* Diễn biến mới liên quan thượng đỉnh Mỹ - Triều

Trong bài phát biểu được cho ám chỉ Tổng thống Donald Trump, cựu Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson (ảnh) hôm 16-5 cảnh báo một cuộc khủng hoảng “đạo đức và sự liêm chính” đang diễn ra trong đời sống người dân Mỹ, bên cạnh mối đe dọa “thực tế ảo” được dựng lên khi giới lãnh đạo ở Washington luôn tìm cách “che giấu sự thật”.

Ảnh: AP

Đây là lần đầu tiên ông Tillerson xuất hiện trước công chúng và có ý kiến công khai sau khi bị sa thải hồi tháng 3, chấm dứt hơn một năm đầy bất đồng với Tổng thống Trump và nhiễu loạn tại Bộ Ngoại giao. Trong thông điệp gởi đến sinh viên Học viện Quân sự Virginia, cựu Ngoại trưởng vạch ra mối đe dọa đối với nền dân chủ Mỹ: khủng hoảng đạo đức và sự liêm chính. Theo ông Tillerson, một khi các nhà lãnh đạo tại Washington vẫn cố gắng che giấu sự thật hoặc người dân dần chấp nhận thực tế dối trá, điều này đồng nghĩa công chúng Mỹ đang trên con đường từ bỏ quyền tự do của chính mình. Cựu Giám đốc tập đoàn ExxonMobil cảnh báo nền dân chủ Mỹ đang bước vào “giai đoạn hoàng hôn” nếu tình hình cứ thế tiếp diễn.

Tuy không đề cập trực tiếp, nhưng nhiều người cho rằng bài phát biểu trên là ngầm chỉ trích Tổng thống Trump khi ông chủ Nhà Trắng thường xuyên có những phát ngôn hoặc đăng thông điệp trái với thực tế trên Twitter. Chẳng hạn tại lễ nhậm chức năm ngoái, ông Trump kiên quyết bác tin có ít người tham dự hơn so với người tiền nhiệm Barack Obama dù truyền thông đăng tải bằng chứng ngược lại. Gần đây nhất là vụ ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels tiết lộ từng qua đêm với ông Trump. Ông chủ Nhà Trắng ban đầu tuyên bố không biết việc luật sư riêng Michael Cohen bỏ tiền túi trả 130.000 USD cho cô này theo thỏa thuận im lặng trước kỳ bầu cử tổng thống Mỹ 2016. Gần đây, luật sư mới của ông Trump, Rudy Giuliani tiết lộ tổng thống đã hoàn số tiền trên cho ông Cohen vào năm ngoái. Trong một giải trình công bố hôm 16-5, ông Trump xác nhận việc đưa tiền cho luật sư riêng, nhưng khẳng định khoản thanh toán này không liên quan chi phí chiến dịch tranh cử.

Trong diễn biến khác, Tổng thống Trump ngày 16-5 tuyên bố sẽ chờ đợi diễn biến tiếp theo liên quan cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sau khi Bình Nhưỡng cảnh báo sẽ hủy cuộc gặp này.

Phát biểu trước cuộc gặp Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev đang ở thăm Mỹ, Tổng thống Trump nhấn mạnh phía Mỹ vẫn chưa nhận được thông báo và chưa đưa ra quyết định về vấn đề này mà đợi xem diễn biến tiếp theo. Tuy nhiên, ông Trump cũng bày tỏ hy vọng cuộc gặp thượng đỉnh vào ngày 12-6 tại Singapore sẽ thành công khi hai bên đàm phán về vấn đề phi hạt nhân hóa.

Trong khi đó, Reuters dẫn lời một quan chức giấu tên của Phủ Tổng thống Hàn Quốc ngày 17-5 cho biết Seoul đang tìm cách làm trung gian để thu hẹp khoảng cách giữa Mỹ và Triều Tiên, vì hai bên này dường như có “khác biệt nào đó về lập trường” trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới.

 Liên quan đến chương trình hạt nhân của Triều Tiên, tờ Asahi của Nhật Bản  ngày 16-5 đưa tin Mỹ đã yêu cầu Bình Nhưỡng chuyển một số đầu đạn hạt nhân, tên lửa đạn đạo liên lục địa và một số vật liệu hạt nhân khác ra nước ngoài. Đây là một trong các điều kiện mà Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã đưa ra trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Kim Jong-un, nhằm đổi lại việc Washington đưa Bình Nhưỡng ra khỏi danh sách các nước tài trợ khủng bố.

MAI QUYÊN (Theo Guardian)