Hội nghị giao ban, với sự tham dự của Trưởng Ban Chỉ đạo (BCĐ) Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ và đại diện lãnh đạo nhiều bộ, ban ngành trung ương, tổ chức ngày 22-7-2015 tại TP Cần Thơ, đã có những nhận xét, đánh giá sâu sát kết quả thực hiện nhiệm vụ của ba BCĐ. Trên cơ sở kết quả thực hiện nhiệm vụ năm qua, lãnh đạo các BCĐ đã nêu nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, chăm lo tốt cho nhân dân trong vùng, nhất là nhân dân vùng biên giới.

Tập trung phát triển toàn diện vùng biên

Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, Trưởng BCĐ Tây Nguyên, phát biểu ý kiến tại Hội nghị.

Báo cáo của đồng chí Nguyễn Phong Quang, Phó Trưởng ban Thường trực BCĐ Tây Nam Bộ, đại diện cho lãnh đạo ba BCĐ trình bày tại hội nghị cho thấy, địa bàn hoạt động của ba BCĐ có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về KT-XH, QP-AN của cả nước. Trong đó, phần địa bàn giáp biên giới rất lớn. Cụ thể, địa bàn hoạt động của BCĐ Tây Bắc có 9 tỉnh biên giới từ Lạng Sơn dọc theo biên giới đến Nghệ An với 51 huyện, 239 xã, 2.445 thôn, bản biên giới; trên 2.571km đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào và Trung Quốc. Vùng Tây Nguyên có tuyến biên giới dài 580,8 km tiếp giáp với Lào và Campuchia và có 5 cửa khẩu chính sang hai nước bạn. Vùng Tây Nam Bộ có đường biên giới đất liền giáp Campuchia dài 340 km qua 4 tỉnh; có 6 cửa khẩu quốc tế, 4 cửa khẩu quốc gia và nhiều đường tiểu ngạch. Vùng biển rộng khoảng 228.000km2, đường bờ biển dài khoảng 740km, 7 tỉnh, 29 huyện và 122 xã, phường, thị trấn ven biển, đảo, 2 huyện đảo, 5 quần đảo, 147 đảo lớn nhỏ...

Thời gian qua, các BCĐ tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận… của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ về phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN, công tác dân tộc, tôn giáo và xây dựng hệ thống chính trị của các địa phương trong vùng, nhất là địa bàn vùng biên giới, biển đảo… Điển hình như BCĐ Tây Bắc đã tham mưu, đề xuất triển khai nhiều giải pháp ổn định đời sống sản xuất cho đồng bào tái định cư các dự án thủy điện trong vùng; triển khai nghiên cứu, đề xuất các giải pháp giảm nghèo bền vững đối với những địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao. Vùng Tây Nguyên, sau Hội nghị xúc tiến đầu tư lần thứ 2-2013 đến nay, toàn vùng đã thu hút được 262 dự án với vốn đăng ký 50 nghìn tỉ đồng. Năm qua, BCĐ Tây Nguyên đã huy động 165 tỉ đồng hỗ trợ các tỉnh thành trong vùng trên các lĩnh vực: giáo dục, y tế, khắc phục hậu quả thiên tai và xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo. Ở Vùng Tây Nam bộ, thực hiện chính sách an sinh xã hội cho người nghèo, cán bộ, chiến sĩ có hoàn cảnh khó khăn, liên tiếp ba năm qua, BCĐ Tây Nam Bộ tổ chức Chương trình an sinh xã hội "Nghĩa tình biên giới, biển đảo quê hương", mỗi đợt tổ chức đã vận động ngành ngân hàng, các doanh nghiệp hỗ trợ hàng trăm tỉ đồng, riêng chương trình năm 2015 đã vận động  được 196 tỉ đồng để xây dựng nhà nghĩa tình đồng đội và các công trình phục vụ dân sinh trên vùng biên giới, biển đảo. 6 tháng đầu năm 2015, các địa phương trong vùng đã trợ giúp thường xuyên cho gần 410 ngàn người với số tiền trên 1.310 tỉ đồng; hỗ trợ 248,6 tấn gạo cứu đói và khoảng 15,2 tỉ đồng trợ giúp đột xuất do thiên tai. BCĐ còn tham mưu, đề xuất với trung ương các giải pháp ổn định đời sống đối với người dân di cư tự do từ Campuchia về Việt Nam; về cơ chế chính sách liên kết vùng, cơ chế đặc thù đào tạo nguồn nhân lực vùng Tây Nam Bộ; tham mưu đề án liên kết vùng ĐBSCL phát triển sản xuất, tiêu thụ lúa gạo, trái cây, thủy sản và nâng cao năng lực nông dân giai đoạn 2016 – 2020… nhằm giúp cho ĐBSCL phát triển một cách bền vững…

Các hoạt động nổi bật đó, cùng với việc thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các địa phương thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN của các BCĐ, đã giúp đời sống nhân dân trong vùng từng bước cải thiện. Ở Tây Nam bộ, năm 2014, tốc độ tăng trưởng kinh tế của vùng đạt 8,98%; thu nhập bình quân đầu người đạt 39 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo trong vùng tiếp tục giảm còn 5,6%. Vùng Tây nguyên, thu nhập bình quân đầu người năm qua đạt 34,9 triệu đồng/năm, tăng 13,6% so với năm 2013; tỷ lệ hộ nghèo chung của toàn vùng giảm so với trước, còn 10,12%. Thu nhập bình quân đầu người của vùng Tây Bắc năm 2014 là 25,9 triệu đồng, tăng thêm 2,5 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo tiếp tục giảm hơn 3% so với năm trước…

Xóa nghèo và đảm bảo an ninh vùng biên giới

Mặc dù có bước phát triển, nhưng nhìn chung đời sống của nhân dân 3 vùng còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao; đặc biệt là đời sống nhân dân các xã vùng biên giới… Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng BCĐ Tây Bắc, nêu thực trạng: Sự tụt hậu về kinh tế và mức sống của người dân vùng Tây Bắc đang ngày càng xa hơn so với các vùng trong nước, tỷ lệ hộ nghèo bình quân toàn vùng hiện còn đến 18,2% (của cả nước là 5,8-6%). Mặc dù tỷ lệ nghèo có giảm nhanh, nhưng ở các huyện nghèo, xã biên giới, vùng đồng bào dân tộc… tỷ lệ nghèo vẫn còn rất cao. Mặc dù Chính phủ luôn quan tâm và có những chính sách hỗ trợ, nhưng ở những nơi này, việc triển khai các chính sách, giải pháp nhằm phát triển kinh tế kém hiệu quả. Theo Phó Thủ tướng, nguyên nhân của thực trạng trên có phần do năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở nơi đây quá yếu kém; có trường hợp cán bộ đọc – viết chữ chưa thạo; kỹ năng và nhận thức về tầm quan trọng của công tác vận động quần chúng còn kém. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc nâng cao mức sống một cách toàn diện, cả về kinh tế, giáo dục y tế, điều kiện tiếp cận thông tin… là yếu tố then chốt để đảm bảo an ninh biên giới và "chủ công" thực hiện nhiệm vụ này không ai khác là cấp ủy, hệ thống chính trị cơ sở mà nòng cốt là lực lượng vũ trang. Cùng quan điểm này, Đại tướng - Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, Trưởng BCĐ Tây Nguyên, cho biết, thời gian gần đây, tình hình an ninh dọc tuyến biên giới có nhiều diễn biến mới phức tạp. Đặc biệt, ở tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia thuộc khu vực Tây Nam bộ, một số đối tượng đã có hành vi tập trung kích động, gây rối, tuyên truyền sai sự thật xuyên tạc sự thật về đường biên giới… gây ảnh hưởng xấu đến dư luận hai nước và quốc tế. Vì thế, Đại tướng lưu ý thời gian tới cần đẩy nhanh việc phân giới cắm mốc trên tuyến biên giới. Ngoại giao giữa các địa phương biên giới hai nước cần được tăng cường như tăng cường tuần tra chung, kịp thời trao đổi giải quyết những phát sinh từ cơ sở theo thẩm quyền, không để bùng phát thành những sự kiện lớn ảnh hưởng đến an ninh biên giới hai bên. Bộ trưởng Trần Đại Quang cũng đề nghị tăng cường việc tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ trẻ các vùng biên giới về quan hệ hữu nghị, đoàn kết giữa Việt Nam và các nước láng giềng; địa phương và các lực lượng có liên quan phải có phương án xử lý tại chỗ, xử lý khôn khéo và kịp thời báo cáo để giải quyết trong mọi tình huống, tránh những vụ việc bất lợi xảy ra, đảm bảo hòa bình ổn định với các quốc gia láng giềng.

Trong phát biểu kết luận hội nghị giao ban, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, Trưởng BCĐ Tây Nam bộ một lần nữa lưu ý các địa phương cần tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình tại các địa phương, kịp thời phát hiện những vấn đề phát sinh trên các lĩnh vực: kinh tế, văn hóa - xã hội để kịp thời tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ. Đối với việc phát triển kinh tế, xã hội, xóa đói giảm nghèo cho nhân dân và đảm bảo an ninh vùng biên giới, cần bắt tay ngay vào "cái gốc" là nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy Đảng và hệ thống chính trị cơ sở, tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân về nỗ lực phấn đấu vươn lên cũng như nâng cao ý thức tinh thần cảnh giác trước hành vi, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Để tạo điều kiện để đảm bảo an ninh chính trị lâu dài, cần có những chương trình phát triển kinh tế xã hội thiết thực phù hợp với từng vùng, từng địa phương, để đảm bảo đời sống, xóa đói giảm nghèo cho người dân. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ ngành Trung ương ghi nhận và nghiên cứu các đề xuất, kiến nghị mà Thường trực ba BCĐ đã nêu. Nổi bật là đề xuất về vai trò, nhiệm vụ của các BCĐ trong lãnh đạo, điều phối liên kết vùng về triển khai thực hiện các dự án trọng điểm về kinh tế, xã hội trên địa bàn; công tác ứng phó với biến đổi khí hậu; công tác an sinh xã hội...; đề nghị cho BCĐ Tây Bắc, BCĐ Tây Nguyên tổ chức Diễn đàn Hợp tác Kinh tế cấp vùng định kỳ và thành lập Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo như BCĐ Tây Nam Bộ đã thực hiện. Đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo và tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội vùng biên giới, như đường giao thông, cụm, tuyến dân cư, các xã nông thôn mới trên tuyến biên giới; đầu tư nâng cấp, phát triển Khu kinh tế cửa khẩu, đảm bảo cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội, thu hút di dân đến khu vực biên giới nhằm tạo hành lang biên giới phục vụ bảo vệ an ninh quốc gia. Có cơ chế chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư phát triển tại các khu kinh tế cửa khẩu nhằm phát triển nhanh kinh tế vùng biên,...

THANH- QUANG