Ukraina đang đối mặt với các cuộc biểu tình được cho là lớn nhất kể từ sau Cách mạng Cam hồi năm 2004. Ảnh: AFP

Trong chuyến thăm Ý, Tổng thống Putin phát biểu: "Tôi yêu cầu những người bạn ở Brussels (trụ sở EU), những người bạn tốt của tôi tại Ủy ban châu Âu (EC) hãy thôi đưa ra những lời lẽ cay nghiệt nữa". "Liệu chúng tôi phải bóp nghẹt toàn bộ các lĩnh vực kinh tế của mình để họ thích chúng tôi?"- ông chất vấn.

Theo ông chủ Điện Kremlin, Hiệp định liên kết giữa Ukraina và EU, vốn đã bị đình lại hồi tuần rồi, là "mối đe dọa lớn" đối với kinh tế Nga. Bởi theo ông, Nga có thể sẽ ngập tràn hàng hóa châu Âu được cho là rẻ và chất lượng cao mà không vấp phải rào cản thuế quan nào nhờ hệ thống thương mại tự do hiện có giữa Kiev và Mát-xcơ-va. Không những vậy, các lĩnh vực khác của Nga như nông nghiệp, xe hơi và công nghiệp hàng không cũng sẽ chịu ảnh hưởng và sẽ đẩy tình trạng thất nghiệp tăng cao.

Lập luận trên của ông Putin được cho là nhắm vào những chỉ trích của các nhà lãnh đạo EU. Sau khi Ukraina tuyên bố đình các bước chuẩn bị ký kết thỏa thuận với EU, dự kiến diễn ra tại Hội nghị thượng đỉnh "Đối tác phương Đông" của khối này trong 2 ngày 28 và 29-11 ở Thủ đô Vilnius (Lít-va), giới chức tại Brussels đã lên tiếng cáo buộc Mát-xcơ-va gây sức ép để Kiev đưa ra quyết định bất ngờ trên. Chủ tịch EU Herman Van Rompuy và Chủ tịch EC Jose Manuel Barroso hồi đầu tuần đã bày tỏ "sự phản đối kịch liệt" đối với hành động của Nga. Theo BBC, đáp lại, Nga không chỉ phủ nhận việc gây áp lực lên Ukraina mà còn tố ngược lại rằng EU đã chèn ép Kiev trong đàm phán.

Giới phân tích cho rằng việc Chính phủ Ukraina quyết định đình các bước chuẩn bị cho việc ký thỏa thuận với EU hôm 21-11 là do lo ngại động thái trên sẽ tác động tiêu cực tới mối quan hệ thương mại giữa nước này với Nga cũng như dẫn đến tình trạng thất nghiệp trong nước tăng cao. Nga hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Ukraina và các ngân hàng của Mát-xcơ-va được cho là đang đều đặn cung cấp cho Kiev các khoản vay với tổng giá trị gần 30 tỉ USD.

Theo AFP, Thủ tướng Ukraina Mykola Azarov hôm 26-11 tiết lộ với báo giới rằng Nga đã đề nghị hoãn ký thỏa thuận trên để tiến hành các cuộc đàm phán 3 bên giữa Mát-xcơ-va, Kiev và Brussels. Trong khi đó, Tổng thống Viktor Yanukovych cho biết ông sẽ tham dự hội nghị EU ở Vilnius, nhưng chỉ ký thỏa thuận với EU một khi nó "phù hợp với những lợi ích của Ukraina". Nhà lãnh đạo Ukraina cũng chỉ trích EU chỉ cam kết viện trợ cho nước này hơn 827 triệu USD và đặt điều kiện cho khoản vay mới với Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Theo ông Yanukovych, để đưa kinh tế Ukraina phù hợp với tiêu chuẩn EU phải tiêu tốn đến 20 tỉ USD/năm.

Hôm 26-11 đã đánh dấu ngày biểu tình thứ 3 ở Kiev và thành phố Lviv với hàng chục ngàn người thân phương Tây xuống đường gây sức ép đòi chính phủ của Tổng thống Yanukovych ký thỏa thuận với EU, thay vì quay sang Nga.

THANH BÌNH (Tổng hợp)