17/07/2018 - 07:49

Xây dựng quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư rõ ràng, minh bạch 

TP Cần Thơ đang soạn thảo Quyết định cụ thể hóa việc thi hành Luật Đất đai năm 2013 về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhằm thay thế cho văn bản hiện hành. Công việc này nằm trong khuôn khổ Dự án “Đào tạo nâng cao năng lực và nghiên cứu hoàn thiện quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại TP Cần Thơ” do Khoa Luật Trường Đại học Cần Thơ và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam TP Cần Thơ thực hiện. Mục tiêu của Dự án là góp phần cải thiện các thủ tục liên quan đến thu hồi đất để người có đất bị thu hồi có thể tiếp cận thông tin và tham gia tích cực hơn vào quá trình thu hồi đất, bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích của người sử dụng đất. 

Người dân tiếp cận thông tin về các dự án quy hoạch thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Người dân tiếp cận thông tin về các dự án quy hoạch thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Qua khảo sát ý kiến người dân và nhà quản lý ở TP Cần Thơ về quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; phổ biến kiến thức pháp luật về quy trình thu hồi đất cho người dân…, Dự án đã biên soạn Sổ tay hướng dẫn pháp luật về quy trình thu hồi đất; đề xuất dự thảo sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật của UBND TP Cần Thơ hướng dẫn chi tiết quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; cụ thể là quy định về trình tự, thủ tục thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Quy định này quy định về thẩm quyền tiến hành thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; tổ chức và hoạt động của Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quy định chi tiết các bước triển khai quy trình và cụ thể giải quyết một số tình huống đặt ra mà văn bản Trung ương chưa quy định; quy định cụ thể về công tác xét tính pháp lý và các hồ sơ trong quá trình giải phóng mặt bằng…

Tại buổi hội thảo tổng kết dự án vừa qua, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ cho rằng, việc nghiên cứu đào tạo nâng cao năng lực và nghiên cứu hoàn thiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải hướng đến thực thi đúng pháp luật. Người dân phải nhận thức đúng tinh thần pháp luật đã đề ra. Trong đó, MTTQ phải tham gia từ đầu đến cuối quy trình để hướng dẫn cũng như giám sát công tác thu hồi nhằm bảo đảm quyền và lợi ích của người bị thu hồi đất. Đối với quy trình mà Dự án đã nghiên cứu đưa ra, UBND thành phố nên xem xét, sớm áp dụng quy trình này vào thực tế. Sau đó, tổ chức tập huấn cho các quận, huyện để quy trình được thực hiện thống nhất trên toàn thành phố.

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Cường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý đất đai, Tổng cục quản lý đất đai – Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhận định: Quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án cần có sự thống nhất ở toàn bộ văn bản pháp luật; vấn đề căn cứ bồi thường, tái định cư nên được thể hiện rõ ràng. Thành phần liên quan đến kiểm đếm, quy trình thể hiện “đại diện những người có đất bị thu hồi đã được Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi giới thiệu hoặc người dân nơi có đất thu hồi chọn cử làm đại diện” là phù hợp và rất tốt nhưng việc cử này cần có quy định cụ thể về tính pháp lý. Đối với thành phần tham gia Hội đồng bồi thường, quy trình nên làm rõ Ủy ban MTTQ cấp xã là đơn vị tham dự hay tham gia (do liên quan đến trách nhiệm). Bên cạnh đó, quy trình cần quy định cụ thể hơn đối với trường hợp người có đất bị thu hồi được bố trí tái định cư mà tiền bồi thường, hỗ trợ không đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu, để người dân dễ dàng nắm bắt và hiểu đúng tinh thần quy định pháp luật.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Phan Trung Hiền, Chủ nhiệm Dự án, nhấn mạnh: Để nâng cao vai trò của MTTQ, trong những trường hợp này phải quy định cụ thể việc cung cấp thông tin về dự án ngay từ khi triển khai đến MTTQ. Thêm vào đó, cần ban hành quy chế phối hợp giữa MTTQ với các cơ quan tổ chức khác trong công tác giải phóng mặt bằng; quy định cụ thể việc xử lý kết quả của việc giám sát, phản biện của MTTQ. Qua khảo sát nhiều địa phương, các thông tin người dân có đất bị thu hồi mong mỏi nhận được là: phương án hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm; phương án tái định cư; quy định/chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án; các bước thực hiện thu hồi đất; thông tin về kế hoạch thu hồi đất; số tiền được bồi thường, hỗ trợ; lý do thu hồi đất. Do đó, với những kết quả đạt được, Dự án mong muốn hỗ trợ, nâng cao nhận thức của người dân và năng lực của công chức, viên chức địa phương về các quy định của pháp luật liên quan đến quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, để pháp luật được tuân thủ tốt hơn và đạt hiệu quả thu hồi đất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội địa phương, cải thiện đời sống của người dân.

P. NGUYỄN

Chia sẻ bài viết