Trong Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới, tiêu chí giao thông (số 2) và thủy lợi ( số 3) thuộc nhóm tiêu chí về hạ tầng kinh tế-xã hội. Theo đánh giá từ các xã xây dựng nông thôn mới (XDNTM) trên địa bàn TP Cần Thơ, đây là 2 tiêu chí quan trọng không chỉ làm thay đổi diện mạo nông thôn mà còn góp phần phát triển sản xuất, thúc đẩy giao thương, đáp ứng nhu cầu đi lại của bà con.

Nhà nước và nhân dân cùng làm

Đâu tư xây dựng cầu nông thôn tại xã Đông Thắng, huyện Cờ Đỏ.

Điểm nổi bật ở các xã XDNTM ở TP Cần Thơ là hạ tầng giao thông, thủy lợi có bước phát triển mạnh mẽ. Nhiều tuyến giao thông, hệ thống thủy lợi được đầu tư nâng cấp, làm mới từ sự chung sức của Nhà nước và nhân dân. Ông Võ Thành Nhứt, Chủ tịch UBND xã Trường Thắng, huyện Thới Lai, cho biết: “Với phương thức nhân dân hiến đất, hoa màu, vật kiến trúc, Nhà nước đầu tư, hệ thống giao thông nông thôn, thủy lợi được nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, vận chuyển hàng hóa và phục vụ nhu cầu đi lại của bà con. Hiện đường xã và đường từ trung tâm xã đến đường huyện được nhựa hóa 100%, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm. Đường giao thông nông thôn được cứng hóa đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm là 12,5km chiếm 60,97% (vượt 1,97% so với yêu cầu). Hệ thống thủy lợi thường xuyên được nạo vét, đê bao khép kín đảm bảo tưới và tiêu nước chủ động cho 100% diện tích đất nông nghiệp”.

Tại huyện nông thôn mới Phong Điền, việc nâng chất tiêu chí giao thông, thủy lợi được thể hiện rõ nét thông qua Chiến dịch Thủy lợi - Giao thông - Môi trường, nâng chất tiêu chí nông thôn mới năm 2017. “Đáng ghi nhận là qua chiến dịch, nhân dân đóng góp hơn 8,16 tỉ đồng. Theo đó, toàn huyện đã huy động được 10.600 ngày công lao động, thực hiện dọn cỏ, khai thông dòng chảy được 73,36 km; phát quang lộ giao thông nông thôn 69,5 km; đắp 133 đập với tổng chiều dài 1,49 km. Đồng thời, sửa chữa, nâng cấp và làm mới trên 21,3km đường giao thông nông thôn; sửa chữa và bắc mới 49 cây cầu giao thông nông thôn… Kết quả này góp phần không nhỏ vào việc hoàn thiện hệ thống đê bao khép kín vườn cây ăn trái; thúc đẩy phát triển sản xuất, giao thương trên địa bàn các xã”- ông Nguyễn Út Em, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Điền chia sẻ.

Thực tế cho thấy, phong trào làm đường giao thông nông thôn, hoàn thiện hệ thống thủy lợi, đê bao khép kín gắn với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã và đang mang lại những hiệu ứng tích cực. Đây không chỉ là giải pháp huy động nguồn lực từ nhân dân, mang lại lợi ích thiết thực mà còn phát huy vai trò chủ thể của người dân trong trong XDNTM. Ông Lê Văn Tâm, người dân xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, phấn khởi nói: “Từ khi xã thực hiện XDNTM, các tuyến đường trên địa bàn xã dần được bê –tông hóa không còn cảnh nắng bụi, mưa lầy. Bà con đi lại, mua bán cũng dễ dàng, tụi nhỏ đi học quần áo không bị lấm lem như trước. Đường sá sạch đẹp nên nhà nào cũng có ý thức giữ gìn vệ sinh, trồng hoa trước ngõ, làm hàng rào, trồng cột cờ tạo cảnh quan tươm tất, khang trang…”.

Linh hoạt nhiều giải pháp

Thực  tế cho thấy, tiêu chí về giao thông và thủy lợi là 2 tiêu chí quan trọng nhưng khó đạt và khó giữ nếu không được quan tâm, nâng chất kịp thời. Hiện tại, kết cấu hạ tầng giao thông, thủy lợi tại các xã từng bước được hoàn thiện, song vẫn chưa theo kịp với tốc độ phát triển và tiềm lực của từng nơi. Hầu hết các địa phương chưa thực hiện quy hoạch đồng bộ mạng lưới giao thông nên việc đầu tư còn tự phát, chưa mang tính định hướng, gây khó khăn cho việc nâng cấp, cải tạo và phát triển sau này. Hệ thống thủy lợi vẫn chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất lúa vụ ba, đặc biệt là nhân rộng mô hình “cánh đồng lớn”. Việc triển khai thực hiện tiêu chí này cũng gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng đến đất đai, quyền lợi trực tiếp (hoa màu, vật kiến trúc) của nhiều người dân nên phải được sự đồng thuận, nhất trí cao từ cộng đồng.

Chính vì vậy, các xã xác định phát huy tính dân chủ trong nhân dân phải được đặt lên hàng đầu. Ông Lưu Thanh Chất, Phó Chủ tịch UBND xã Thạnh Mỹ, huyện Vĩnh Thạnh, cho biết: “Từ những ngày đầu thực hiện đề án XDNTM, xã xác định các công trình đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn nói chung và tiêu chí giao thông, thủy lợi nói riêng phải chú trọng chất lượng và đảm bảo tiến độ. Các công trình này thực hiện theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, tiến hành một cách đồng bộ với lộ trình cụ thể, chọn ấp điểm để đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng ra toàn xã”. Theo ông Võ Thành Nhứt, Chủ tịch UBND xã Trường Thắng, huyện Thới Lai, sau khi được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, xã đã lên kế hoạch nâng chất tiêu chí giao thông, thủy lợi. Theo đó, xã tiếp tục hoàn thiện hệ thống giao thông trên địa bàn xã, nâng cao tỷ lệ km đường trục ấp và đường liên ấp được cứng hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; thường xuyên duy tu, nâng cấp các tuyến đường hiện đã xuống cấp. Hằng năm, xã rà soát các tuyến kênh có nhu cầu nạo vét gửi về huyện xem xét tiến hành nạo vét, nâng cấp đê bao đảm bảo nguồn nước phục vụ tưới tiêu, sinh hoạt cho người dân.

Theo ông Đào Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, đối với công cuộc XDNTM hiện nay, phát huy nội lực vẫn là giải pháp mang tính quyết định. Vì vậy, các xã cần đẩy mạnh xã hội hóa, huy động vốn trong dân, thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án mục tiêu quốc gia thực hiện trên địa bàn nhằm đa dạng hóa nguồn lực XDNTM. Phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” tiếp tục được thực hiện trong thời gian tới. Thành phố sẽ có sự vận dụng linh hoạt, nơi nào dân khá thì “Nhà nước 3, dân 7”, ở địa phương tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao thì “Nhà nước 6, dân 4”. Song song đó, các xã phối hợp với sở, ban, ngành có liên quan thực hiện các chính sách hỗ trợ thiết thực nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn tạo điều kiện thực hiện nhóm tiêu chí về hạ tầng kinh tế-xã hội nói chung và các tiêu chí về giao thông, thủy lợi nói riêng.

Bài, ảnh: MỸ THANH