Thời tiết nắng nóng, chuyển mùa, trẻ nhỏ rất dễ bị bệnh. Để giúp các bậc phụ huynh có thêm một số kiến thức chăm sóc, phòng tránh bệnh cho trẻ, trao đổi với phóng viên Báo Cần Thơ, bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Hồng, Bệnh viện Quốc tế Phương Châu, có những chia sẻ bổ ích như sau:

* Thưa bác sĩ, những căn bệnh nào thường xuất hiện thời điểm này?

-Vào mùa hè, một số bệnh thường gặp ở trẻ em như sốt vi-rút, viêm đường hô hấp trên, viêm não Nhật Bản B, tiêu chảy cấp, bệnh tay chân miệng, ngộ độc thực phẩm. Ngoài ra, gần đây một số dịch bệnh diễn ra phức tạp như: sởi, thủy đậu với các biến chứng nặng. Đặc điểm khác biệt dịch sởi năm nay có nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi - độ tuổi tiêm phòng sởi mũi đầu tiên, thậm chí trẻ mới 4 tháng tuổi đã bị sởi.

* Biểu hiện các bệnh này như thế nào, thưa bác sĩ?

Bệnh nhi khám bệnh tại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu.

-Đối với sốt do vi-rút, trẻ thường sốt cao, đau mỏi người, đau đầu, có thể có triệu chứng viêm đường hô hấp trên như: hắt hơi, sổ mũi, ho. Bệnh thường diễn biến lành tính từ 3 đến 7 ngày. Tuy nhiên, cần lưu ý vì một số trường hợp có biến chứng, nên theo dõi để phát hiện các triệu chứng của viêm não, viêm cơ tim cấp do vi - rút như: đau đầu, nôn nhiều, rối loạn ý thức, co giật, để đưa trẻ đến cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời.

Trong nhóm bệnh sốt, sốt phát ban và bệnh sởi đều kèm biểu hiện phát ban. Tuy nhiên, đối với bệnh sởi, ban màu đỏ mịn, thường xuất hiện vào ngày thứ 2 đến ngày thứ 4, ban thường tuần tự từ tai ra mặt cổ rồi xuống thân mình, chân và khi mất đi cũng theo tuần tự như vậy, kèm theo chảy mũi, mắt đỏ. Khi phát hiện trẻ bị phát ban kèm theo sốt, gia đình nên kịp thời trẻ đến cơ sở y tế.

Với bệnh viêm đường hô hấp trên, triệu chứng thường gặp ở trẻ là sổ mũi, ho, sốt, thở khò khè, đau họng; nặng hơn có thể gây áp xe thành họng, viêm họng do liên cầu… Bệnh viêm não Nhật Bản B, biểu hiện thường gặp là: sốt cao, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức, co giật rồi đi vào hôn mê nhanh chóng. Khi trẻ có những biểu hiện trên, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị nhằm hạn chế tỷ lệ tử vong và di chứng sau này. Một bệnh thường gặp và gia tăng nhanh trong thời gian gần đây là tiêu chảy cấp với biểu hiện trẻ đi tiêu phân tóe nước ≥ 3 lần/ngày, đau bụng, buồn nôn hay nôn. Bệnh tay chân miệng với biểu hiện trẻ sốt nhẹ, mỏi mệt, kém ăn, đau họng… sau đó xuất hiện những nốt ban màu hồng có đường kính khoảng 2mm, ở trong miệng và trên da lòng bàn tay, gan bàn chân, đôi khi thấy ở mông và cẳng chân. Khi thấy trẻ có những dấu hiệu trên cần phải cách ly và đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám và chẩn đoán bệnh.

Thời tiết nóng nực, thực phẩm dễ bị ôi thiu, cần chú ý chế biến, bảo quản kỹ. Những triệu chứng phổ biến của ngộ độc thực phẩm thường là đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy và có kèm theo sốt. Khi phát hiện cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.

* Bác sĩ vui lòng cho biết các biện pháp phòng ngừa bệnh mùa nắng nóng ?

- Cha mẹ cần giúp trẻ tăng sức đề kháng bằng cách cho trẻ uống nhiều nước, ăn uống đủ chất, vệ sinh sạch sẽ, không uống nhiều nước đá, thực hiện tốt vệ sinh an toàn thực phẩm để phòng ngừa các rối loạn tiêu hóa, phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm đường ruột, trong đó, một tỷ lệ đáng kể viêm não mà thủ phạm là vi - rút đường ruột. Dù trời nóng nhưng không để quạt máy thẳng vào người, nhất là đối với trẻ nhỏ vì dễ bị cảm lạnh; không cho trẻ ở trong phòng máy lạnh nhiệt độ chênh lệch quá lớn so với nhiệt độ môi trường bên ngoài. Ngoài ra, khi trời nắng nóng, các bậc phụ huynh cần hạn chế cho trẻ ra ngoài, khi ra đường cần đeo khẩu trang, mặc quần áo chống nắng.

* Cần chăm sóc trẻ bệnh tại nhà như thế nào?

- Sử dụng nhiệt kế tại nhà để xem trẻ có sốt hay không. Nếu thân nhiệt trên 37,50C, cha mẹ cho trẻ uống nhiều nước, cởi hết quần áo, lau mát hạ sốt bằng nước ấm, chủ yếu lau vùng trán, nách, bụng và háng; uống thuốc hạ sốt theo chỉ định bác sĩ khi thân nhiệt lớn hơn 38,50C và đưa trẻ đi khám bệnh, bởi trẻ dưới 5 tuổi dễ bị co giật khi sốt cao. Khi trẻ bị co giật: Đặt trẻ nằm nghiêng một bên; đặt 1 vật đệm (muỗng, cây đè lưỡi) vào giữa 2 hàm răng để trẻ khỏi cắn lưỡi. Nếu trẻ sốt thì cho hạ sốt và đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Không nên vắt chanh, sả hoặc cho bất cứ thứ gì vào miệng trẻ; đè trẻ hoặc cố gắng kềm chế cơn co giật; cạo gió, cắt lể, giác hút.

Khi trẻ bị viêm đường hô hấp, bệnh dễ lan xuống phổi nên gia đình cần vệ sinh mũi họng cho bé bằng nước muối sinh lý, cho trẻ ăn uống bình thường và uống nhiều nước. Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi thấy trẻ: Sốt cao khó hạ, thở nhanh, co rút lồng ngực, bú kém hoặc bỏ bú, tím tái. Nếu trẻ bị tiêu chảy, cần cho trẻ uống thêm dung dịch bù nước (ORS) sau mỗi lần đi tiêu lỏng hay sau khi nôn ói. Ngoài ORS, trẻ trên 6 tháng tuổi còn có thể uống nước súp, nước cơm, nước cháo, nước dừa, nước hoa quả tươi không đường, nước chín để nguội. Nếu trẻ còn bú cần cho bú nhiều và lâu hơn; trẻ lớn hơn thì cần tiếp tục tăng dần khẩu phần ăn hàng ngày. Khẩu phần ăn của những trẻ nôn ói nên được chia ra nhiều bữa nhỏ. Sau khi hết tiêu chảy nên cho trẻ ăn nhiều hơn để mau chóng hồi phục sức khỏe. Đưa ngay đến bệnh viện nếu thấy trẻ khát nước, uống nước háo hức hoặc không uống được, nôn ói nhiều, mắt trũng, tiểu ít, có máu trong phân, sốt cao dọa co giật.

* Những biểu hiện nào ở trẻ cho thấy bệnh tiến triển nặng và cần đưa đến bệnh viện?

- Cần đưa trẻ đi khám ngay nếu trẻ có những biểu hiện nguy hiểm như: bỏ bú, co giật, nôn nhiều, ngủ li bì khó đánh thức.

* Xin cảm ơn bác sĩ!

H.H (thực hiện)