Các trang trại gà hết khả năng cầm cự vì giá giảm sâu trong thời gian dài. Ảnh: KHẢI CA

Thua lỗ triền miên

Những ngày này, chúng tôi đến các trang trại nuôi gà nào trên địa bàn tỉnh, người nuôi đều “than vắn, thở dài” vì thua lỗ triền miên. Hiện gà thả vườn được thương lái thu mua tại trại là 50.000 đồng/kg và 28.000-30.000 đồng/kg đối với gà công nghiệp. Như vậy, sau 3 tháng rưỡi chăm sóc, mỗi ký gà, người chăn nuôi phải chịu lỗ từ 10.000-12.000 đồng và không kể công lao động. Theo ông Nguyễn Văn Nam, xã Hòa Định, huyện Chợ Gạo, giá giảm mạnh nhưng đầu ra lại nhỏ giọt. Nhiều nơi, gà đến giai đoạn xuất chuồng nhưng không ai mua. Khó khăn lớn nhất là người dân không còn vốn để giữ gà chờ giá. Bởi, với 1.000 con gà thì tiền thức ăn gần 1,2 triệu đồng/ngày. Ông Nam cho biết: “Bây giờ, thức ăn, thuốc thú y đều tăng nhưng người ta không cho mua chịu phải mua bằng tiền mặt. Họ không dám bán chịu nữa vì sợ người nuôi thua lỗ, rồi giựt nợ. Chúng tôi buộc phải đem sổ đỏ vào ngân hàng để cầm cố tiếp tục giữ đàn”.

Trước gánh nặng về chi phí con giống, thức ăn và các khoản vay từ ngân hàng, buộc người dân phải bán đổ, bán tháo nhằm hạn chế bị lỗ thêm. Nắm bắt được tâm lý này nên thương lái tiếp tục ép giá. Điều này khiến nông dân tiếp tục bị tổn thất nặng nề về mặt kinh tế, khó có khả năng tái đàn ở vụ nuôi tiếp theo. Theo một thương lái ở huyện Chợ Gạo, phí vận chuyển từ trại gà đến các trung tâm giết mổ, sau đó được chủ các vựa chế biến gà bán sỉ, giá thành tăng thêm 8.000 đồng/kg. Thế nhưng, chỉ từ trung tâm giết mổ đến siêu thị, cửa hàng, chợ lẻ, giá gà công nghiệp đã bị đẩy lên đến 60.000-65.000 đồng/kg. Riêng gà thả vườn có giá cao ngất ngưởng là 120.000-130.000 đồng/kg. Theo khảo sát của chúng tôi, tại các chợ chuyên kinh doanh thịt gà, giá gà tại trại giảm liên tục nhưng giá gà bán lẻ hầu như không giảm. Chính khâu trung gian cố tình giữ giá bán cao để hưởng lợi đã làm suy giảm nghiêm trọng sức mua của người dân. Đây là thủ đoạn để tiếp tục ép giá người nuôi. Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Chợ Gạo Nguyễn Văn Hòa, cho biết: “Theo tôi, xảy ra giá bán chênh lệch khá cao một phần do các thương lái lợi dụng tình hình dịch bệnh để đồn thổi, ép giá người nuôi”. Còn ông Huỳnh Văn Nguyện, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Long An, cho biết: “Hiện nay, chúng tôi thành lập các đoàn để kiểm soát tình hình giá cả, gà nhập lậu. Cũng như tuyên truyền cho nhân dân biết tình hình dịch bệnh chưa đủ sức tác động đến giá cả nên hết sức bình tĩnh...”.

Chuỗi giá trị của ngành chăn nuôi đang bị “cắt khúc” theo kiểu mua đứt bán đoạn, thiếu liên kết, khả năng cạnh tranh yếu. Theo các chuyên gia, ngành chăn nuôi cần có quy trình khép kín từ con giống, thức ăn đến giết mổ, phân phối để đảm bảo lợi nhuận được chia đều cho các bên và phát triển bền vững hơn. Còn với cách làm như hiện nay vấn đề thao túng thị trường sẽ vẫn mãi là câu chuyện không hồi kết.

Không còn khả năng tái đàn

Chưa bao giờ ngành chăn nuôi, trong đó có chăn nuôi gà lại phải trải qua nhiều khó khăn như hiện nay. Khó khăn lớn nhất là thị trường sụt giảm mạnh về giá cả lẫn sức tiêu thụ. Thực trạng này kéo dài từ tháng 4 năm 2012 đến nay, khiến người chăn nuôi không thể cầm cự, phải bán sản phẩm dưới giá thành nên không có lãi, thậm chí thua lỗ nặng và không còn khả năng tái đàn. Điều này tiềm ẩn nguy cơ thiếu nguồn cung và ảnh hưởng đến vấn đề bình ổn giá vào thời gian tới.

Hiện gà công nghiệp được bán với giá tại chuồng 28.000 đồng/kg, thấp hơn giá thành 10.000 đồng/kg. Như vậy, sau hơn 3,5 tháng chăm sóc, với tổng 3.000 con, anh Nguyễn Hoàng Thịnh, xã Tân Mỹ Chánh, TP Mỹ Tho chịu lỗ 45 triệu đồng, chưa kể công chăm sóc và số lãi phải trả từ khoản vay ngân hàng. Mức lãi này tăng thêm từ 5-10%, nếu đàn gà có tỷ lệ hao hụt cao và phát triển không đồng đều. Anh Thịnh cho biết: Với mức giá như hiện nay, người nuôi gà không chỉ lỗ nặng mà còn có thể trắng tay. Vì vậy nếu không có được nguồn vốn vay ưu đãi nữa thì người nuôi gà gần như không còn vốn và buộc phải bỏ chuồng trại.

Toàn tỉnh có tổng đàn gia cầm khoảng 7,3 triệu con, trong đó hơn 5 triệu con gà. Đặc biệt, hơn 85% người chăn nuôi đều sử dụng nguồn vốn vay từ ngân hàng để đầu tư chăn nuôi. Điều này cũng đồng nghĩa, khả năng tái đàn gần như không có sau đợt thua lỗ nặng này. Trong khi đó, nhiều đàn gà tới ngày xuất bán vẫn không tìm được đầu ra. Chị Võ Linh Diệu, xã Bình Phục Nhứt, huyện Chợ Gạo nói: “Thấy được lái gà vô mừng lắm. Họ mua giá nào bán giá đó nhưng khó khăn lắm. Họ lựa chọn, dạt nhiều lắm nhưng mình đâu dám nói, sợ họ bỏ đi rồi không có lái mua”.

Để giúp người chăn nuôi bớt thua lỗ, hiện nay, ngành nông nghiệp đã và đang tăng cường quản lý tốt dịch bệnh. Đồng thời, đẩy mạnh áp dụng các kỹ thuật chăn nuôi mới nhằm hạ giá thành xuống mức thấp nhất. Ngành Quản lý thị trường cũng đang tích cực kiểm tra giá cả tại các chợ bán gia cầm. Động thái này được xem là giải pháp giúp đỡ người chăn nuôi trong điều kiện khó khăn hiện nay.

SĨ NGUYÊN