នាយកក្រុមហ៊ុនចំកាត់សមាជិកមួយអង្ករសរីរាង្គកសិដ្ឋានកាបើដឹប នៅភូមិត្រាឌឹក ឃុំវៀងអាង ស្រុកត្រឹងដេ ខេត្តសុកត្រាំង ដែលល្បីឈ្មោះនោះគឺ បងតាមិញបែ។ ពីព្រោះគាត់ជាអ្នកដំបូងដែលនាំយកកសិកម្មសរីរាង្គមកកាន់ភូមិស្រុក។
ផលិតផលអង្ករសរីរាង្គរបស់កសិដ្ឋានកាបើដឹប ត្រូវបានបងតាមិញបែ
ជាកសិករ ម្ល៉ោះហើយបងតាមិញបែ ធ្លាប់ឃើញកសិករជាច្រើនដែលត្រូវពុលថ្នាំនិងបរិស្ថានជនបទជះឥទ្ធិពលដោយសារការបាញ់ថ្នាំគីមីទៅលើវាលស្រែ ។ ផ្តើមពីនោះ បងមានបំណងនាំយកកសិកម្មសរីរាង្គមកកាន់ភូមិស្រុក ដើម្បីប្រជាជនផលិតស្រូវ ប្រកបដោយចីរភាព។ ឆ្នាំ ២០១៥ បងចាប់ផ្តើមរៀនវិធីផ្អាប់ជីសរីរាង្គដើម្បីផលិតស្រូវសរីរាង្គ។ បងបែ បានប្រើដីស្រែ ២០ កុងរបស់គ្រួសារផលិតស្រូវសរីរាង្គ ទិន្នផលសម្រេចបានពី ២-៣ បាវ/កុងប៉ុណ្ណោះ។ ពេលនោះ ក្នុងភូមិទាំងមូលអ្នកណាក៏ថាគាត់ “ភ្លើ” ពីព្រោះធ្វើស្រែតែមិនបាចជីនិងបាញ់ថ្នាំ។ ទោះបីគ្រួសារស្តីបន្ទោសនិងប្រពន្ធទារលះលែងគ្នាក៏ដោយ ប៉ុន្តែបងបែ នៅតែប្តេជ្ញាចិត្ត ផលិតស្រូវសរីរាង្គដដែល។ បងបែ ឱ្យដឹង៖ “ខ្ញុំគិតថាការផលិតស្រូវសរីរាង្គ គឺដើម្បីសុខភាព និងការពារបរិស្ថាន ម្ល៉ោះហើយពេលជោគជ័យ មាមីងប្រាកដជាគាំទ្រ និងធ្វើតាមជាពុំខាន”។ ដូច្នេះ បងបន្តការរៀនសូត្រ ពីមិត្តភក្តិអានសៀវភៅ ចូលរួមវេទិកាដោះដូរដោយផ្ទាល់រវាងអ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត និងកសិករ និងចូលរួមវគ្គហ្វឹកហាត់ជាច្រើន ។ល។ រៀនបណ្តើរ អនុវត្តលើវាលស្រែបណ្តើរ ម្ល៉ោះហើយក្រោយពី ៣ ឆ្នាំបរាជ័យ បងបែ បានរកឃើញពីមូលហេតុដើម្បីឈានទៅរកភាពជោគជ័យ។ ហេតុនោះហើយ វាលស្រែសរីរាង្គរបស់បងបែ សម្រេចទិន្នផល ពី ៦-៨ តោន/ហិកតា។ ផ្តើមពីនោះ កសិករជាច្រើននៅឃុំវៀងអាង បានប្តូរចិត្តអនុវត្តតាមគំនិតរបស់គាត់វិញ។ មានគ្រួសារខ្លះបាន ចាប់ដៃជាមួយបងបែ ផលិតស្រូវសរីរាង្គផងដែរ។ ឆ្នាំ ២០១៩ ផលិតផលអង្ករសរីរាង្គរបស់កសិដ្ឋានកាបើដឹប ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាផលិតផល OCOP សម្រេចស្តង់ដារផ្កាយ ៣ របស់ខេត្តសុកត្រាំង និងឈ្នះរង្វាន់លេខ ២ ក្នុងពិធីប្រឡង “អង្កររសជាតិឆ្ងាញ់ យីហោវៀត” រៀបចំនៅខេត្តវិញឡុង។
តាមរយៈការស្វែងយល់ បងតាមិញសែ នៅភូមិត្រាឌឹកសម្រេចចិត្តសួររកបងបែ ដើម្បីរៀនផលិតស្រូវសរីរាង្គដែរ។ បងតាមិញសែ ឱ្យដឹង៖ “អាស្រ័យបានបងបែ ទើបខ្ញុំចេះផលិតស្រូវសរីរាង្គ ខ្ញុំប្រើប្រាស់សំណល់កសិកម្មដូច៖ ស្លឹកឈើជញ្ជ្រាំង លាមកគោ មាន់ ទា។ល។ យកមកផ្អាប់ទៅជីកំប៉ុស្តសម្រាប់បាចស្រូវ។ ក្នុងមួយដំណាក់កាលលូតលាស់របស់ស្រូវ ខ្ញុំប្រើជីអាហ្សូតតែមួយ លើកនៅពេលត្រៀមឆ្លូកប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយៗ មកខ្ញុំប្រើតែជីសរីរាង្គហើយប្រើប្រាស់ថ្នាំជីវសាស្រ្តនៅពេលណាចាំបាច់ខ្លាំង។ ខ្ញុំធ្វើ ស្រែ ៧ កុង មធ្យមភាគសម្រេចទិន្នផលពី ៦០០-៨០០ គ.ក/កុង”។ បងចូវសឺវរ៉ៀង ឱ្យដឹង៖ “ខណៈបងបែជោគជ័យក្នុងការផលិតស្រូវសរីរាង្គ ខ្ញុំជាសហការីដំបូង។ ខ្ញុំឃើញផលិតស្រូវ ប្រើប្រាស់ជី ថ្នាំគីមី ចំណាយដើមទុនច្រើន ហើយទិន្នផល ក៏មិនជាច្រើនណាស់ណា បើប្រៀបនឹងការផលិតស្រូវសរីរាង្គ។ ការផលិតស្រូវរសរីរាង្គចំណាយទុនតិច មិនប៉ះពាល់សុខភាពនិងបរិស្ថានផង។ ជាក់ស្តែង ពេលប្រមូលផលស្រូវ ក្នុងស្រែក៏មានច្រើនផង។ ខ្ញុំកាន់តែស្ងប់ចិត្តនៅពេលបងបែ ធានាប្រមូលទិញស្រូវដោយតម្លៃខ្ពស់បង្គួរ ពីព្រោះអង្ករសរីរាង្គបានដាក់លក់លើទីផ្សារ”។
បច្ចុប្បន្ន អង្ករសរីរាង្គរបស់កសិដ្ឋានកាបើដឹប កាន់តែរីកចម្រើន ផលិតផលត្រូវបានអតិថិជនក្នុងទូទាំងប្រទេសដឹងស្គាល់ច្រើន។ មធ្យមភាគក្នុងមួយឆ្នាំ បងបែផ្គត់ផ្គង់អង្ករសរីរាង្គចេញទីផ្សារជាង១០០ តោន។ ផ្តើមពីនោះ បងបែពង្រីកផ្ទៃដីដល់ទៅជាង ២០ ហិកតា និងវិនិយោគឃ្លាំងស្តុកស្រូវអង្ករ ឡសម្ងួតស្រូវម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនិងឧបករណ៍ វេចខ្ចប់អង្ករជាដើម។ បងបែ ឱ្យដឹងបន្ថែម៖ “បច្ចុប្បន្ន មាមីងខ្មែរនៅភូមិខ្ញុំមានស្មារតីភ្ញាក់រលឹកខ្ពស់ក្នុងការផលិតស្រូវសរីរាង្គ ដើម្បីការពារសុខភាព និងការពារបរិស្ថាន។ ជាពិសេស អង្ករសរីរាង្គត្រូវបានអតិថិជនយកចិត្តទុកដាក់ ម្ល៉ោះហើយ នេះជាដំណើរឆ្ពោះទៅប្រកបដោយចីរភាពសម្រាប់កសិករផលិតស្រូវ។ ម្យ៉ាងទៀត ខ្ញុំនឹងខិតខំចូលរួមរាល់វេទិកា សិក្ខាសាលានិងការតាំងពិព័រណ៍ ដើម្បីឧទ្ទេសនាមអង្ករសរីរាង្គរបស់កសិដ្ឋានកាបើដឹប ដល់អតិថិជនក្នុងទូទាំងប្រទេស”៕
លីធាន-លីសៀ