ចាប់ពីមជ្ឈមណ្ឌលក្រុងបាកលីវ បើកទោចក្រយានយន្តប្រហែលជា១៥នាទី អាចនឹងទៅដល់វត្តឃោសិតារាម។ វត្តស្ថិតនៅភូមិកូវឡាវ ឃុំហ៊ឹងហោយ ស្រុកវិញឡើយ ខេត្តបាកលីវ។ អ្នកស្រុកខ្លះ ហៅវត្តពល្លាវចាស់ ដោយវត្តស្ថិតនៅត្រង់ផ្លូវចូលមជ្ឈមណ្ឌលឃុំ អ្នកខ្លះទៀតហៅ តាមឈ្មោះភូមិថាវត្តកូវឡាវ។ល។
វត្តឃោសិតារាមជាមួយនឹងក្បូរក្បាច់រចនា ជុំវិញព្រះវិហារទាកទាញភ្ញៀវទេសចរនិងពុទ្ធបរិស័ទ គ្រប់ចតុទ្ទិស ពេលមកទស្សនាខេត្តបាកលីវ ។
ដោយតេជានុភាពរបស់ព្រះសង្ឃ ក្រោយមកមិនយូរប៉ុនា្មន អ្នកភូមិនាំគ្នារួមវិភាគទានជាទឹកប្រាក់ចំណាយកម្លាំងកសាងវត្តនៅទីនោះតែម្តង។ ក្រោយពីមួយរយៈពេលកសាងនៅក្នុងឆ្នាំ១៨៧២ វត្តបានរៀបចំពិធីបុណ្យបញ្ចុះខណ្ឌសីមាជាលើកដំបូង។ ក្រោយពីមួយរយៈពេលដ៏យូរ វត្តឃោសិតារាមកាន់តែចាស់ទ្រុឌទ្រោមនៅក្នុងឆ្នាំ២០០១ ព្រះសង្ឃនិងគណៈកម្មការវត្តបានរៀបចំកសាងព្រះវិហារ កុដិ សាលាឡើងវិញ។ រយៈពេលជិត១០ឆ្នាំ ចាប់ពីថ្ងៃបើកដំណើរកសាងលុះពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១០ ព្រះវិហារត្រូវបានកសាងសម្រេចជាស្ថាពរហើយរៀបចំពិធីបុណ្យបញ្ចុះសីមាសម្ពោធឆ្លង។ អ្នកស្រុកបានតំណាលតៗគ្នាថា កាលពីដើមតំបន់កូវឡាវ ឃុំហ៊ឹងហោយ ដីនៅចោលទំនេរ ឈើព្រៃម្លប់ត្រសុំត្រសាយ មានសត្វសាហាវជាច្រើន ធ្វើឲ្យប្រជាជនក្នុងតំបន់មានការភ័យខ្លាច ទៅណាមកណាប្រមូលគ្នាដើរជាក្រុមៗដើម្បីជួយការពារគ្នា។ មានថ្ងៃមួយនោះ នៅត្រង់ផ្លូវប្រសព្វមុខបីនៃតំបន់កូវឡាវស្រាប់តែប្រទះឃើញព្រះសង្ឃមួយព្រះអង្គ គង់សមាធិធម៌។ អ្នកស្រុកកាន់តែនឹកឆ្ងល់ ពីព្រោះចាប់ពីពេលដែលប្រទះឃើញព្រះសង្ឃ មិនមានសត្វសាហាវណាមួយយាយីប្រជាជនទៀត។ អាស្រ័យហេតុនោះ ប្រជាជនក្នុងតំបន់នឹងនរចិត្តធ្វើស្រែ សម្រាន្តយប់សុខស្រួល។
ព្រះវិហារមានផ្ទៃដីចំនួន៤២៧,៥ម៉ែត្រការ៉េ កម្ពស់៣៦,៣ម៉ែត្រ រំលេចក្បូរក្បាច់រចនាផ្កាភ្ញីដ៏ល្អវិចិត្រ។ ដើម្បីគូរបានសម្រេចនូវរូបគំនូរអស់ទាំងនេះ សិប្បករយ័ញសារិន្ទត្រូវចំណាយពេល៤ឆ្នាំ។ នៅនឹងសសរនីមួយៗនិងលើជញ្ជាំងព្រះវិហារមានរូបគំនូរឆ្លាស់ព៌ណ៍ រំលេចក្បូរក្បាច់រចនា ដ៏វិចិត្រពិសេសគឺកម្រងគំនូរស្តីពីពុទ្ធប្រវត្តិចាប់ពីព្រះអង្គទ្រង់ប្រសូតិរហូតដល់ទ្រង់ចូលព្រះបរិនិព្វាន។
ចំណុចសំខាន់ឯទៀត ធ្វើឲ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើវត្តឃោសិតារាម គឺក្បូរក្បាច់ខាងក្នុងនិងខាងក្រៅនៃព្រះវិហារប្រៀបដូចជាឃ្លាំងគំនូរនៃវប្បធម៌ជំនឿសាសនារបស់ជនរួមជាតិខ្មែរ។ នៅតាមទ្វារនីមួយៗ និងជួររបៀងនៃព្រះវិហារវត្តមានរូបចម្លាក់ក្បូរក្បាច់តាមបែបប្រាសាទអង្គរវត្ត។
ក្រៅពីព្រះវិហារក្នុងបរិវេណវត្តថែមទាំងមានបង្គោលទង់២ កម្ពស់ជាង៤០ម៉ែត្រ មានចេតិយ២សម្រាប់ដាក់តម្កល់អដ្ឋិធាតុពុទ្ធបរិស័ទ មានឈាបនដ្ឋាន និងកុដិសាលាផ្សេងៗទៀត សុទ្ធតែមានក្បូរក្បាច់រចនាដ៏វិចិត្រញុាំងឲ្យព្រះវិហារកាន់តែល្អអស្ចារ្យ។
តាមរដ្ឋអំណាចភូមិភាគ ថ្វីត្បិតតែព្រះវិហារកសាងក្រោយបើប្រៀបជាមួយនឹងព្រះវិហារវត្តខ្មែរដទៃទៀតក្នុងខេត្ត ប៉ុន្តែព្រះវិហារវត្តឃោសិតារាម បានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជិតឆ្ងាយចូលទៅគោរពបូជាច្រើនកុះករ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងឱកាសបុណ្យទានផ្សេងៗរបស់ជនរួមជាតិខ្មែរ វត្តឃោសិតារាមបានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរនិងពុទ្ធបរិស័ទគ្រប់ទិសទី ចូលទៅគោរពបូជារាប់ពាន់លើកនាក់៕
ហឺវតុង-លីសៀ