងស្រីនាងង៉ែត។ បងស្រីជាស្រ្តីខ្មែរម្នាក់គត់នៅខេត្តអាងយ៉ាង បានប្រទានជូនកិតិ្តនាមដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមនេះ៕
អត្ថបទ រូបថត៖ ឌឹនផុង-ប្រែសម្រួល៖ លីសៀ
រូបសំណាកនាងង៉ែត បានក្លាយជាចំណាប់អារម្មណ៍ចំកវីនិពន្ធកំណាព្យនិងបទភ្លេង។ តួ យ៉ាងដូចបទចម្រៀង ដែលមានចំណងជើងថា “សំពត់អាវនាងសារ៉េត” និពន្ធដោយលោកត្រឹនមិញទ្រី ឆ្នាំ១៩៦៨ បានសម្តែងពីមនោសញ្ចេតនាខ្លោចផ្សាររបស់ប្រជាជនខេត្តអាងយ៉ាង ចំពោះការពលីជីវិតយ៉ាងអង់អាចក្លាហានរបស់ស្រ្តីខ្មែរលើទឹកដីបៃណូយ។ ពំនោលទុក្ខសោក អមដោយលំនាំបទភ្លេងលន្លង់លន្លោច ស្រងេះស្រងោចខ្លោចផ្សា៖ នាងអើយនាងសារ៉េត។ តាំងពីឃ្លាតឆ្ងាយ បងនឹកស្រុកនឹកនាង។ គយគន់កំពូលភ្នំណូយតូ បងហាក់ស្រមៃឃើញនាង កំពុងអង្គុយវេញសូត្រ។ ឃើញប្រឡាយនឹកអាល័យទឹកជ្រោះ។ ជួបអូនបងស្រមៃកាលយើងសាសងក្រោមដួងចន្ទ្រានារាត្រីមួយនោះ។ល។ |