TP Cần Thơ hiện có 210 hợp tác xã (HTX), trong đó có 30 HTX được bình chọn là HTX sản xuất kinh doanh mạnh theo tiêu chí của Liên minh HTX Việt Nam, có 3 HTX được lọt vào “top” 100 HTX sản xuất kinh doanh mạnh toàn quốc. Các HTX này đã làm gì để trở thành HTX sản xuất kinh doanh mạnh?

* MẠNH DẠN ĐỔI MỚI

HTX được thành lập lâu đời và trở thành đơn vị sản xuất kinh doanh mạnh là HTX Vận tải đường bộ TP Cần Thơ. HTX này đã trải qua 30 năm thăng trầm, có lúc tưởng chừng không vượt qua được khó khăn nhưng cả tập thể chung sức, chung lòng hợp tác vươn lên để tồn tại và phát triển.

Tuy gặp khó khăn về vốn, nhưng HTX Vận tải đường bộ TP Cần Thơ luôn đổi mới phương tiện để thực hiện vừa đảm bảo an toàn giao thông, vừa đáp ứng phục vụ tốt nhu cầu vận tải hàng hóa và hành khách. Trong 4 năm (2005-2008), HTX đã đầu tư gần 80 tỉ đồng để đổi mới phương tiện. Năm 2006, HTX bán 51 xe cũ các loại đã gần hết niên hạn sử dụng, đồng thời đầu tư mới 116 xe. Năm 2007, tiếp tục đầu tư mới 29 xe tải và 54 xe khách... Đến nay, HTX có 454 phương tiện (278 xe vận tải hành khách đường dài và thuê bao du lịch, 39 xe buýt vận tải hành khách công cộng, 125 xe vận tải hàng hóa và 2 ghe vận tải hàng hóa đường sông). HTX hoạt động trên 27 tuyến liên tỉnh từ Cần Thơ đi Sóc Trăng, Cà Mau, Long Xuyên, Châu Đốc, Kiên Giang, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Vũng Tàu, Hà Nội, Lạng Sơn... Doanh thu và lợi nhuận trong 3 năm qua đều tăng cao. Riêng năm 2008, doanh thu tăng 110,8%, lợi nhuận sau thuế tăng 136,1% so với năm 2007.

Ông Đoàn Công Hiếu, Chủ nhiệm HTX Vận tải đường bộ TP Cần Thơ, cho biết: “Những năm gần đây, nhiều công ty, doanh nghiệp mới thành lập hoạt động trong lĩnh vực vận tải, nên thị trường vận tải cạnh tranh rất quyết liệt, HTX Vận tải đường bộ TP Cần Thơ không phải là ngoại lệ. Do đó, chúng tôi phải luôn nỗ lực vươn lên tự đổi mới phương tiện, chất lượng phục vụ đa dạng khách hàng để nâng cao năng lực cạnh tranh. Song song đó, HTX cải tiến lề lối làm việc, giải quyết nhanh thủ tục đăng ký kinh doanh, luồng tuyến và tích cực tìm kiếm đối tác ký kết hợp đồng vận chuyển hành khách và hàng hóa..., giảm chi phí và tiền bạc cho xã viên cũng là yếu tố quyết định cho HTX ổn định và phát triển”.

Năm 2009, HTX nuôi cá tra xuất khẩu Thới An đã ký hợp đồng cung cấp 11.000 tấn cá tra nguyên liệu với Công ty cổ phần Thủy sản Hùng Vương. Ảnh: T.LONG

Tương tự, HTX Vận tải Nhơn Hòa (Thốt Nốt) cũng thành công từ việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Ngày đầu thành lập (11-1997), HTX Vận tải Nhơn Hòa chỉ có 11 phương tiện vận tải, với tổng trọng tải 1.625 tấn. Qui mô vận tải rất nhỏ không đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa. Trước nhu cầu vận tải hàng hóa nhất là gạo xuất khẩu càng tăng, HTX Vận tải Nhơn Hòa mời gọi nhiều phương tiện vận tải có tải trọng lớn hợp tác thành xã viên của HTX. Với lợi thế ký được nhiều hợp đồng chuyên chở gạo xuất khẩu, HTX vận tải Nhơn Hòa nhanh chóng thu hút được nhiều phương tiện vận tải. Hiện nay, HTX có 45 phương tiện, tổng tải trọng 16.080 tấn, số phương tiện tăng gần gấp 4 lần, còn tải trọng tăng gấp 10 lần. Nhờ đó, HTX có lợi thế cạnh tranh ký được nhiều hợp đồng lớn vận tải gạo xuất khẩu cả 100.000 tấn, sản lượng vận tải cùng doanh thu đều tăng cao. Đến cuối tháng 11-2008, HTX Nhơn Hòa vận tải được 441.000 tấn hàng hóa, trong đó gạo chiếm 80%, doanh thu đạt 40 tỉ đồng, tăng hơn 10 tỉ đồng so với năm 2007.

Trong điều kiện vận tải hàng hóa cạnh tranh quyết liệt, làm thế nào HTX Vận tải Nhơn Hòa đạt được kết quả như vậy? Ông Lê Văn Hòa, Chủ nhiệm HTX Vận tải Nhơn Hòa, cho biết: “Giá nhiên liệu liên tục tăng cao trong thời gian qua, cạnh tranh giá cả trong lĩnh vực vận tải cũng rất quyết liệt. Việc duy trì và tăng được lợi nhuận là một nỗ lực lớn trong sắp xếp tổ chức, điều hành, nhằm giảm chi phí tối đa theo hướng điều động vận chuyển hợp lý, cố gắng tìm kiếm hợp đồng vận tải hàng hóa các loại, giúp cho phương tiện vận chuyển của xã viên có hàng đi và hàng về. Nhờ vậy, doanh thu và lợi nhuận tăng, niềm tin của xã viên và các đối tác vào HTX ngày càng tăng...”.

* LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN

Thành công trong liên kết, hợp tác phát triển, đã trở thành HTX sản xuất kinh doanh mạnh toàn quốc đó là HTX Thủy sản Thới An (phường Thới An, quận Ô Môn). Thới An là một phường nằm ven sông Hậu và sông Ô Môn, rất thuận lợi cho nghề nuôi cá tra, cá ba sa. Tuy nhiên, đa số người dân ở Thới An còn nghèo không đủ vốn để đầu tư để nuôi cá tra. Nhìn nhiều vùng lân cận nuôi cá tra đem về lợi nhuận bạc tỉ, nhiều người dân Thới An rất mê, liền rủ nhau hợp tác thành lập HTX. Người có ao, người có vốn cùng nhau hợp tác nuôi cá tra xuất khẩu. Mặc dù ước muốn là như vậy, nhưng khi bắt tay vào thực hiện thì cũng gặp không ít nhiêu khê. Năm đầu tiên (2004), HTX Thới An chỉ nuôi được một ao cá tra với diện tích 3.000 m2. Tuy qui mô nhỏ nhưng HTX cũng không đủ vốn, phải đem giấy quyền sử dụng đất của 9 xã viên thế chấp vay ngân hàng 800 triệu đồng. Kết quả thu được 100 tấn cá, trừ hết các chi phí, HTX đạt lợi nhuận 300 triệu đồng. Được mùa, HTX làm ăn tấn tới, chuyển nhượng thêm 2,3 ha đất, để đào thêm 3 ao. Tuy nhiên, do giá cả sụt giảm mạnh nên năm 2005, HTX bị lỗ 300 triệu đồng. Do thua lỗ, nhiều xã viên hoang mang, Ban Chủ nhiệm HTX phải vận động xã viên an tâm tiếp tục đầu tư nuôi cá tra. Bước sang năm 2006, HTX Thới An tiếp tục đầu tư nuôi 4 ao cá tra. Năm này, HTX thắng lớn, thu gần 1.000 tấn cá, lãi trên 2 tỉ đồng. Với thành công này, HTX Thới An ngày càng tập hợp được nhiều xã viên và mở rộng sản xuất. Năm 2007, HTX Thới An được Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ô Môn đầu tư chuyển nhượng thêm 23.000 m2 đất, trị giá 2,5 tỉ đồng, để nuôi cá tra. Với diện tích ngày càng mở rộng, sản lượng cá càng tăng và doanh thu tăng vọt lên 42 tỉ đồng, đạt lợi nhuận 3,8 tỉ đồng. Thấy kết quả kinh doanh hiệu quả, nhiều hộ dân lân cận HTX đã liên kết (hiện có 15 hộ liên kết nuôi cá tra với HTX), gia nhập xã viên HTX, đưa diện tích nuôi cá tra của HTX Thới An hiện nay lên đến 30 ha mặt nước. Năm 2008, HTX đạt sản lượng 15.000 tấn cá tra, giá bán bình quân 15.000-16.000 đồng/kg, cao hơn 20% so với các hộ nuôi riêng lẻ, đạt doanh thu trên 200 tỉ đồng.

Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Thới An, cho rằng một trong những nhân tố thành công là nhờ có sự liên kết, hợp tác phát triển. Cụ thể là HTX đã liên kết các hộ có đất để nuôi cá, liên kết với ngân hàng để đầu tư vốn và hợp đồng hợp tác mua con giống, thức ăn, thuốc, bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp như Công ty Nam Việt (An Giang), Công ty Hùng Vương (Tiền Giang), Công ty Phương Đông (TP Hồ Chí Minh). Nhờ đó, giá thức ăn thủy sản của HTX mua thấp hơn giá thị trường địa phương 200.000 đồng/tấn. Còn giá cá bán ra theo hợp đồng đã ký kết với doanh nghiệp không phải bấp bênh mà cao hơn giá cá thị trường khoảng 20%. Ông Nguyễn Ngọc Hải bộc bạch: “Muốn HTX sản xuất kinh doanh mạnh, Ban Chủ nhiệm phải năng động, chịu khó tìm hiểu thị trường, xúc tiến thương mại và có uy tín. Nếu Ban Chủ nhiệm không bươn chải, năng động, tích cực tìm kiếm liên kết, hợp tác để ký kết hợp đồng lo đầu vô, đầu ra cho xã viên thì không thể nào nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh được...”.

Quang Hải