Mỗi nhà mỗi cảnh khó, nhưng Đoàn Thị Kim Ngân (học sinh Trường THPT Phan Văn Trị), Ngô Đức Tài (học sinh Trường THPT Lưu Hữu Phước) và Nguyễn Trần Lệ Trâm (học sinh Trường THPT Nguyễn Việt Hồng), đều gặp nhau ở nỗ lực học tốt, chuẩn bị kỹ cho kỳ thi THPT quốc gia sắp tới.

1. Khi nhắc đến Ngô Đức Tài, học sinh lớp 12A2, Trường THPT Lưu Hữu Phước (quận Ô Môn), bạn bè, thầy cô đều nể phục tinh thần vươn lên trong học tập của em. Cô Hàn Thị Lệ Anh, giáo viên chủ nhiệm lớp 12A2 và 3 năm liên tục là giáo viên chủ nhiệm của Tài, nhận xét: "Tài ngoan, hiền, chăm chỉ, lễ phép với thầy cô và hòa đồng với bạn bè. Tuy gia cảnh rất khó khăn nhưng em là học sinh giỏi nhiều năm liền. Tài còn là hạt nhân trong các phong trào, hội thi của trường, của lớp".

Gia đình Tài là hộ nghèo ở khu vực Bình Thuận, phường Trường Lạc, quận Ô Môn; gồm có mẹ, ba, Tài và em trai đang học lớp 7 Trường THCS Ngô Quyền. Không ruộng đất, nhà cất trên trên đất mượn của ông bà, thu nhập chính của gia đình từ lương công nhân của ba và mẹ Tài. Cách đây 4 năm, mẹ Tài phát bệnh suy thận mãn. Mẹ Tài chỉ uống thuốc nam, bệnh tình càng nặng hơn. Mọi tài sản trong gia đình lần lượt ra đi, còn phải vay nợ người thân, bên ngoài, hàng chục triệu đồng. Mấy năm nay, mỗi dịp hè, Tài đều làm thêm ở các quán ăn để lo chi phí năm học mới.

Vì gia cảnh, Tài ít có thời gian học bài ở nhà, mà nắm vững kiến thức ngay trên lớp học, giải bài tập mỗi khi có thời gian rảnh. Tài bộc bạch: "Cha em làm việc vất vả để mẹ được chạy thận 3 lần/ tuần. Nhìn cha khổ cực, mẹ đau đớn vì bệnh, hai anh em rất buồn. Cha mẹ chưa bao giờ than vãn mà luôn động viên hai anh em cố gắng học. Chỉ có học mới có tương lai tươi sáng hơn. Em cố gắng học thật tốt, chăm sóc em trai và phụ mẹ việc nhà khi cha đi làm". Từ nhỏ đến nay, Tài luôn là học sinh khá, giỏi; đạt học sinh giỏi môn Vật lý cấp thành phố vào năm lớp 9. Tài còn là đạt giải cao ở hội thi Giới thiệu sách, Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học… Tài nói: "Hè này em không làm thêm vì tập trung cho thi THPT quốc gia. Em ôn tập kỹ, hy vọng mình sẽ đậu kỳ thi THPT và trúng tuyển đại học ngành Quản lý công nghiệp, không phụ lòng cha mẹ và thầy cô".

2. Đoàn Thị Kim Ngân học lớp 12C3, Trường THPT Phan Văn Trị (huyện Phong Điền). Cô bé dáng người nhỏ nhắn, hoạt bát, chăm chỉ và đầy nghị lực vượt khó vươn lên, được thầy cô và các bạn trong trường quý mến.

Từ khi Kim Ngân học lớp 10, cha mẹ của em do không có đất sản xuất đã phải đi làm công tận thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Là chị hai trong nhà, Ngân vừa học, vừa cáng đáng chăm sóc hai em nhỏ. Lúc ấy, bé nhỏ mới hơn 2 tuổi, em kế Ngân học lớp 4. Không quá lời khi nói rằng, suốt gần 3 năm qua, Ngân vừa làm chị, vừa làm cha mẹ để bảo ban 2 em, từ chuyện ăn mặc, dỗ dành giấc ngủ đến kèm cặp chuyện học hành. Mỗi ngày, cô bé ở tuổi "ăn chưa no lo chưa tới" thức từ 4 giờ sáng để nấu cơm, chuẩn bị cho 2 em đi học. Chiều về lại phải cơm nước, chuẩn bị thức ăn cho ngày hôm sau… Khi các em đã ngủ, Kim Ngân mới ngồi vào bàn học. Khó khăn là vậy nhưng nhiều năm qua Ngân luôn giữ thành tích học sinh khá.

"Họa vô đơn chí", hơn 2 tháng trước, cha Kim Ngân trong lúc đi làm thuê bị tai nạn, gãy xương chậu, giờ việc đi lại vẫn còn khó khăn. Kinh tế gia đình giờ chỉ trông chờ vào đồng lương chừng 2 triệu đồng/ tháng của mẹ Ngân. Biết cha mẹ làm thuê cực khổ, 3 chị em Ngân luôn tằn tiện, chắt chiu từng cọng rau, con cá. Chúng tôi chạnh lòng hỏi em có buồn về hoàn cảnh mình không, Ngân lắc đầu: "Dạ, em quen rồi!". Nhưng khi nhắc đến hai em, Ngân ứa nước mắt vì nghĩ đến thiệt thòi khi em nhỏ phải xa vòng tay cha mẹ. Đang thời gian ôn luyện để chuẩn bị cho kỳ thi THPT quốc gia sắp tới, giấc ngủ của Ngân ngắn lại và kiến thức cô học trò nhỏ ôn luyện cứ dài thêm. Nhà Kim Ngân ở khu dân cư Trường Hòa, xã Trường Long, mỗi buổi đi học phải quá giang xe của bạn. Ngân cho biết, em đăng ký thi vào ngành sư phạm mầm non của Trường Cao đẳng Cần Thơ. Ngân khá tự tin vào lần "vượt vũ môn" này bởi em học bài, ôn bài kỹ.

3. Nguyễn Trần Lệ Trâm, học sinh lớp 12A1, Trường THPT Nguyễn Việt Hồng (quận Ninh Kiều) được biết đến như tấm gương vượt khó học tốt.

Nhà Trâm cận nghèo, thu nhập hằng ngày chủ yếu từ 1 công vườn trồng cam. Ba bị bệnh ung thư bao tử mất lúc Trâm lên lớp 8, từ đó mẹ Trâm một mình nuôi 2 chị em Trâm và bà nội đã già yếu. Mẹ của Trâm bệnh hở van tim và đau khớp. Biết hoàn cảnh của Trâm, Hội khuyến học nhà trường tặng học bổng hằng tháng, giúp gia đình em vơi bớt nhọc nhằn. Chị của Trâm là Nguyễn Trần Lệ Thùy đang là sinh viên năm cuối ngành Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Cần Thơ. Hằng ngày, Thùy chạy bàn cho quán ăn để trang trải việc học. Khó khăn nhưng 2 chị em Trâm không rời mái trường, sách vở.

Hằng ngày, Trâm phải đạp xe 45 phút mới tới trường và chưa nghỉ học buổi nào, vẫn đạt học sinh giỏi. Trâm tự học là chính, không ngại hỏi thầy cô và bạn bè những điều chưa hiểu, tham khảo sách nâng cao. Trâm thích học môn Hóa và là học sinh giỏi Hóa từ những năm THCS. Kỳ thi học sinh giỏi vừa qua em đạt giải Khuyến khích môn Hóa cấp thành phố. Ở nhà, Trâm phụ giúp mẹ chăm sóc vườn tược và làm việc nhà.

Kỳ thi THPT quốc gia sắp tới, Trâm miệt mài ôn luyện: "Chủ yếu em tự ôn và tham khảo bài trên mạng. Em mong sẽ đậu đại học, sau này có việc làm tốt để lo cho mẹ và bà nội". Kỳ thi THPT quốc gia năm nay Trâm dự định thi vào ngành Vi sinh vật học của Trường Đại học Cần Thơ. Thầy Trần Thiện Nam, giáo viên chủ nhiệm lớp 12A1, Trường THPT Nguyễn Việt Hồng cho biết: "Tuy hoàn cảnh gia đình khó khăn, Trâm vẫn cố gắng học giỏi, là học sinh giàu nghị lực".

Lữ Hoàng Kiên