Theo báo cáo về công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi của Trung ương Đoàn, nhiệm kỳ 2012-2017, một trong những vấn đề trọng tâm đoàn viên thanh niên (ĐVTN) băn khoăn, lo lắng là việc làm không ổn định, tỷ lệ thất nghiệp ngày càng cao. Qua khảo sát, hơn 53% thanh niên lo lắng về tình trạng không có việc làm và việc làm không ổn định. Điều đáng quan ngại năm 2016, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên cao hơn gần 6 lần so với tỷ lệ thất nghiệp những người từ 25 tuổi trở lên. Qua khảo sát cho thấy, tình trạng thanh niên có trình độ đại học trở lên thất nghiệp, thiếu việc làm xuất phát từ nhiều lý do như: Một số ngành nghề khó tìm được việc sau khi ra trường (55.2%); việc đào tạo thạc sĩ, cử nhân, kỹ sư tràn lan; các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp thiếu sự phối hợp trong giải quyết việc làm cho thanh niên sau khi ra trường (43.2%).

Học sinh được tư vấn, định hướng nghề nghiệp trong chương trình tư vấn tuyển sinh do Quận đoàn Bình Thủy tổ chức.

Anh Nguyễn Thành Quý, Phó Giám đốc Trung tâm Dạy nghề (TTDN) Nhã Thành (quận Ninh Kiều), cho rằng, dù nhiều học sinh bắt đầu có xu hướng chọn học nghề, nhưng còn khá nhiều bạn trẻ chuộng học cao đẳng, đại học hơn. Trước xu thế công nghiệp hóa đất nước, nhu cầu tuyển dụng lao động lành nghề, nhất là những ngành Công nghệ thông tin, điện - điện tử, kỹ thuật… của các doanh nghiệp khá cao, với mức thu nhập ổn định. Tại TTDN Nhã Thành, hầu như học viên được tuyển dụng ngay sau khi hoàn thành chương trình đào tạo. Theo anh Quý, để học sinh định hướng đúng nghề nghiệp tương lai, các cấp, các ngành cần tăng cường truyền thông hướng nghiệp từ những năm học phổ thông. Đồng thời, quan tâm khảo sát tâm tư nguyện vọng của thanh niên để đào tạo các ngành phù hợp với nhu cầu nhà tuyển dụng và sở thích các bạn trẻ.

Một cán bộ Đoàn chia sẻ, quá trình đến các trường THPT tư vấn tuyển sinh, nhiều thầy cô chưa chú trọng định hướng học nghề, chỉ quan tâm hướng học sinh vào các trường đại học. Một số trường còn xem chỉ tiêu học sinh trúng tuyển đại học, cao đẳng làm "thương hiệu", không tìm hiểu tâm tư, mục tiêu nghề nghiệp của học sinh. Bên cạnh đó, một số trường nghề chưa đẩy mạnh tuyên truyền, từ đó học sinh thiếu thông tin về ngành nghề mới, chương trình đào tạo, cũng như nhu cầu việc làm sau khi ra trường. Vì vậy, các cơ sở dạy nghề, trường phổ thông và các đoàn thể cần phối hợp chặt chẽ để công tác tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp đạt hiệu quả cao hơn.

Không thể phủ nhận, trường đại học là lựa chọn tối ưu để các bạn trẻ vào đời. Tuy nhiên, cơ hội lập nghiệp không duy nhất con đường vào đại học. Việc lựa chọn học nghề phù hợp năng lực, điều kiện kinh tế gia đình sẽ là bước đi đúng đắn cho bản thân.

Bài, ảnh: QUỐC THÁI