Trung tâm Sàng lọc - Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện (BV) Phụ sản TP Cần Thơ, là trung tâm thứ 4 của cả nước, đảm trách nhiệm vụ sàng lọc - chẩn đoán các bệnh lý trước và sau sinh cho trẻ vùng ĐBSCL. Năm 2017, chương trình sàng lọc của Trung tâm đạt và vượt chỉ tiêu đề ra, đồng thời nâng cao hiểu biết của người dân về lợi ích của việc sàng lọc giúp cho ra đời những đứa trẻ khỏe mạnh.

Hiện nay, Trung tâm Sàng lọc – Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, BV Phụ sản TP Cần Thơ là đơn vị duy nhất của vùng triển khai đầy đủ các xét nghiệm tầm soát và chẩn đoán hiện đại nhất, kể cả di truyền học. Trung tâm còn là đầu mối quản lý chất lượng các xét nghiệm sàng lọc chẩn đoán trước sinh và sơ sinh của vùng, được Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình phân cấp. Về sàng lọc trước sinh, chương trình thực hiện sàng lọc chẩn đoán 3 bệnh rối loạn nhiễm sắc thể 13, 18 và 21, các dị tật hình thái thai. Về sàng lọc sơ sinh, sàng lọc 5 bệnh: suy giáp, thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, tim và điếc bẩm sinh, 33 bệnh rối loạn di truyền chuyển hóa bẩm sinh.

Sàng lọc sơ sinh giúp phát hiện và điều trị kịp thời, hiệu quả nhiều bệnh lý ở trẻ. Trong ảnh: Cán bộ y tế BV Phụ sản TP Cần Thơ sàng lọc bệnh khiếm thính cho trẻ sơ sinh. Ảnh: THU SƯƠNG

Bác sĩ CKII Lương Kim Phượng, Trưởng Khoa Chẩn đoán Hình ảnh BV Phụ sản TP Cần Thơ, Giám đốc Trung tâm, cho biết: Hoạt động của Trung tâm trong năm qua hoàn thành đạt và vượt nhiều chỉ tiêu cấp trên giao, góp phần đạt mục tiêu Đề án nâng cao chất lượng dân số, cải thiện giống nòi, đáp ứng nhu cầu bảo vệ sức khỏe người dân. Về sàng lọc trước sinh, gần 7.900 thai phụ tham gia sàng lọc tại BV, đạt 114% chỉ tiêu năm; qua xét nghiệm, phát hiện bất thường 426 trường hợp, chiếm 5,4% số mang thai. Qua siêu âm, các bác sĩ cũng phát hiện 375 trường hợp bất thường. Đặc biệt, có 77 trường hợp dị tật nặng về ống thần kinh, tim, hệ bạch huyết và hệ xương, không thể phát triển khi sinh ra, thai phụ yêu cầu đình chỉ thai kỳ.

Đối với lĩnh vực sơ sinh, sàng lọc trong chương trình miễn phí gần 10.400 trường hợp, phát hiện 78 trường hợp có bệnh thiếu men G6PD và suy giáp. Các trẻ này được tư vấn điều trị kịp thời. Bên cạnh chương trình miễn phí, chương trình xã hội hóa do người dân tự nguyện tham gia sàng lọc trước sinh và sơ sinh cũng tăng cao hơn so với năm trước. Về sàng lọc 3 bệnh và 33 bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, thực hiện được gần 37.000 ca, phát hiện 300 trường hợp mắc bệnh. Bên cạnh đó, trong tổng số 13.800 trẻ sơ sinh được sàng lọc tim bẩm sinh và khiếm thính, phát hiện 20 ca bệnh.

Để đạt những kết quả đáng ghi nhận trên, tập thể đội ngũ cán bộ của Trung tâm đã phát huy năng lực chuyên môn, nâng cao hiệu quả sử dụng trang thiết bị. Nhân lực của Trung tâm tập trung các cán bộ kiêm nhiệm từ các khoa Khám, khoa Hậu sản, khoa Chẩn đoán hình ảnh và khoa Xét nghiệm. Ngoài các thiết bị được địa phương đầu tư, Trung tâm còn được Tổng cục Dân số bổ sung các phương tiện hiện đại như máy xét nghiệm và siêu âm, đặc biệt là máy siêu âm tim sơ sinh. Hiện cơ sở vật chất của Trung tâm Sàng lọc – Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh đang được xây dựng, dự kiến hoàn thành vào tháng 4 tới. Trên cơ sở có trụ sở mới, Trung tâm sẽ từng bước mở rộng, nâng cao các hoạt động sàng lọc chẩn đoán trước sinh và sơ sinh. Theo đó, trong năm nay, Trung tâm sẽ triển khai sàng lọc 33 bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh; năm 2019, xin đầu tư của Sở Y tế TP Cần Thơ đầu tư máy cộng hưởng từ, mục đích chụp khảo sát bất thường thai nhi.

Bác sĩ CKII Nguyễn Hữu Dự, Giám đốc BV Phụ sản TP Cần Thơ chia sẻ, lĩnh vực sàng lọc chẩn đoán trước sinh và sơ sinh có rất nhiều tiến bộ. Hiện nay, Trung tâm đã thực hiện sàng lọc được hầu hết các bệnh lý trong thời kỳ mang thai của bà mẹ. Chương trình này mang ý nghĩa to lớn, nếu các trường hợp dị tật không được chẩn đoán, đứa trẻ ra đời sẽ là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Trước đây, đối với những trường hợp này, phải lên TP Hồ Chí Minh mới có thể chẩn đoán thì nay người dân có thể tiếp cận dịch vụ tại Cần Thơ.

Theo thống kê của BV Phụ sản TP Cần Thơ, 98% thai phụ đến khám thai đều được tư vấn, tham gia thực hiện sàng lọc. “Mong muốn của chúng tôi là khi thai phụ đến, các BV nên có quy trình khép kín, tư vấn cặn kẽ để chị em hiểu được lợi ích to lớn của việc sàng lọc trước và sau sinh. Trong năm nay, Trung tâm sẽ mở rộng sàng lọc trước sinh không xâm lấn, nâng cao hiệu quả sàng lọc của chương trình”- Bác sĩ Nguyễn Hữu Dự nói.

THU SƯƠNG