Nếu vòng eo của bạn rộng từ 88,9cm trở lên đối với nữ hoặc 101,6cm trở lên đối với nam, chắc chắn bạn đang tích tụ lượng mỡ bụng đủ nguy hại cho sức khỏe.

Những ai muốn nghiêm túc đánh giá sức khỏe, hãy đo vòng eo chính mình một cách trung thực. Bạn đứng thẳng người, thở ra hết hơi và dùng thước dây để đo chu vi vòng eo ngay tại vị trí cách xương hông khoảng 3cm hướng lên trên. Kết quả này ý nghĩa hơn nhiều so với cảm giác về ngoại hình hoặc độ rộng-chật của trang phục. Nhìn chung, nếu vòng eo rộng từ 88,9cm trở lên đối với nữ hoặc 101,6cm trở lên đối với nam, nghĩa là bạn bị béo bụng và đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe.

Các chuyên gia cho biết vào tuổi trung niên, đàn ông có tỷ lệ mỡ nội tạng lớn hơn phụ nữ, nhưng lượng mỡ này sẽ tăng lên ở phụ nữ khi họ bước qua thời kỳ mãn kinh. Lượng mỡ thừa cứng đầu tích tụ dưới da ở các vị trí như trên đùi, mông hoặc cánh tay trên có thể trông mất thẩm mỹ, song vô hại. Tuy nhiên, lượng mỡ nằm ở bụng và sâu hơn – tức loại mỡ tích tụ xung quanh các cơ quan nội tạng – lại liên quan mật thiết với nguy cơ phát triển một loạt căn bệnh nghiêm trọng, bao gồm bệnh tim, ung thư và mất trí nhớ. Ngay cả những người không bị thừa cân hoặc béo phì nhưng thừa mỡ bụng thì mối nguy kể trên vẫn xuất hiện.

Tại sao mỡ nội tạng rất quan trọng đối với sức khỏe?

Mỡ nội tạng là nguồn khởi phát bệnh tim và tiểu đường

Không giống như các tế bào mỡ dưới da, tế bào mỡ nội tạng cơ bản là một cơ quan nội tiết giải phóng các hoóc-môn và một loạt hóa chất khác liên quan đến bệnh tật. Đơn cử, một nghiên cứu kéo dài 16 năm phát hiện ra rằng mỡ nội tạng tạo ra một chất gọi là retinol-binding protein 4 (RBP4) làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tim mạch vành. RBP4 tác động lên sự đề kháng insulin, tiền thân của bệnh tiểu đường típ 2, và sự phát triển hội chứng chuyển hóa – tức nhóm các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nghiên cứu The Million Women Study tiến hành ở Anh đã chứng minh mối liên hệ trực tiếp giữa sự gia tăng chu vi vòng eo với khả năng phát triển bệnh tim mạch vành trong 20 năm. Sau khi đã loại trừ các yếu tố nguy cơ khác, nguy cơ phát triển bệnh tim vẫn tăng gấp đôi ở những phụ nữ có vòng eo lớn nhất. Cụ thể, vòng eo phụ nữ cứ tăng 5,08cm thì nguy cơ mắc bệnh tăng thêm 10%.

Nguy cơ ung thư tăng tỷ lệ thuận theo mỡ bụng

Các nhà khoa học Hàn Quốc từng phát hiện nguy cơ ung thư đại tràng tăng gần gấp đôi ở những phụ nữ mãn kinh tích tụ mỡ nội tạng. Nguy cơ ung thư vú thậm chí tăng nhiều hơn. Cụ thể, nghiên cứu trên 3.000 phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh ở Mumbai (Ấn Độ) cho thấy những người có vòng eo gần bằng hông có nguy cơ ung thư vú cao hơn 3-4 lần so với phụ nữ bình thường.

Một nghiên cứu ở Hà Lan hồi năm ngoái cũng chứng thực mối liên hệ giữa mỡ toàn thân và mỡ bụng với nguy cơ cao bị ung thư vú. Tuy nhiên, tin vui là khi những phụ nữ tham gia nghiên cứu nỗ lực giảm cân - trung bình 5,44 kg - những thay đổi về các chỉ dấu sinh học của bệnh ung thư vú, như estrogen, leptin và các prôtêin gây viêm, đều biểu hiện theo hướng làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Phát triển chứng mất trí nhớ hoặc chết sớm

Mối quan tâm lớn nhất của mỗi người, mỗi nhà và hệ thống chăm sóc sức khỏe có lẽ là mối liên hệ giữa béo bụng và nguy cơ mất trí nhớ về sau. Nghiên cứu sức khỏe 6.583 nhân viên của Bệnh viện Kaiser Permanente ở Bắc California trong thời gian trung bình 36 năm cho thấy, những người có lượng mỡ bụng nhiều nhất vào tuổi trung niên có nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ cao gần gấp 3 lần so với những người ít béo bụng nhất. Vòng eo lớn cũng làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ ở phụ nữ ngay cả khi họ có cân nặng bình thường và không mang các yếu tố nguy cơ liên quan đến mất trí nhớ như bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường.

Theo kết quả nghiên cứu với hơn 350.000 nam giới và phụ nữ châu Âu công bố trên Tạp chí Y học New England, người có vòng eo lớn tăng gấp đôi nguy cơ tử vong sớm ngay cả khi trọng lượng cơ thể là bình thường. Ngoài ra, béo bụng còn được chứng minh trong nhiều nghiên cứu là làm tăng nguy cơ tổn thương phổi, đau nửa đầu và mắc bệnh hen suyễn.

Làm thế nào để loại bỏ mỡ bụng, hoặc ngăn tích tụ mỡ bụng?

Câu trả lời là bạn phải hành động từ bây giờ, bằng cách hạn chế hoặc tránh xa những thành phần nhất định trong chế độ ăn uống, chủ động kiểm soát tổng lượng calorie tiêu thụ và thực hiện các bài tập đốt cháy năng lượng.

“Thủ phạm” lớn nhất gây béo bụng có lẽ là đường - tất cả các dạng và đặc biệt là fructose (có nhiều trong thực phẩm chế biến sẵn). Cách tốt nhất để giảm đường là ngừng uống nước ngọt và nước trái cây đóng hộp. Mặt khác, hãy hạn chế bia rượu do nó cản trở quá trình đốt cháy chất béo mà lại tăng lượng calorie rỗng. Bảo đảm chế độ ăn uống cung cấp đủ đạm và chất xơ, bao gồm rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt, tránh dùng tinh bột tinh chế như bánh mì trắng và gạo trắng. Ngủ đủ giấc - ít nhất 7 giờ/đêm, bởi thiếu ngủ cũng là nguyên nhân làm tăng cân.

Cuối cùng, hãy vận động nhiều hơn. Một nghiên cứu qui mô lớn cho thấy ì vận động có liên quan mật thiết đến tình trạng tăng cân và béo bụng hơn cả lượng calorie tiêu thụ.

HOÀNG ĐIỂU (Theo New York Times)