Nông sản sạch đang ngày càng được người tiêu dùng trong nước quan tâm. Nhiều mặt hàng nông sản (gạo, trái cây, rau củ) của khu vực ĐBSCL nói riêng và cả nước nói chung những năm gần đây đã xâm nhập vào các thị trường khó tính, như: châu Âu, Mỹ… đòi hỏi phải sản xuất theo quy trình sạch hơn (GAP, GlobalGap), đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Sản phẩm nông sản sạch của nông dân ĐBSCL giới thiệu tại Hội chợ HVNCLC tại TP Cần Thơ.

Tại Hội chợ Hàng Việt Nam chất lượng cao (HVNCLC) tại TP Cần Thơ mới đây, Hội doanh nghiệp HVNCLC đã cổ động cho phong trào sản xuất nông sản sạch, tạo điều kiện cho các hợp tác xã (HTX), nông dân thuộc Chương trình Kết nối và hỗ trợ để phát triển doanh nghiệp - ABCD Mekong (gồm 4 tỉnh, thành: An Giang, Bến Tre, Cần Thơ và Đồng Tháp) triển lãm giới thiệu nông sản sạch tại hội chợ. Đây cũng là các HTX, nông dân đi đầu, tiêu biểu trong sản xuất nông sản theo quy trình sạch ở khu vực ĐBSCL. Các HTX tham gia giới thiệu sản phẩm tại Hội chợ HVNCLC tại TP Cần Thơ gồm: HTX Rau an toàn Hòa Phát (Ô Môn, TP Cần Thơ), HTX Rau an toàn Phúc Thạnh (Thốt Nốt) và HTX Rau an toàn Long Tuyền (Bình Thủy); HTX cải xà lách xoong an toàn Thuận An (Vĩnh Long), nhãn Idol của nông dân Phạm Hữu Hiện (tỉnh Đồng Tháp)... Tại hội chợ lần này, 10 HTX và nông dân sản xuất nông sản sạch cũng được vinh danh gồm: HTX Rau an toàn Hòa Phát, HTX Rau an toàn Phúc Thạnh, HTX Rau an toàn Long Tuyền, Nông dân Nguyễn Minh Công (TP Cần Thơ); nông dân Phạm Hữu Hiện (tỉnh Đồng Tháp); HTX cải xà lách xoong an toàn Thuận An, HTX Khoai lang Thành Đông (Vĩnh Long); HTX Rau an toàn Phước Hậu (Vĩnh Long); nông dân Đặng Văn Rô (Bến Tre) và nông dân Nguyễn Văn Két (An Giang).

Theo ông Phạm Hữu Đức, Phó Chủ nhiệm HTX Nhãn Châu Thành (tỉnh Đồng Tháp), gần đây nhãn của HTX đã vào được thị trường Mỹ. Xuất khẩu nông sản phải đáp ứng được một số tiêu chuẩn của phía nhập hàng như: không có dư lượng thuốc trừ sâu, sản lượng đảm bảo, quy trình sản xuất… Ông Phạm Hữu Đức cho biết: Nhờ có mạng lưới liên kết 4 tỉnh, thành ABCD Mekong, sự hỗ trợ của Hội Doanh nghiệp HVNCLC, sản phẩm nhãn IDOR đem trưng bày và chào bán có nhiều người hỏi thăm, được đi kết nối, biết thêm thông tin thị trường, tìm đối tác và làm quen được các nông dân cùng làm theo hướng sạch... Theo nông dân Phạm Hữu Hiện (tỉnh Đồng Tháp), ông trồng nhãn Idol từ năm 1997. Loại nhãn này có chất lượng cao, đồng thời trước yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sản phẩm sạch, không dư lượng thuốc trừ sâu để đảm bảo sức khỏe nên ông chọn trồng nhãn Idol theo quy trình sản xuất nông sản sạch (GAP, GolobalGap). Ngoài ra, nhãn của ông đã được xuất khẩu sang thị trường châu Âu, Hàn Quốc, Mỹ… nên cũng đòi hỏi phải là nông sản sạch mới đảm bảo xuất khẩu được. Trồng theo hướng GAP đòi hỏi phải nghiêm ngặt, có ghi chép, không nuôi gia cầm trong vườn, quản lý thuốc trừ sâu (hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu và áp dụng theo quy tắc 4 đúng) và đảm bảo có thời gian cách ly, sơ chế sản phẩm sạch sau thu hoạch… Ông Phạm Hữu Hiện cho biết thêm: Hiện nay, nhãn Idol sạch giá bán không thay đổi nhiều, tuy nhiên sản xuất theo quy trình sạch có thể tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất. Để nâng cao giá trị sản phẩm, giá cả bán ra tốt hơn, cũng như sản phẩm dễ tiêu thụ hơn Nhà nước cần có chính sách giúp cho nông dân trong khâu tái chế, sơ chế và bảo quản sản phẩm – các khâu hiện nay còn yếu…

Tại TP Cần Thơ, HTX Rau an toàn Hòa Phát hiện mỗi ngày cung cấp cho thị trường trên 2,5 tấn rau muống, 200 kg rau dền, 200 kg xà lách trồng theo quy trình sản xuất rau an toàn. Còn HTX Rau an toàn Phúc Thạnh đang cung cấp hẹ 800kg đến 1 tấn/ngày, cải xanh: 200 kg/ngày và sẵn sàng sản xuất theo đơn đặt hàng của các siêu thị trên địa bàn thành phố. Trong khi đó, HTX Rau an toàn Long Tuyền sản xuất rau an toàn theo quy trình VietGAP đã nhiều năm nay, mỗi ngày HTX cung cấp bí rợ khoảng 400kg, bí đao 300kg, dưa leo 200kg, mướp 50-70kg… HTX Rau an toàn Long Tuyền cũng đã vào được một số siêu thị trên địa bàn thành phố nhưng số lượng chưa nhiều. Ông Triệu Công Đỉnh, Chủ nhiệm HTX Rau an toàn Long Tuyền, cho biết: HTX Rau an toàn Long Tuyền hiện có 11ha, mỗi chủng loại đều có quy trình sản xuất riêng, quy tắt sản xuất phải theo hướng an toàn - VietGAP. Thời gian qua, sản phẩm của HTX vào siêu thị số lượng chưa nhiều, chủ yếu là bán cho tiểu thương ở chợ đầu mối Tân An, giá cả bằng với rau thường cùng loại. Để liên kết trong sản xuất và tiêu thụ rau an toàn hiệu quả hơn, 3 HTX: Rau an toàn Long Tuyền, HTX Rau an toàn Hòa Phát và HTX Rau an toàn Phúc Thạnh đã liên kết thành lập Câu lạc bộ khởi nghiệp từ rau an toàn và tham gia Câu lạc bộ Sáng tạo khởi nghiệp do Hội Doanh nghiệp HVNCLC tổ chức, ra mắt tại TP Cần Thơ vào giữa tháng 6-2014. Câu lạc bộ khởi nghiệp này cùng nâng cao năng lực cung cấp lượng rau sạch tăng gấp ba lần so trước đây, sản phẩm cũng đa dạng hơn, cơ hội để tiếp cận các trung tâm phân phối, siêu thị cũng thuận lợi hơn…

Nông sản của ĐBSCL nói riêng và nước ta nói chung giá cả còn bấp bênh, đầu ra gặp khó. Nâng cao chất lượng sản phẩm, nhất là sản xuất nông sản sạch để có thể vào các hệ thống phân phối lớn, qua các siêu thị đang được xem là giải pháp tốt, giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất hàng nông sản. Bà Dương Thị Năm, Giám đốc Siêu thị Co.opMart Cần Thơ, cho biết: Hệ thống Saigon Co.op (có 74 siêu thị ở 23 tỉnh, thành trên cả nước) là đơn vị bán lẻ, cầu nối giữa những nhà sản xuất, nông dân với người tiêu dùng. Tại TP Cần Thơ, hiện mỗi ngày tiêu thụ gần 3 tấn rau củ quả các loại. Chính sách đưa hàng vào siêu thị không thật sự là quá khó. Để hàng nông sản vào được siêu thị, HTX có thể đứng ra mua hàng của xã viên cung cấp cho siêu thị, hàng nông sản phải đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, có chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP, rau an toàn, có kế hoạch thu mua và cung cấp ổn định dài hạn, chính sách thu mua linh động về giá, có thể thanh toán hàng tuần tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân… Siêu thị cũng khuyến khích nông dân đầu tư trồng theo công nghệ cao và bảo quản tốt sau thu hoạch. Hiện tại TP Cần Thơ đang có một số cơ sở nấm, rau mầm, rau quả đang vào siêu thị…

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp HVNCLC, cho rằng: Nông sản sạch đang là xu hướng của công cuộc hội nhập đang đòi hỏi gay gắt. Nếu sản xuất nông sản đòi hỏi phải là sản phẩm sạch, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, kiểm soát được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, có sản lượng lớn, có thương hiệu riêng lẻ… để có thể xuất khẩu và đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Vấn đề kết nối các nông sản sạch của ĐBSCL giữa nông dân, doanh nghiệp và người tiêu dùng cũng cần được đẩy mạnh…

Bài, ảnh: ANH KHOA