Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa một lần nữa lên tiếng cảnh báo rằng chính quyền của ông đang sẵn sàng tăng thuế gần như toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và qua đó làm thay đổi hoàn toàn cán cân thương mại bất bình đẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“200 tỉ USD (giá trị hàng hóa sẽ áp thuế vào Trung Quốc) mà chúng ta đang thảo luận có thể được quyết định rất sớm và điều này phụ thuộc vào Trung Quốc. Quy mô tăng thuế chắc chắn sẽ được tiếp tục nhằm vào nước này. Tôi ghét nói điều này, nhưng 267 tỉ USD giá trị hàng hóa bị đánh thuế nữa sẵn sàng xảy ra trong một thông cáo ngắn nếu tôi muốn. Đây là điều sẽ làm thay đổi hoàn toàn sự cân bằng (thương mại). Tôi đang ở thế mạnh mẽ hơn trước Trung Quốc như tôi phải có” – ông Trump phát biểu trước giới báo chí trên chuyên cơ Air Force One chiều 7-9.

Ông Trump phát biểu trước báo giới trên chuyên cơ Air Force One hôm 7-9. Ảnh: Getty images

Ông chủ Nhà Trắng đưa ra tuyên bố trên chỉ vài giờ sau khi giai đoạn thăm dò dư luận về danh sách đánh thuế hàng hóa mới trị giá 200 tỉ USD từ Trung Quốc kết thúc. Danh sách này bao gồm nhiều sản phẩm như camera, thiết bị thu, vali, túi xách, vỏ xe, máy hút bụi… bị tăng thuế lên 25%. Hiện tại, chính quyền Trump đã áp đặt mức thuế 25% đối với 50 tỉ USD giá trị hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc như máy móc công nghiệp, phụ tùng điện tử. Phía Trung Quốc đã đáp trả lại bằng giá trị tương đương.

Sáng 7-9, cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Ludlow phát biểu trên kênh truyền hình Bloomberg rằng chính quyền Trump đang đánh giá các phản hồi của dư luận về danh sách 200 tỉ USD giá trị hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc phải chịu mức thuế mới trước khi đưa ra quyết định cuối cùng trong vài ngày tới. Trung Quốc đã thông báo kế hoạch tăng thuế đáp trả lên hàng hóa trị giá 60 tỉ USD từ Mỹ nếu chính quyền Trump đánh thuế nhằm vào danh sách 200 tỉ USD trên.  Theo hãng tin Reuters, Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ đã nhận được gần 6.000 ý kiến sau 7 ngày thăm dò, trong đó phần lớn các công ty Mỹ đều không ủng hộ biện pháp tăng thuế và cho rằng điều này sẽ gây ra lệ lụy nặng nề về tài chính cho họ. Tập đoàn công nghệ Apple cảnh báo sẽ có nhiều sản phẩm của hãng này chịu thiệt hại, chứ không chỉ iPhone. Vì thế, ông Kudlow cho biết Mỹ và Trung Quốc đang tiếp tục đàm phán, trong đó Mỹ yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, không đòi hỏi chuyển giao công nghệ và cho phép người Mỹ nắm quyền sở hữu các công ty của họ hoạt động tại Trung Quốc. Ông này còn nói rằng Tổng thống Trump sẵn sàng gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để thảo luận về vấn đề thương mại, có thể diễn ra trong tháng 9 bên lề cuộc họp của Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc.

Tuy nhiên, trong khi chưa quyết định về danh sách đánh thuế mới, ông Trump  dọa đưa thêm danh sách hàng hóa khác trị giá 267 tỉ USD. Nếu điều đó xảy ra thì tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ phải chịu thuế lên tới 517 tỉ USD, vượt hơn giá trị xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ năm 2017 là 505 tỉ USD. Theo phân tích của tập đoàn tư vấn Eurasia, lời đe dọa của ông Trump chứng tỏ ông vẫn đầu tư toàn lực trong chiến dịch gây sức ép tối đa chống Trung Quốc. “Nhiều người ở Nhà Trắng, bao gồm ông Trump, tin rằng chính sách thuế của Washington sẽ làm tổn thương nền kinh tế Trung Quốc và sẽ buộc giới lãnh đạo Trung Quốc giải quyết các vấn đề cấu trúc vốn là trung tâm trong căng thẳng thương mại giữa hai nước. Những lời bình luận hôm nay của ông Trump sẽ thúc đẩy chiến lược đó đi xa hơn” – báo cáo phân tích của Eurasia nhận định.

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 7-9 đã triệu hồi đại sứ  Mỹ tại CH Dominica, El Savador và Panama về nước nhằm phản  đối 3 nước này cắt đứt quan hệ với Đài Loan trước sức ép của Trung Quốc. Tháng trước, Nhà Trắng cáo buộc Bắc Kinh gây bất ổn quan hệ với Đài Bắc và triển khai chiến dịch “can thiệp chính trị” bằng cách lôi kéo các đồng minh của Đài Loan  trong không gian ảnh hưởng của phương Tây. Nhà Trắng cho rằng Trung Quốc đang thực thi chính sách thống trị kinh tế lên các nước nhỏ.

ĐỨC TRUNG