TP Cần Thơ đã có hơn 17.120 ha vườn cây ăn trái, với sản lượng hằng năm đạt hơn 98 ngàn tấn. Các loại cây ăn trái được trồng tại thành phố khá đa dạng về chủng loại và có nhiều loại trái cây ngon, đặc sản được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. Tiềm năng cho phát triển xuất khẩu trái cây của thành phố rất lớn và có nhiều triển vọng.

Nhiều tiềm năng

Theo bà Nguyễn Thị Kiều, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ, thời gian qua thành phố chú trọng phát triển những loại trái cây có giá trị kinh tế cao và mang tính đặc trưng của vùng như: bưởi Năm Roi, xoài cát Hòa Lộc, dâu Hạ Châu, cam mật... Đồng thời, quan tâm thúc đẩy hình thành nhiều vùng chuyên canh cây ăn trái tập trung, xây dựng các mô hình trồng cây ăn trái gắn với phát triển du lịch sinh thái và sản xuất trái cây theo các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt, nhất là theo tiêu chuẩn VietGAP. Do vậy, có thể đáp ứng cung cấp cho thị trường với số lượng hàng hóa lớn, chất lượng tốt.

Đóng thùng trái vú sữa chuẩn bị chở đi tiêu thụ tại một vựa thu mua trái cây ở huyện Phong Điền, TP Cần Thơ.

Thành phố có vùng chuyên canh cây vú sữa tập trung với diện tích hơn 220 ha tại địa bàn ấp Thới An và Tân Hưng thuộc xã Giai Xuân, huyện Phong Điền. Vùng dâu Hạ Châu trên địa bàn ấp Nhơn Phú và Nhơn Bình, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền với diện tích trên 350 ha. Vùng nhãn trên địa bàn ấp Trường Thuận và Trường Thuận A, xã Trường Long, Phong Điền và vùng nhãn ấp Thị Tứ Vàm Xáng xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền với diện tích mỗi vùng trên 120ha, vùng cam mật ở ấp Trường Ninh, xã Trường Long với diện tích 49ha... Đến nay, thành phố đã xây dựng được 12 mô hình vườn cây ăn trái kết hợp với du lịch sinh thái, giúp nông dân có lợi nhuận cao gấp 1,5-2 lần so với trồng chuyên cây ăn trái. Thành phố cũng có 9,85ha cây ăn trái tại xã Trường Long, huyện Phong Điền được chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP...

 Nước ta đã đàm phán, mở cửa xuất khẩu trái cây tươi vào được nhiều thị trường khó tính như: Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, Chile, Nhật Bản, Hàn Quốc... với giá xuất khẩu rất cao. Đây là cơ hội để Cần Thơ có thể phát triển xuất khẩu nhiều loại trái cây tươi mà thành phố đang có nhiều lợi thế phát triển sản xuất như: xoài, nhãn, vú sữa... nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân. Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu trái cây và các loại nông sản chế biến trên địa bàn thành phố ước đạt hơn 77 triệu USD. Nhìn chung, những năm gần đây các doanh nghiệp tại thành phố đã phát triển chế biến và xuất khẩu được nhiều dòng sản phẩm trái cây sang nhiều thị trường quốc tế như: Nhật Bản, Úc, Hà Lan, Canada, Hồng Công, Đài Loan. Trong đó, xuất khẩu các sản phẩm nước trái cây đóng hộp, trái cây sấy đang tăng trưởng rất tốt. Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều sở, ngành hữu quan thành phố, xuất khẩu trái cây nói chung tại thành phố vẫn còn hạn chế, nhất là đối với xuất khẩu trái cây tươi.

Nỗ lực gắn kết

Để thúc đẩy xuất khẩu trái cây, rất cần phải có sự phối hợp chặt giữa các bên liên quan để tổ chức sản xuất đáp ứng tốt theo yêu cầu và nhu cầu của các thị trường xuất khẩu. Trong đó, các sở, ngành hữu quan thành phố cần phối hợp với doanh nghiệp và các quận, huyện để liên kết sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu trái cây phục vụ xuất tươi và chế biến xuất khẩu. Đặc biệt, cần quan tâm có các hỗ trợ cần thiết để tăng cường kết nối, khuyến khích doanh nghiệp và nông dân gắn kết với nhau trong quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và kiểm dịch thực vật đối với sản phẩm.

 Bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu ở tỉnh Bến Tre, cho biết: “Phát triển các sản phẩm trái cây xuất khẩu, doanh nghiệp rất cần sự đồng hành của chính quyền trong hỗ trợ doanh nghiệp gắn kết với nông dân để các bên cùng thấu hiểu, chia sẻ các quyền lợi và nghĩa vụ với nhau nhằm đảm bảo uy tín, chất lượng sản phẩm. Công ty cũng đã thu mua nhiều loại trái cây của Cần Thơ để xuất khẩu, nhất là nhãn. Tới đây, công ty sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với nông dân và các bên liên quan phát triển các sản phẩm trái cây xuất khẩu và dự kiến có lô hàng xuất khẩu xoài đầu tiên sang thị trường khó tính Mỹ”.

Theo ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Vina T&T Group ở TP Hồ Chí Minh, nông dân tại Cần Thơ quan tâm ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quản lý dịch hại, chăm sóc, cắt tỉa vườn cây giúp trái to, đẹp. Nhiều loại cây ăn trái tại thành phố như: nhãn, xoài, vú sữa... đang cho chất lượng trái thuộc hàng tốt nhất tại ĐBSCL, rất thuận lợi để phát triển xuất khẩu. Công ty cũng đã lấy trái cây của Cần Thơ để xuất khẩu sang châu Âu và nhiều thị trường khác.Tuy nhiên, doanh nghiệp còn gặp khó trong liên kết, thu mua sản phẩm trực tiếp từ nông dân. Do vậy, cần có hợp tác xã hoặc các tổ chức có pháp nhân đứng ra đại diện nông dân ký hợp đồng cung cấp trái cây cho doanh nghiệp và chịu trách nhiệm quản lý sản xuất để đảm bảo chất lượng sản phẩm, cũng như có các nơi để phục vụ phân loại, sơ chế trái cây.

Theo ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục bảo vệ Thực vật, Bộ NN&PTNT, muốn xuất khẩu trái cây vào các thị trường khó tính, cần tổ chức sản xuất, đảm bảo nguồn hàng đáp ứng các yêu cầu khắt khe về kiểm dịch thực vật và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Cục sẵn sàng cung cấp thông tin, hỗ trợ kỹ thuật và phối hợp với địa phương, doanh nghiệp, đơn vị liên quan để tạo điều kiện thúc đẩy liên kết, phát triển các vùng trồng trái cây phục vụ xuất khẩu.

Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng khẳng định, thành phố luôn quan tâm tạo  điều kiện thuận lợi nhất cho các đơn vị, doanh nghiệp tăng cường kết nối với nông dân tổ chức sản xuất bài bản, giúp trái cây Cần Thơ tiêu thụ tốt  ở trong và ngoài nước.  Sở NN&PTNT làm đầu mối kết nối giữa các bên liên quan và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thuộc Sở hỗ trợ nông dân, tập huấn kỹ thuật canh tác từng loại cây trồng theo quy trình hướng dẫn của Cục Bảo vệ Thực vật…

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG