Trung Quốc đã huy động ít nhất 387 tỉ nhân dân tệ (khoảng 77,2 tỉ USD) để tài trợ cho các công ty tư nhân phát triển các ứng dụng quân sự tiềm năng. Theo tờ Financial Times, vai trò của các công ty công nghệ tư nhân quan trọng đến nỗi cuộc Triển lãm Hàng không Chu Hải năm nay chủ yếu tập trung vào các sản phẩm quốc phòng do các công ty tư nhân phát triển.

Hệ thống tên lửa tầm ngắn của Hongda. Ảnh: FT

Một phần trong nỗ lực nói trên, các công ty quốc phòng và chính quyền các tỉnh đã phải góp tiền vào các quỹ do nhà nước quản lý vốn được tạo ra nhằm hướng các công ty công nghệ quân sự tư nhân tới việc giúp hiện đại hóa Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA). Kể từ năm 2016, họ đã góp vốn nhằm tạo ra ít nhất 14 quỹ như vậy. Trong đó, nổi bật nhất có lẽ là Quỹ công nghiệp đổi mới quân sự dân dụng Phật Sơn, một trong những quỹ đầu tư lớn nhất với tổng số vốn lên tới 28,75 tỉ USD. Quỹ này được thành lập vào tháng 9-2017 với nguồn vốn từ Tập đoàn kỹ thuật năng lượng Trung Quốc.    

Những năm gần đây, giới chức Trung Quốc đã phá vỡ thế độc quyền của các công ty nhà nước trong các lĩnh vực quan trọng bằng cách cho phép các công ty tư nhân tham gia thiết kế, sản xuất và vận hành mọi thứ, từ viễn thông cho đến tên lửa. Trong khi các công ty nhà nước truyền thống như Tập đoàn vũ khí Norinco hay Công ty hàng không vũ trụ AVIC vẫn là “cánh tay đắc lực” trong các dự án quốc phòng lớn nhất Trung Quốc, các doanh nghiệp tư nhân đã tăng cường tham gia vào các lĩnh vực liên quan như truyền thông an toàn, vũ khí hạng nhẹ và xe không người lái. “Khi các nhà hoạch định quân sự Trung Quốc thảo luận về hội nhập quân sự, họ xem ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ như là tiêu chuẩn vàng” - Lorand Laskai, nhà nghiên cứu tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, cho biết.  Kết quả là, một thế hệ công ty công nghệ mới đã được khuyến khích tham gia phát triển công nghệ quốc phòng, làm mờ ranh giới giữa các công ty nhà nước và tư nhân. 

Đến nay, các công ty công nghệ tư nhân đã giúp các công ty nhà nước rất nhiều trong việc phát triển các dự án trọng điểm, vốn được triển khai để bán sản phẩm cho nước ngoài. Đơn cử, Hongda, vốn từng là công ty khai thác mỏ và kim loại, hồi năm 2011 đã thành lập một công ty con để sản xuất tên lửa tầm ngắn và các vật liệu nổ khác có thể được trang bị cho cả máy bay không người lái và có người lái. Được biết, các tên lửa của Hongda có tầm bắn 290km, phù hợp với các tiêu chuẩn xuất khẩu quốc tế vốn giới hạn phạm vi hoạt động trong 300km.

TRÍ VĂN