Sà lan xáng cạp khai thác trái phép trong phạm vi luồng trên tuyến sông Hậu đã bị lực lượng CSGT đường thủy Công an TP Cần Thơ tạm giữ phương tiện tại Phòng CSGT đường thủy.

Từ ngày 5 đến 20-9-2009, thực hiện quyết định của UBND thành phố về việc cấm các phương tiện khai thác cát hoạt động ban đêm (từ 18 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau), Đoàn kiểm tra liên ngành TP Cần Thơ đã ra quân kiểm tra việc thực hiện khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát trên tuyến sông Hậu (thuộc địa bàn TP Cần Thơ). Qua đó, đã lập biên bản vi phạm hành chính 20 phương tiện khai thác và vận chuyển cát trái phép. Mặc dù, trước đó, ngành chức năng TP Cần Thơ đã nhiều lần làm việc với các chủ mỏ triển khai việc tạm ngưng gia hạn cấp phép và cấm khai thác cát ban đêm...

* Nhiều kiểu vi phạm

20 giờ ngày 5-9-2009, các thành viên Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố đã có mặt đầy đủ tại Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) đường thủy Công an TP Cần Thơ để lên đường kiểm tra tình hình khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát trên tuyến sông Hậu (đoạn từ bến phà Cần Thơ đến cù lao Tân Lộc, quận Thốt Nốt). Trong ngày đầu ra quân, đoàn đã phát hiện lập biên bản vi phạm hành chính 8 trường hợp sà lan khai thác và vận chuyển cát thuộc địa bàn quận Ô Môn và Thốt Nốt, sang ngày thứ hai lập biên bản thêm 2 trường hợp... Đa số các trường hợp vi phạm chủ yếu tập trung vào các lỗi như: khai thác cát trái phép trong phạm vi luồng, khai thác ngoài thời gian qui định, không có phương án đảm bảo an toàn giao thông (ATGT) đường thủy nội địa, chở quá tải, thiếu an toàn...

Ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Cần Thơ, Phó Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố, bức xúc, cho biết: “Đoàn kiểm tra đã phát hiện khối lượng cát mà các chủ phương tiện khai thác trong ngày vượt gấp nhiều lần so với giấy phép của UBND TP Cần Thơ cấp. Cụ thể, trong ngày, các chủ phương tiện sử dụng đến 3 quyển sổ ghi nhận số lượng cát khai thác được như: 1 quyển ghi lượng cát để báo cáo theo qui định cấp phép, 1 quyển ghi lượng cát để đối phó Đoàn kiểm tra (sổ này lượng cát rất ít), còn 1 quyển ghi nhận khối lượng cát thực tế khai thác được để thanh toán tiền cho công nhân (sổ này mới thực sự chính xác khối lượng cát đã khai thác được trong ngày)”.

Qua 15 ngày kiểm tra, Đoàn đã phát hiện 13 sà lan xáng cạp và 7 sà lan vận chuyển cát vi phạm. Điển hình như trường hợp ông Lê Văn Bánh, ngụ xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, tỉnh Long An, là người quản lý sà lan xáng cạp CM: 09685 đã vi phạm khai thác cát trái phép trong phạm vi luồng; Sà lan xáng cạp CT: 00603 của ông Trần Ngọc Hương, ngụ đường Huỳnh Thúc Kháng, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ đã khai thác quá thời gian qui định (sau 20 giờ ngày 5-9), khai thác cát trái phép trong phạm vi luồng và không có phương án đảm bảo ATGT đường thủy nội địa. Cũng trong ngày 5-9, lúc 22 giờ 40 phút, Đoàn kiểm tra phát hiện ông Nguyễn Văn Nước, ở xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long, quản lý sà lan xáng cạp VL: 11569 đã vi phạm rất nhiều lỗi như: Khai thác quá thời gian quy định, khai thác trái phép trong phạm vi luồng và không xuất trình đầy đủ giấy tờ của phương tiện theo yêu cầu của Đoàn kiểm tra. Trường hợp ông Phan Phú Tấn, ngụ xã Hòa Lạc, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang, điều khiển sà lan xáng cạp 4 tấn, ngoài việc vi phạm các lỗi phổ biến nêu trên, ông Tấn không có chứng chỉ lái phương tiện cẩu.

Trong 7 phương tiện vận chuyển cát vi phạm phổ biến các lỗi: chở quá vạch mớn nước an toàn, không bằng thuyền trưởng... Trường hợp ông Trần Văn Tèo, xã Phú Thuận B, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp, điều khiển sà lan chở cát trên sông Hậu đã vi phạm chở quá vạch mớn nước an toàn từ trên 1/2 đến 1/5 chiều cao mạn khô của phương tiện. Ông Lê Văn Công, ở xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, điều khiển sà lan có tải trọng 490,2 tấn, nhưng không có Bằng thuyền trưởng hạng nhì. Ngoài ra, còn một số sà lan khai thác cát trái phép trong phạm vi luồng như: Chủ phương tiện được cấp phép ở địa phương khác nhưng sang khai thác cát trộm của Cần Thơ...

Đại tá Lê Thanh Chiến, Trưởng phòng CSGT đường thủy Công an TP Cần Thơ, nói: “Với quyết tâm lập lại kỷ cương, nề nếp trong lĩnh vực khai thác khoáng sản cát, Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố đã mang lại kết quả bước đầu, nhằm chấn chỉnh tình trạng khai thác cát trái phép, không phép trên địa bàn thành phố từng bước đi vào nề nếp theo qui định của pháp luật. Bước đầu, đơn vị tạm giữ 10 phương tiện sà lan xáng cạp và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 7 phương tiện sà lan vận chuyển cát trên tuyến sông Hậu”.

* Phối hợp, xử lý triệt để

Tại buổi họp báo cáo kết quả 15 ngày kiểm tra việc thực hiện khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát trên sông Hậu của Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố vào ngày 18-9-2009, các thành viên trong Đoàn kiểm tra liên ngành đã nêu nhiều giải pháp thiết thực trong thời gian tới như: Tăng cường công tác kiểm tra các phương tiện khai thác cát, người điều khiển phương tiện khai thác cát phải có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn đúng qui định. Các phương tiện khai thác cát đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, trong quá trình khai thác cát phải có phương án đảm bảo ATGT đường thủy nội địa, đình chỉ hoạt động đối với chủ phương tiện không xuất trình đầy đủ các loại giấy tờ (bản chính) cho người có thẩm quyền kiểm tra.

Các thành viên Đoàn kiểm tra liên ngành cũng kiến nghị, ngành chức năng thành phố kiểm tra lại trữ lượng một số mỏ cát để làm cơ sở đánh giá mức độ khai thác cát trong thời gian qua của các chủ mỏ, từ đó, ngành chức năng có liên quan bàn bạc thống nhất và đề xuất UBND thành phố cho gia hạn thời gian cấp phép hay không gia hạn, mỏ nào cần cấp phép mới hoặc rút giấy phép khai thác... Bên cạnh đó, phát động nhân dân sinh sống dọc tuyến sông Hậu và những nơi có mỏ cát phát hiện phương tiện khai thác cát ngoài vị trí cho phép, khai thác vào ban đêm thì thông báo ngay để cơ quan chức năng xử lý theo qui định pháp luật. Đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp trốn thuế hoặc gian lận trong nộp thuế và phí bảo vệ môi trường theo qui định...

Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố cũng đã làm việc với ngành chức năng tỉnh Đồng Tháp trong công tác phối hợp kiểm tra tình trạng khai thác cát trái phép khu vực giáp ranh giữa TP Cần Thơ và tỉnh Đồng Tháp. UBND hai địa phương thống nhất xây dựng quy chế phối hợp, làm cơ sở pháp lý xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác cát; đồng thời để các ngành chức năng hai địa phương có kế hoạch phối hợp thực hiện. Theo Đại tá Trần Thị Ngọc Đẹp, Phó Giám đốc Công an TP Cần Thơ, Trưởng Đoàn kiểm tra liên ngành thành phố: Trong thời gian chờ UBND hai địa phương xây dựng quy chế phối hợp, Đoàn kiểm tra liên ngành TP Cần Thơ và các ngành chức năng tỉnh Đồng Tháp thống nhất việc phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác cát trái phép trên sông Hậu (khu vực giáp ranh) để hạn chế tình trạng các phương tiện khai thác cát di chuyển địa bàn hoạt động, khi có lực lượng kiểm tra. Qua đây nhằm chấn chỉnh đưa hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản cát từng bước đi vào nề nếp, góp phần lập lại trật tự ATGT đường thủy nội địa trên địa bàn TP Cần Thơ.

Bài, ảnh: XUÂN ĐÀO