Chính phủ Mexico vừa công bố kế hoạch chi 30 tỉ USD trong 5 năm tới để hỗ trợ phát triển Trung Mỹ, một sáng kiến nhằm làm chậm dòng người di cư từ một số quốc gia nghèo nhất và bạo lực nhất khu vực này vượt qua Mexico để đổ sang Mỹ.

Người di cư dùng thức ăn tiếp tế tại thành phố Tijuana. Ảnh: KPBS

Tuy chi tiết cụ thể chưa được công bố, nhưng Bộ Ngoại giao Mexico hôm 10-12 thông báo trên mạng Twitter rằng Mexico “sẽ thay đổi chính sách di cư để đáp ứng nhu cầu cần thiết ở phía Nam đất nước và Trung Mỹ”. Thông báo của chính phủ Mexico được đưa ra giữa lúc có thêm 5.000 người di cư Trung Mỹ di chuyển theo đoàn đã tập hợp tại thành phố Tijuana, nơi nhiều người hy vọng có thể xin tị nạn vào Mỹ cho dù phải nằm trong danh sách chờ suốt nhiều tháng.

Kế hoạch trên được cho là phép thử sớm trong mối quan hệ giữa tân Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trước đó, ông Trump đã cắt viện trợ cho Trung Mỹ và tuyên bố sẽ ngừng tất cả viện trợ nước ngoài cho khu vực này nếu các đoàn di cư không được ngăn chặn. Trong chiến dịch tranh cử, ông Obrador tuyên bố “sẽ không dính vào công việc dơ bẩn của bất kỳ chính phủ nước ngoài nào”, một phản ứng rõ ràng nhằm vào những yêu cầu mà ông Trump đặt ra cho Mexico để ngăn chặn các đoàn di cư.

Tuy vậy, tân Tổng thống Mexico không nhắc lại cam kết trên kể từ khi đắc cử vào ngày 1-7, thay vào đó lại đề xuất một kiểu “Kế hoạch Marshall” (kế hoạch phục hưng châu Âu sau Thế chiến thứ hai mà Mỹ ủng hộ) dành cho Trung Mỹ. Hôm 5-12, ông Obrador tuyên bố trước báo giới rằng Mexico sẽ đảm bảo tôn trọng các quyền lợi của người di cư trên lãnh thổ nước này.

Trong quá khứ, Mexico có những lúc chào đón người di cư như trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Hàng ngàn người Guatemala cũng chạy sang miền Nam Mexico định cư trong cuộc nội chiến vào những năm 1980. Theo USA Today, số yêu cầu tị nạn ở xứ sở xương rồng đã tăng gấp 10 lần trong 5 năm qua, lên mức 14.596 người trong năm 2017 - một con số được dự đoán sẽ cao hơn nữa trong năm 2018 do sự xuất hiện của một số đoàn di cư từ Trung Mỹ.

NG. CÁT