Khai thác dầu cát ở Alberta. Ảnh: envirogy.ca

Với trữ lượng hơn 170 tỉ thùng dầu, mỏ dầu cát ở Alberta được xác định lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau mỗi trữ lượng của Arabie Sédoudite và Venezuela. Vì thế, Canada tự tin đủ khả năng đáp ứng nhu cầu năng lượng của cả hai nền kinh tế lớn nhất hành tinh khi nước này đẩy mạnh khai thác trong thời gian tới. Hiện nay, mỗi ngày Alberta xuất xưởng 1,5 triệu thùng dầu và dự kiến sẽ tăng sản lượng lên 3,7 triệu thùng vào năm 2025. Trong khi đa phần các mỏ dầu trên thế giới thuộc quyền kiểm soát của nhà nước, Alberta là một trong số ít nơi các công ty dầu khí có thể rót tiền đầu tư. Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất xăng dầu Canada, hiện nay chỉ 22% trữ lượng dầu trên thế giới rộng cửa với giới đầu tư tư nhân, trong số này 52% thuộc về Alberta.

Trước nay, dầu cát của Canada chủ yếu xuất sang Mỹ. Được biết, gần 25% nguồn dầu mà Mỹ nhập khẩu xuất xứ từ nước láng giềng ở phía Bắc. Tuy nhiên, hiện nay Canada muốn đa dạng hóa thị trường xuất khẩu do kế hoạch xây dựng ít nhất 2 đường ống vận chuyển dầu sang Mỹ lại vấp phải sự phản đối của các nhà môi trường vì chi phí chiết xuất dầu từ cát vừa tốn kém vừa gây ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, nhu cầu dầu ở châu Á, đặc biệt là của Trung Quốc, không ngừng tăng cao và Bắc Kinh rất muốn trở thành bạn hàng thân thiết của ngành dầu cát Canada.

Tập đoàn dầu khí quốc doanh Sinopec của Trung Quốc hiện có phần hùn trong kế hoạch trị giá 5,5 tỉ USD của công ty Enbridge ở Alberta: xây đường ống dẫn dầu từ Alberta đến tỉnh British Columbia nằm bên bờ Thái Bình Dương. Ngoài ra, Sinopec còn chi 4,6 tỉ USD để sở hữu 9% cổ phần trong Syncrude – dự án khai thác dầu cát lớn nhất ở Canada. Trong khi đó, tập đoàn dầu khí PetroChina hiện đang sở hữu 1,7 tỉ USD cổ phần trong công ty dầu cát Athabasca. Đó là chưa kể khoản đầu tư 800 triệu USD vào công ty năng lượng Penn West ở Calgary của tập đoàn đầu tư Trung Quốc. Mới đây, lãnh đạo tỉnh Alberta đã có cuộc gặp với đại diện Sinopec, tập đoàn dầu khí CNOOC và các ngân hàng hàng đầu của Trung Quốc.

Mặc dù mời gọi Trung Quốc nhưng Canada khẳng định chú Sam sẽ vẫn là khách hàng chính. Vấn đề là hiện nay, các nhà môi trường của Canada và Mỹ đều không đồng tình với kế hoạch xây dựng đường ống hướng ra Thái Bình Dương vì lo ngại nguy cơ rò rỉ dầu trên biển. Đến nay, vụ tràn dầu của tập đoàn Exxon Valdez năm 1989 bao phủ khu vực rộng khoảng 1.300 km vẫn chưa phai nhạt trong tâm trí cư dân vùng Kitimat thuộc tỉnh British Columbia. Lo ngại nguy cơ rò rỉ dầu ảnh hưởng đến nguồn nước và hệ sinh thái, Cơ quan an toàn đường ống dẫn dầu Mỹ vừa ngăn công ty TransCanada tái khởi động dự án mở rộng đường ống dẫn dầu cát Alberta đến các nhà máy lọc dầu của Mỹ ở vùng bờ biển vịnh thuộc bang Texas.

VIỆT QUỐC
(Theo AP, Wikipedia)