Thời gian qua, nông dân TP Cần Thơ đã tăng cường liên kết với nhau để xây dựng các “Cánh đồng lớn” và vùng sản xuất lúa chất lượng cao gắn với hợp đồng bao tiêu của doanh nghiệp. Cách làm này không chỉ giúp nông dân nâng cao lợi nhuận mà doanh nghiệp cũng được hưởng lợi nhờ có vùng nguyên liệu ổn định, đảm bảo các loại gạo chất lượng cao xuất khẩu...

Ông Võ Văn Rô, Phó Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp An Phú, xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ, cho biết: "Qua nhiều năm thực hiện liên kết với doanh nghiệp làm cánh đồng lớn, chúng tôi thấy hiệu quả sản xuất nâng cao rõ nét, lợi nhuận của nông dân tăng thêm từ 3-5 triệu đồng/ha/vụ. Đặc biệt, nông dân không phải lo giá lúa đầu ra vì được doanh nghiệp bao tiêu với giá từ bằng đến cao hơn thị trường từ 100-200 đồng/kg. Vụ đông xuân 2018-2019, hơn 200 thành viên của hợp tác xã, với diện tích canh tác hơn 300ha, tiếp tục liên kết sản xuất lúa thơm Jasmine 85 theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp".

Thu hoạch lúa bằng máy gặt đập liên hợp tại mô hình “Cánh đồng lớn” ở huyện Thới Lai, TP Cần Thơ.

Từ năm 2013 đến nay, ông Võ Văn Rô và nhiều hộ dân trong cánh đồng ở ấp Thạnh Hưng, xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ đã liên kết hình thành mô hình "Cánh đồng mẫu lớn" sản xuất lúa chất lượng cao theo đơn đặt hàng của Công ty Trung An. Tham gia mô hình, bà con có điều kiện ứng dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất và được doanh nghiệp cung cấp lúa giống và nhiều loại vật tư nông nghiệp đầu vào đến cuối vụ mới thanh toán tiền nên giảm nhiều chi phí sản xuất. Theo ông Rô, được  khuyến khích, hỗ trợ của các cấp chính quyền tại địa phương, năm 2018 các tổ viên tại "Cánh đồng mẫu lớn" đã chuyển từ tổ hợp tác cánh đồng lớn thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp An Phú gắn với cánh đồng lớn nhằm nâng cao được tính pháp lý khi ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp, từng bước củng cố, phát triển mô hình bền vững.

Anh Nguyễn Văn Đoàn, ngụ xã Thới Tân, huyện Thới Lai, cũng cho biết: "Trước đây, khi chuẩn bị các vụ sản xuất, nông dân thường gặp khó khăn trong việc chọn lựa giống lúa thỏa mãn yêu cầu dễ tiêu thụ và bán được giá cao, vì vậy rất ngại chọn các giống lúa mới. Nhưng khoảng 3 năm trở lại đây, khi liên kết hình thành cánh đồng lớn, sản xuất lúa theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, bà con được doanh nghiệp cung cấp lúa giống ngay đầu vụ và bao tiêu sản phẩm đầu ra nên mạnh dạn đưa các loại lúa mới cho chất lượng gạo thơm ngon vào sản xuất, bán được giá cao như: Đài Thơm 8, RVT... ". Riêng vụ đông xuân 2018-2019, anh Đoàn cùng nhiều hộ dân tại địa phương sạ lúa Jasmine 85 và doanh nghiệp bao tiêu lúa tươi ngay đầu vụ với giá 5.700 đồng/kg, cao hơn 200 đồng/kg so vụ đông xuân trước.

Mô hình "Cánh đồng mẫu lớn" được TP Cần Thơ triển khai xây dựng từ vụ hè thu 2011 với quy mô ban đầu chỉ 400ha tại huyện Vĩnh Thạnh nhưng đến nay đã được mở rộng hầu khắp các địa phương có sản xuất lúa của thành phố, với diện tích hơn 20.000ha/vụ.Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, năm 2018 thành phố gieo trồng được 238.318ha lúa, vượt 9,4% kế hoạch, trong đó vụ đông xuân xuống giống được hơn 82.500ha, hè thu 80.754ha, thu đông 74.063ha. Sản xuất lúa vụ đông xuân 2017- 2018 theo mô hình "Cánh đồng lớn" với 93 cánh đồng với tổng diện tích 23.211ha và 16.349 hộ tham gia; vụ hè thu 106 cánh đồng với tổng diện tích 25.417ha và 18.052 hộ; vụ thu đông 76 cánh đồng với tổng diện tích 20.316ha và 15.260 hộ tham gia.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hè, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, bên cạnh mô hình "Cánh đồng lớn", Cần Thơ xây dựng được mô hình "Cánh đồng sản xuất lúa sạch" với diện tích 10.000ha, có 6 hợp tác xã tham gia sản xuất và gắn kết với 6 doanh nghiệp tiêu thụ. Trong những năm qua, ngành nông nghiệp Cần Thơ đã triển khai nhiều đề tài, dự án, nhất là dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững, giúp nông dân áp dụng các biện pháp canh tác tốt, giảm chi phí và tăng thu nhập. Đến nay, nông dân TP Cần Thơ gần như đã cơ giới hóa hoàn toàn các khâu làm đất và thu hoạch lúa. Cần Thơ hiện có diện tích đất lúa khoảng 88.000ha. Với hệ số sử dụng đất 2,76 lần, mỗi năm nông dân thành phố sản xuất trên dưới 240.000ha lúa trong 3 vụ, với sản lượng khoảng 1,4 triệu tấn/năm. Trong đó, có trên 75% là lúa chất lượng cao và lúa thơm đặc sản.

Bài, ảnh: Khánh Trung