Quan hệ ngoại giao với nước láng giềng Mexico tuy không còn êm thấm như trước, Mỹ vẫn xây dựng trụ sở đại sứ quán qui mô lớn, trị giá gần 1 tỉ USD, ở Thủ đô Mexico City.

Theo Reuters, mối quan hệ Mỹ-Mexico dưới thời Tổng thống Donald Trump đã trở nên căng thẳng do tranh cãi trong nhiều vấn đề, như ai sẽ trả chi phí xây bức tường dọc biên giới, đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ ra sao, hay việc Mỹ dọa trục xuất người Mexico... Thậm chí, Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto đã hủy chuyến thăm Nhà Trắng sau cuộc điện đàm căng thẳng với ông Trump hồi tháng rồi. Quan hệ song phương trắc trở là vậy, nhưng nó được bù đắp bởi các mối quan hệ ngoại giao và dân sự rộng mở và sôi nổi. Mỹ và Mexico là các đối tác thương mại hàng đầu của nhau. Hàng triệu du khách Mỹ đến thăm Mexico mỗi năm và hàng nghìn công ty Mỹ cũng đang hoạt động ở nước này.

Nhu cầu xây Đại sứ quán mới

Theo giới chức Mỹ, Đại sứ quán Mỹ tại Mexico hiện có khoảng 1.200-1.400 nhà ngoại giao, một trong những phái bộ lớn nhất của Mỹ trên thế giới. Ngoài ra, hơn 1.000 nhà ngoại giao khác cũng đang hoạt động ở khắp Mexico trong 9 lãnh sự quán. Đại sứ quán hiện nay được xây từ giữa những năm 1960 dọc theo đại lộ Reforma, một trong những tuyến đường huyết mạch của Mexico City. Tuy ở trung tâm, nhưng cơ quan này ngày càng trở nên chật chội, do còn hỗ trợ nhân viên từ nhiều cơ quan khác gồm Bộ Tư pháp, Quốc phòng và An ninh Nội địa, với số lượng tăng đều dưới thời của chính quyền Tổng thống Barack Obama. Báo cáo của Tổng Thanh tra Bộ Ngoại giao từ năm 2009-2015 cho thấy tổng số nhân viên của Mỹ ở Mexico đã tăng từ 2.162 lên 2.704.

Carlos Pascual, Đại sứ Mỹ tại Mexico giai đoạn 2009-2011, cho biết “Đại sứ quán đã trở nên chật hẹp” và ông bắt đầu tìm kiếm một địa điểm mới rộng rãi hơn và an ninh tốt hơn. Nhưng việc tìm kiếm một khu đất đủ rộng để xây một tòa nhà mới không phải là nhiệm vụ dễ dàng tại thủ đô đông đúc này. Chính phủ Mỹ đã mất 6 năm mới thương lượng mua được một khu đất từ công ty Colgate-Palmolive, nằm cách đại sứ quán hiện nay gần 5km về phía Tây Bắc. Tuần trước, Đại sứ đương nhiệm Roberta Jacobson, thị trưởng thành phố Mexico City Miguel Angel Mancera, người giàu nhất Mexico – tỉ phú Carlos Slim cùng nhiều quan chức và nhà ngoại giao khác đã dự lễ động thổ khởi công xây dựng đại sứ quán mới. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết công trình có tổng kinh phí đầu tư 943 triệu USD và dự kiến hoàn thành vào năm 2022.

Đại sứ Mỹ tại Mexico từ chức vì hai nước bất hòa

Truyền thông Mỹ và Mexico ngày 1-3 đồng loạt đưa tin Đại sứ Mỹ tại Mexico Roberta Jacobson đã đệ đơn từ chức – dấu hiệu mới nhất cho thấy quan hệ giữa Mỹ và Mexico đang xấu đi.

Trong bức thư gửi các nhân viên sứ quán, nữ đại sứ 57 tuổi nói đó là “quyết định vô cùng khó khăn vì niềm tin sâu sắc của tôi về tầm quan trọng của quan hệ Mỹ - Mexico và nhận thức rằng mối quan hệ này đang ở thời điểm quyết định”.  Tuy bà không tiết lộ lý do từ chức, nhưng theo một số cựu quan chức ngoại giao Mỹ và Mexico, căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước đã khiến công việc của bà trở nên đặc biệt khó khăn. Bà cũng cảm thấy thẩm quyền bị hạ thấp khi Ngoại trưởng Mexico Luis Videgaray xây dựng quan hệ với Nhà Trắng thông qua Jared Kushner, con rể và là cố vấn cấp cao của Tổng thống Trump.

Bà Jacobson là quan chức mới nhất trong một loạt nhân vật từ bỏ Bộ Ngoại giao Mỹ, bao gồm Đặc sứ về Triều Tiên Josehp Yun và Đại sứ Mỹ tại Panama John Feeley. 

THANH TRÚC (Theo Reuters, LA Times)