Công tác quy hoạch XDNTM tại 36/36 xã ở TP Cần Thơ xuất phát từ nhu cầu, nguyện vọng của người dân trên cơ sở phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Trong ảnh: Khảo sát quy hoạch XDNTM tại xã Trung An, huyện Cờ Đỏ.

* Hình thành “bộ khung”

Thực hiện Chỉ thị số 14/CT-UBND của UBND TP Cần Thơ về công tác quy hoạch xã nông thôn mới, đến nay 36/36 xã trên địa bàn thành phố đã hoàn thành công tác quy hoạch XDNTM cấp xã. Trong đó, 25/36 xã hoàn tất quy hoạch chi tiết và đang trong giai đoạn công bố ra dân. Về chất lượng quy hoạch, ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ, đánh giá: “Công tác quy hoạch xuất phát từ nhu cầu, nguyện vọng của người dân trên cơ sở phát huy tiềm năng và thế mạnh của từng địa phương, mang tính đột phá về phát triển kinh tế-xã hội. Về phía thành phố, các sở ngành liên quan luôn phối hợp chặt chẽ với các xã trong việc tháo gỡ khó khăn, đóng góp ý kiến để công tác quy hạch đạt hiệu quả cao nhất”. Trên cơ sở quy hoạch đã phê duyệt, 100% số xã trên địa bàn thành phố hoàn tất công tác xây dựng đề án XDNTM. Hiện 24/36 xã đang bắt tay triển khai thực hiện theo đề án được UBND huyện phê duyệt.

Kết quả khảo sát của các ngành hữu quan, so với 20 tiêu chí theo Bộ tiêu chí TP Cần Thơ về XDNTM, TP Cần Thơ có 3 xã đạt từ 14-19 tiêu chí, 7 xã đạt từ 9-13 tiêu chí, 18 xã đạt từ 5-8 tiêu chí và 8 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Nhu cầu vốn thực hiện các tiêu chí rất lớn, đặc biệt là các tiêu chí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Trong điều kiện khan vốn như hiện nay, XDNTM khó đảm bảo đúng tiến độ. Trước thực trạng này, ngoài nguồn ngân sách Nhà nước, các địa phương chủ động huy động vốn từ: nhân dân, doanh nghiệp, các nguồn tài trợ... Bà Trương Kim Khuyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, chia sẻ: “Sức dân trong XDNTM được thể hiện rõ nhất thông qua Chiến dịch giao thông thủy lợi mùa khô năm 2012. Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, nhân dân ở các xã XDNTM của huyện đóng góp gần 3 tỉ đồng, với hơn 13.480 lượt người tham gia xây mới, nâng cấp, sửa chữa cầu đường, hệ thống đê bao khép kín... Xuất phát điểm của mỗi xã khác nhau, vì vậy, để huy động sức dân trong XDNTM phải có những phương thức vận động hợp lý, nhất là những xã còn gặp nhiều khó khăn...” .

Ngoài ra, nhằm đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, UBND TP Cần Thơ phối hợp với tổ chức Heifer International Việt Nam thực hiện dự án “Nâng cao năng lực người nghèo” tại xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ; Chi cục Phát triển Nông thôn TP Cần Thơ tổ chức Hội thảo chuyên đề “Các hình thức tổ chức sản xuất nâng cao thu nhập nông hộ”... Đặc biệt, thành phố còn thực hiện chủ trương gắn XDNTM với phát triển mô hình “Cánh đồng mẫu lớn”, TP Cần Thơ hình thành và nhân rộng được 13 mô hình tại 12/36 xã, với diện tích trên 4.120 ha, thu hút 2.605 nông hộ tham gia...

* Để đẩy nhanh tiến độ XDNTM

Tại buổi làm việc với TP Cần Thơ về tiến độ XDNTM trên địa bàn thành phố, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương Chương trình Mục tiêu Quốc gia XDNTM Nguyễn Đăng Khoa cho rằng: Cần Thơ là thành phố trung tâm, động lực của vùng ĐBSCL, XDNTM ở TP Cần Thơ mang tính dẫn dắt, tạo đà cho công cuộc XDNTM của các địa phương khác trong vùng. XDNTM phải thực hiện một cách kiên trì, đồng bộ và theo quy hoạch. Hầu hết các xã XDNTM đều có xuất phát điểm thấp, do đó, thành phố cần tăng cường công tác kiểm tra tiến độ XDNTM nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các xã. Quá trình XDNTM, TP Cần Thơ cần chọn các tiêu chí bức xúc, người dân quan tâm ưu tiên làm trước, đặc biệt là tiêu chí về thu nhập, hình thức sản xuất...

Thực tế cho thấy, XDNTM là chương trình tổng thể phát triển nông thôn toàn vẹn nhất từ trước đến nay, là một trong những giải pháp cơ bản góp phần thực hiện thành công Nghị quyết số 26 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tuy nhiên, theo phản ánh từ phía các địa phương, một số tiêu chí trong Bộ Tiêu chí quốc gia về XDNTM như: nhà văn hóa, chợ nông thôn... chưa thật sự phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của TP Cần Thơ. Đây là nguyên nhân làm cho công tác quy hoạch nông thôn mới gặp nhiều lúng túng, khó khăn. Sở NN&PTNT TP Cần Thơ đề nghị: Trung ương sớm điều chỉnh, sửa đổi một số tiêu chí và điều chỉnh thông tư hướng dẫn đối với bộ, ngành có liên quan, cụ thể cho từng vùng, miền để thành phố chỉ đạo các xã xây dựng kế hoạch thực hiện.

Ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ, cho biết: Xác định nhiệm vụ đột phá trong XDNTM của thành phố là tập trung vào phát triển sản xuất; đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với nhu cầu, điều kiện cụ thể và lợi thế của từng nơi. Để giải quyết “nút thắt” về vốn, thành phố sẽ chú trọng các giải pháp đa dạng hóa nguồn lực cho XDNTM thông qua việc ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Trước mắt, ngành nông nghiệp sẽ tham mưu UBND thành phố kết hợp giữa việc ưu tiên chỉ đạo xã điểm XDNTM của thành phố là Mỹ Khánh (huyện Phong Điền) và Trung An (huyện Cờ Đỏ) làm mô hình học tập kinh nghiệm. Trên cơ sở đó, đẩy mạnh triển khai kết quả của 2 xã này trên diện rộng nhằm đảm bảo tăng số xã đạt chuẩn nông thôn mới hàng năm.

Nhằm đẩy mạnh việc thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia XDNTM, Thành ủy Cần Thơ đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU xác định mục tiêu, nhiệm vụ XDNTM trên địa bàn thành phố đến năm 2020. Theo đó, phấn đấu đến năm 2015, thành phố có 12 xã (chiếm 33%) đạt chuẩn nông thôn mới, 24 xã còn lại đạt 10 tiêu chí trở lên. Năm 2015, kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội nông thôn (giao thông, thủy lợi, trường học, cơ sở vật chất y tế, nhà ở dân cư...) cơ bản hoàn chỉnh; tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 8%. Đến năm 2020, 36/36 xã của thành phố được công nhận là xã nông thôn mới... Chủ trương XDNTM đã có, lộ trình XDNTM đã được vạch ra cụ thể. Tin rằng với sự chỉ đạo sát sao từ phía thành phố và sự nỗ lực không ngừng từ phía các địa phương, mục tiêu XDNTM tại TP Cần Thơ sẽ sớm hoàn thành...

Bài, ảnh: MỸ THANH