Theo các nhà phân tích, thượng đỉnh liên Triều sắp tới sẽ là thử thách cam go với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in về vai trò chủ chốt của Seoul trong nỗ lực quốc tế giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên.

Từ trái sang: Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: ABS-CBN News

Nếu không có gì thay đổi, ông Moon sẽ gặp lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại làng đình chiến Bàn Môn Điếm vào ngày 27-4. Đây là cuộc họp thượng đỉnh liên Triều đầu tiên trong hơn 10 năm qua. Hai bên có thể đạt đồng thuận trong một số vấn đề như giải pháp giảm căng thẳng biên giới, duy trì liên lạc giữa các nhà lãnh đạo qua đường dây nóng hoặc chương trình trao đổi văn hóa, thể thao.

Ngoài cải thiện quan hệ liên Triều, giới phân tích cho rằng lãnh đạo Hàn Quốc tại cuộc gặp sắp tới còn đảm nhiệm sứ mệnh quan trọng khác, đó là duy trì xung lượng cho hội nghị thượng đỉnh lớn hơn về giải trừ hạt nhân giữa ông Kim và Tổng thống Mỹ Donald Trump, dự kiến diễn ra vào tháng 5 hoặc tháng 6. Muốn vậy, Tổng thống Moon phải thuyết phục được ông Kim chấp nhận lộ trình phi hạt nhân hóa theo lập trường Mỹ-Hàn, tức Triều Tiên phải giải trừ vũ khí hạt nhân.

Từ những năm 1980, Triều Tiên đã đề cập khả năng phi hạt nhân hóa với điều kiện quân đội Mỹ rút khỏi Hàn Quốc, ngừng triển khai tài sản chiến lược hạt nhân đến khu vực đồng thời đảm bảo không sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Bình Nhưỡng. Quốc gia Đông Bắc Á lâu nay cũng làm rõ mục tiêu phát triển vũ khí hạt nhân là để phòng vệ trước “chính sách thù địch” của Mỹ và đồng minh. Triều Tiên cũng thường xuyên phản đối thanh sát viên quốc tế tiếp cận các cơ sở hạt nhân của họ. Do vậy, nhiều người quan ngại nỗ lực của chính quyền Tổng thống Moon có thể tan biến nếu ông Kim yêu cầu sự nhượng bộ lớn hơn hoặc đưa ra điều kiện cho từng giai đoạn trong lộ trình giải trừ hạt nhân.

Tuy nhiên, ông chủ Nhà Xanh hôm 19-4 khẳng định Triều Tiên đã bày tỏ sẵn sàng từ bỏ chương trình hạt nhân mà không yêu cầu Mỹ rút quân khỏi Hàn Quốc. Tại cuộc họp báo, Tổng thống Moon cũng nhấn mạnh bất cứ đề xuất nào về việc rút quân là điều mà Washington không chấp nhận. Ông cũng tin tưởng những đề xuất đầy hứa hẹn về kinh tế bao gồm nối lại tuyến đường sắt liên quốc gia và xây dựng đường ống dẫn khí xuyên hai miền Nam Bắc tới Nga có thể đổi lấy cam kết của Bình Nhưỡng về phi hạt nhân hóa.

Dù vậy, theo giới phân tích, ông Moon đang ở vị thế khó khăn hơn nhiều so với những người tiền nhiệm khi người dân Hàn Quốc được cho không còn quá quan tâm đến vấn đề liên Triều. Điều này đồng nghĩa chính quyền Moon Jae-in không thể trao đổi các lợi ích kinh tế với Bình Nhưỡng một khi chưa kiểm chứng kết quả phi hạt nhân hóa. Và bất kỳ sự mập mờ nào cũng ảnh hưởng đến uy tín của Hàn Quốc, thậm chí Seoul có thể bị gạt sang một bên nếu Washington chọn cách thỏa thuận trực tiếp với Trung Quốc- được cho là nhà bảo trợ của Triều Tiên.

MAI QUYÊN