កីឡា - ទេសចរណ៍ ទេសចរណ៍

23/10/2017 - 16:13

មោទនភាពនៃកងហ្វាងសាបាក់ហាយ

អគារដាក់តាំងកងហ្វាងសាបាក់ហាយ គឺជាគោលដៅដែលភ្ញៀវទេសចរមិនអាចចោលរំលងក្នុងដំណើរទស្សនានៅកោះលីសេីុង ខេត្តក្វាងង៉ាយ។

ភ្ញៀវទេសចរថតរូបអនុស្សាវរីយ៍ក្បែរស្តូបកងហ្វាងសាបាក់ហាយ។

អគារដាក់តាំងកងហ្វាងសាបាក់ហាយ ឬហៅថាសារមន្ទីរកងហ្វាងសាបាក់ហាយ ត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងបរិវេណ៤០០ម២ ក្បែរមាត់សមុទ្រ។ ខាងក្រៅសារមន្ទីរ គឺជាស្ដូបបដិមាយ៉ាងខែងរ៉ែងនៃកងហ្វាងសានិងជាកងគ្រប់គ្រងបាក់ហាយ។ បដិមាកម្ពស់៤,៥ម៉ែត្រ ទម្ងន់ជិត៤០តោន បែរមុខឆ្ពោះទៅសមុទ្រខាងកើតអមដោយតួអក្សរដែលជាស្លាក់ស្នាមបង្គោលព្រំដែនអធិបតេយ្យ “ហ្វាងសាមួយម៉ឺនគាវុធ”។ ស្ដូបបដិមាកងហ្វាងសា បានកសាងដោយថ្មបៃតងឋិតថេរយូរអង្វែង។ ខាងក្រោយស្ដូបបដិមា គឺជាមណ្ឌលសារមន្ទីរហ្វាងសាបាក់ហាយ។ ទីនេះគឺជាកន្លែងរក្សាទុកឯកសារវត្ថុតាំងជាង១០០ប្រភេទ ស្តីពីកងពលហ្វាងសាដ៏ខ្លាំងក្លាដែលគ្រប់គ្រងបាក់ហាយកាលនោះ។ សារមន្ទីររួមមាន៣បន្ទប់ មានបន្ទប់ពីរនៅសងខាងជាឃ្លាំងសម្រាប់ទុកដាក់ឯកសារវត្ថុតាងនិងបន្ទប់ទទួលភ្ញៀវមានទូតម្កល់សៀវភៅដើម្បីបម្រើជូនភ្ញៀវមកទស្សនា។ ល្វែងកណ្ដាល គឺជាកន្លែងដាក់វត្ថុតាំងនូវស្លាក់ស្នាមប្រវត្តិសាស្រ្តអំពីសកម្មភាពរបស់កងហ្វាងសា។ វត្ថុតាំងត្រូវបានដាក់យ៉ាងសមរម្យក្នុងទូកញ្ចក់ ឬក៏ព្យួរលើជញ្ជាំងដូចជា៖ ផែនទីនិយាយពីអធិបតេយ្យ ប្រជុំកោះហ្វាងសា ត្រឿងសា; ខ្សែផ្ដៅ បន្ទះឫស្សី កន្ទេលរណបឫស្សី ទូកស្ទូច សម្ភារៈដណ្ដាំស្លរបស់កងទ័ពហ្វាងសាជាដើម។

ដកស្រង់មួយឃ្លាចេញពីសៀវភៅ “ដាយណាមញឹកថុងជី” របស់ក្វឹកសឺ ក្វាង រជ្ជកាលង្វៀន ភាគទី៨ មានដូច៖ “កោះហ្វាងសានៅភាគខាងកើតកូវឡាវរ៉ែ ស្រុកប៊ិញសេីុង។ ពីមាត់សមុទ្រសាកីចេញមក បើធ្វើដំណើរតាមបណ្ដោយខ្យល់ចំណាយពេលប្រហែលជា៣ឬ៤ថ្ងៃ ទើបមកដល់គោលដៅ។ មានកោះតូចៗជាង១៣០ ដែលនៅគន្លាតពីគ្នាកោះខ្លះធ្វើដំណើរមួយថ្ងៃ ខ្លះពីរបីយាម។ នៅលើកោះ មានឆ្នេរខ្សាច់ពណ៌លឿងវែងអន្លាយ មិនដឹងប្រវែងប៉ុន្មានពាន់យោជន៍ទេ រាបស្មើ ធំទូលាយ ធ្លាប់ហៅថា “ត្រឿងសាមួយម៉ឺនគាវុធ” ទឹកថ្លាយង់ នៅលើឆ្នេរមានអណ្ដូងទឹកសាប បក្សាបក្សីសមុទ្រប្រមូលផ្តុំយ៉ាងច្រើនក្រៃលែង”។ ពិសេស សារមន្ទីរនៅរក្សាទុកផែនទីបុរាណសំខាន់ៗជាច្រើនរបស់ប្រទេសជាតិ ក្នុងនោះអំណះអំណាងហ្វាងសា ត្រឿងសា គឺជាទឹកដីរបស់វៀតណាម។

តាមសៀវភៅ “ដាយណាមថឹកឡុក” ក្សត្រយ៉ាឡុង បញ្ជាឲ្យកងទ័ពចេញទៅកោះហ្វាងសា៣លើក ដើម្បីប្រតិបត្តិការអធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ១៨០៣, ១៨១៥, ១៨១៦។ កងហ្វាងសា មិនត្រឹមតែសកម្មភាពនៅតំបន់កោះសមុទ្រហ្វាងសាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងគ្រប់គ្រងកងផ្សេងៗទៀត ដូចជាកងបាក់ហាយ (ត្រឿងសា) ។ អ្នកទេសចរត្រឿងឡែធូ នៅក្រុងធឹងធើ ឲ្យដឹង៖ “ទស្សនាសារមន្ទីរ ឃើញវត្ថុតាំងនិងបានស្ដាប់ការបរិយាយអំពីសកម្មភាពរបស់កងហ្វាងសានិងជាកងគ្រប់គ្រងបាក់ហាយ បានកត់ត្រា ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្ត គឺជាភ័ស្តុតាងដ៏មហស្ចារ្យសឲ្យឃើញពីអធិបតេយ្យរបស់វៀតណាម ចំពោះប្រជុំកោះហ្វាងសា ត្រឿងសា។ ផ្តើមពីនោះ ខ្ញុំកាន់តែចំណាប់អារម្មណ៍ជ្រាលជ្រៅជាងទៀតអំពីការពលីកម្មរបស់បុព្វបុរសដើម្បីការពារអធិបតេយ្យកោះសមុទ្រ”៕

ហាថាញ់-វិមាន

ចែករំលែកអត្ថបទ

ពាក្យគន្លឹះ