Từ những vấn đề bức thiết của cuộc sống, nhiều học sinh đã tìm tòi, nghiên cứu các sản phẩm để giúp đỡ mọi người, nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy chưa được phổ biến nhưng những sản phẩm của các em đã tạo tiền đề thúc đẩy phong trào "Sáng tạo trẻ" trong học sinh toàn trường.

Học trò nghiên cứu khoa học

Với những dụng cụ thô sơ, kiến thức tự học và nhờ thầy cô hướng dẫn, những năm qua, nhiều học sinh Trường THCS&THPT Tân Lộc (phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt) đã có những sáng tạo thiết thực như: phân bón làm từ rễ lục bình và bùn ao cá, thuốc chữa bệnh từ cây ngọc am, lai tạo giống cây thủy tùng... Trong đó, lĩnh vực nghiên cứu sinh học, nông nghiệp thu hút khá nhiều học sinh tham gia. Em sinh Trần Minh Quân (học sinh lớp 11A1) cho biết: Đầu năm 2016, Quân và các bạn Nguyễn Nhất Huy (lớp 7A9) và Phan Thị Huyền Trân (lớp 7A1) nghiên cứu cách làm phân bón cho cây trồng từ lục bình. Tháng 3-2016, các em đã nghiên cứu thành công sản phẩm phân bón từ rễ lục bình và bùn ao cá. Sản phẩm này đã đạt giải Khuyến khích tại hội thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng thành phố năm 2016. Minh Quân nói: "Em sử dụng loại phân này bón cho cây mận, ổi ở vườn nhà em thì năng suất tăng 10% so với phân bón hóa học. Một số bà con ở gần nhà em cũng làm thử và hiệu quả rất tốt. Hiện tại, chúng em đang nghiên cứu làm sản phẩm bảng tự xóa và thu hồi bụi phấn".

Em Phùng Văn Thái (học sinh lớp 11A1) cũng có nhiều năm tìm hiểu cách nhân giống cây thủy tùng ghép với rễ cây bụt mọc. Trong quá trình ghép cây, Thái gặp nhiều khó khăn do chưa nắm kỹ thuật. Nhờ sự tư vấn, giúp đỡ của giáo viên, em đã lai tạo được cây thủy tùng. "Cây bụt mọc sống ở vùng sông nước, bám đất tốt nên ghép với thủy tùng sẽ có tác dụng chống sạt lở, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện nay, em đang tiếp tục ghép cây để sản xuất cây thủy tùng với số lượng lớn" - Thái cho biết.

Sau khi đọc mẩu tin một cụ già qua đời do té ngã nhưng người thân không biết, em Đặng Thế Thiên Anh (học sinh lớp 9A1, Trường THCS Lương Thế Vinh, quận Ninh Kiều) đã suy nghĩ về một chiếc máy có thể phát hiện người bị té để báo cho người thân. Tháng 7-2016, Thiên Anh đã phối hợp cùng với các em Trương Võ Quốc Huy (bạn cùng lớp) và Trần An Khánh (học sinh lớp 8A1 Trường THCS An Hòa 1) sáng chế "Thiết bị phát hiện té ngã thông minh". Thiên Anh kể: "Chúng em làm sản phẩm này trong một tháng. Lúc đầu, hệ thống cảm biến của máy chưa phân biệt được giữa những cử động bình thường và của người bị té nên báo động liên tục. Sau đó, tụi em nhờ một số thầy giỏi về công nghệ thông tin và tự động hóa hướng dẫn, tư vấn để khắc phục được hạn chế này". Do máy chỉ phát loa, sáng đèn khi có người té nên nhóm nghiên cứu nhận thấy hiệu quả chưa cao. Vì vậy, Thiên Anh và các bạn đã nghiên cứu cách để máy gởi tin nhắn cho người thân khi có người ở trong nhà bị té. Tháng 8-2016, sản phẩm "Thiết bị phát hiện té ngã thông minh" đã xuất sắc đạt giải Nhất hội thi Tin học trẻ toàn quốc. Thiên Anh cho biết, em tham gia nghiên cứu khoa học khoảng 3 năm nay. Trước đó, năm 2014, em đã đạt giải Nhì hội thi Tin học trẻ thành phố với sản phẩm "Thùng rác thông minh". Hiện nay, Thiên Anh đang nghiên cứu máy nhận biết tư thế ngồi để giúp học sinh tránh các bệnh về mắt, cột sống.

Hỗ trợ học sinh phát triển

Thời gian qua, Ban Giám hiệu (BGH) Trường THCS Lương Thế Vinh rất quan tâm phát triển phong trào sáng kiến, sáng tạo của học sinh. Các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật do Sở Giáo dục và Đào tạo, Thành đoàn và Hội đồng Đội thành phố phát động đều được BGH trường, Ban Chỉ huy Liên đội triển khai đến các lớp, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh thực hiện các sản phẩm. Ngoài khen thưởng cho học sinh đoạt giải ở các cuộc thi, BGH trường, Ban Chỉ huy Liên đội cũng tuyên dương các em trên loa truyền thanh và các buổi sinh hoạt đầu tuần để tạo động lực cho các học sinh khác noi theo. Do đó, năm học qua, học sinh trường đã làm trên 100 sản phẩm để tham dự các cuộc thi tại trường. "Dù chỉ có một số sản phẩm được BGH trường chọn gởi thi cấp cao hơn nhưng tinh thần yêu khoa học của các em rất đáng ghi nhận. Liên đội đang định hướng các em sáng tạo nhiều sản phẩm, mô hình để góp phần bảo vệ môi trường, tái chế rác thải"- anh Nguyễn Ngọc Thọ, Tổng Phụ trách Đội Trường THCS Lương Thế Vinh cho biết.

Theo anh Phạm Hoàng Giang, Bí thư Đoàn trường THCS&THPT Tân Lộc, hằng năm, Hội đồng Khoa học - kỹ thuật trường đều xét duyệt, tuyển chọn 2-3 sản phẩm tham dự các cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng, Sáng tạo khoa học kỹ thuật... BGH trường, Đoàn trường còn hỗ trợ học sinh toàn bộ chi phí thực hiện các sản phẩm để dự di. Bên cạnh đó, Ban Chấp hành Đoàn trường cũng phân công những giáo viên trẻ, có kinh nghiệm trên các lĩnh vực hỗ trợ, tư vấn cho các học sinh cũng như tổ chức đưa rước các em trong thời gian thi. "Điều kiện về cơ sở vật chất ở trường còn hạn chế nhưng các học sinh đã khắc phục khó khăn, tìm mọi cách để nghiên cứu khoa học. Do đó, thời gian tới, Đoàn trường tiếp tục làm tham mưu cho BCH trường tổ chức nhiều hoạt động, cuộc thi để thúc đẩy phong trào "Sáng tạo trẻ" trong học sinh" - anh Giang cho biết.

Bài, ảnh: PHẠM TRUNG