Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục dọa rút khỏi Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) có thể sẽ đẩy hai đối tác mậu dịch lớn của nước này là Mexico và Trung Quốc nhích gần nhau hơn.

Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặp trước đây. Ảnh: AFP  

Cuối tuần qua, chủ nhân Nhà Trắng lại dọa sẽ hủy bỏ thỏa thuận tròn 23 tuổi mà ông cho là cướp đi việc làm và đẩy thâm hụt thương mại của Mỹ lên cao, đồng thời cũng chỉ trích hai đối tác trong hiệp định là Canada và Mexico.

Trong khi đó, thoạt nhìn Mexico và Trung Quốc là những đối thủ cạnh tranh tự nhiên hơn là đối tác. Một dấu hiệu cho thấy sự cạnh tranh này là Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi thị phần của họ ở Mỹ từ khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001, chiếm 21% lượng hàng nhập khẩu trong năm ngoái (so với chỉ 8% hồi năm 2000). Tỷ lệ này bên phía Mexico là 13%, không thay đổi nhiều so với cách đây một thập kỷ.

Cả Mexico và Trung Quốc đều phát triển lớn mạnh từ việc bán các sản phẩm lắp ráp bởi lao động giá rẻ cho khách hàng ở những quốc gia giàu có hơn. Khi Bắc Kinh muốn mua hàng hóa từ Mỹ La-tinh, họ tìm đến Brazil (quặng sắt) hoặc Chile (đồng) thay vì Mexico vốn chỉ cung cấp các sản phẩm hoàn thiện.

Tuy nhiên, nay Mexico và Trung Quốc cùng nhận ra mặt tương đồng trong thời đại toàn cầu hóa- trái ngược với Mỹ, đó là tăng cường thúc đẩy thương mại được coi như con đường dẫn đến tăng trưởng.

Điều này lý giải tại sao Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto sẽ có chuyến công du Trung Quốc vào tuần tới, hội đàm song phương với chủ tịch nước chủ nhà Tập Cận Bình giữa lúc các nhà đàm phán Mỹ, Mexico và Canada sắp kép lại vòng đàm phán thứ hai về NAFTA diễn ra ở Thủ đô Mexico City.

Nhà lãnh đạo Mexico được mời dự diễn đàn thương mại trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh BRICS (gồm các nước Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến, vào ngày 4 và 5-9. Tại đây, Tổng thống Nieto sẽ có những cuộc thảo luận về thương mại và đầu tư, nhằm tìm các giải pháp giảm lệ thuộc vào NAFTA, nhất là thương mại với Mỹ.

“Đây là nỗ lực có chủ ý của tổng thống nhằm cho thấy Mexico có những lựa chọn thay thế Mỹ. Họ đang tái đàm phán NAFTA và tổng thống Mỹ công khai rằng NAFTA có thể phải hủy bỏ. Nếu là nhà lãnh đạo của Mexico hoặc Canada, rõ ràng bạn cần một kế hoạch B”- phó chủ tịch Hội đồng Thương mại châu Mỹ Eric Farnsworth nhận định.

THANH BÌNH (Theo Bloomberg, Reuters)

Fitch Ratings: Nhiều bang nước Mỹ chịu thiệt hại nặng nếu NAFTA đổ vỡ

Theo đánh giá của hãng xếp hạng tín nhiệm tín dụng Fitch Ratings, trong trường hợp quá trình đàm phán lại NAFTA đổ vỡ, Mexico không phải là quốc gia duy nhất bị ảnh hưởng, mà cả 2 nước còn lại là Canada và Mỹ, trong đó có tới 15 bang của Mỹ, sẽ chịu thiệt hại nặng.

Phóng viên TTXVN tại Mexico City dẫn đánh giá của Fitch Ratings cho hay, trong quan hệ thương mại với Mexico, những bang của Mỹ như New Mexico, Texas hay Arizona sẽ chịu tổn thất lớn nhất do xuất khẩu sang Mexico chiếm tỷ trọng lớn tương ứng 43%, 40% và 38% trên tổng kim ngạch xuất khẩu của các bang này. NAFTA là hiệp định thương mại tự do giữa Mexico, Mỹ và Canada, có hiệu lực từ ngày 1-1-1994. Theo thống kê, trao đổi thương mại giữa 3 quốc gia Bắc Mỹ đạt trên 1.300 tỉ USD vào năm 2016.