Vườn quốc gia U Minh Hạ được UNESCO công nhận là 1 trong 3 vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển Thế giới Mũi Cà Mau. Tận dụng tài nguyên phong phú của rừng, người dân U Minh Hạ đã đầu tư phát triển du lịch sinh thái để du khách khám phá trải nghiệm. Một trong những điểm đến U Minh Hạ được nhiều du khách chọn lựa là Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt. Đây cũng là một trong những điểm đến hấp dẫn của tỉnh Cà Mau.

Du khách Hà Nội tham quan trải nghiệm khám phá rừng U Minh Hạ.

Mười Ngọt tên thật là Phạm Văn Ngọt, nhà ở ấp 4, xã Khánh Bình Tây Bắc (huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau), là nông dân có nhiều năm gắn bó với rừng U Minh Hạ. Tháng 10-2015, ông hợp đồng với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ, đầu tư trồng 60,5ha rừng với các loại cây: tràm cừ, tràm Úc, keo lai. Chỉ mới 2 năm mà rừng keo lai đã xanh tốt mượt mà, mát mắt. Hằng ngày, ông cùng các con cần mẫn trồng và bảo vệ rừng, trồng thêm cây ăn trái và khai thác các sản phẩm từ rừng như mật ong, cá… làm kế sinh nhai. Theo thời gian, du khách đến Cà Mau, về rừng của Mười Ngọt tham quan ngày một đông. Được UBND tỉnh Cà Mau gợi ý và cho phép phát triển du lịch cộng đồng, ông Mười Ngọt quyết định đầu tư Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt, đưa vào khai thác đầu năm 2016.

Đến Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt, du khách thích thú bởi môi trường thiên nhiên hoang sơ với nhiều loài động vật, thực vật. Du khách đi ghe máy vào giữa rừng tràm để trải nghiệm hệ sinh thái rừng U Minh Hạ, được tận mắt chứng kiến nghề gác kèo ong thiên nhiên rừng tràm, được nếm mật ong và các sản phẩm từ ong như ong non, tổ ong, phấn hoa ong rừng… Càng thích thú hơn khi du khách được trải nghiệm chụp đìa bắt cá truyền thống của người dân Cà Mau. Cá, lươn, rùa, rắn…, U Minh Hạ nhiều lắm, như câu ca dao: “Ở đâu bằng xứ lung tràm. Chim kêu như hát bội, cá lội vàng tợ mắm nêm”. Hình thức bắt các loài này cũng rất phong phú, nào là đặt lờ bắt cá, đặt lọp, đặt trúm bắt lươn, giăng lưới, cắm câu…

Hôm đoàn chúng tôi đến, được các con ông Mười Ngọt đưa đi trải nghiệm rừng U Minh Hạ, thật thích thú! Người thăm trúm, người dỡ lờ, người đổ  lọp… thứ nào cũng có cá, lươn… Trút trúm xuống, 2 con lươn lớn hơn ngón chân cái bò ra; trong lờ thì hàng chục con cá sặt nhảy tung tăng; trong lọp, có cá lóc, cá trê… khiến cả đoàn liên tục reo vui. Hấp dẫn hơn là những chiến lợi phẩm này được chế biến để thưởng thức như lươn um rau ngổ hay nấu canh chua, cá lóc nướng trui cuốn bánh tráng với rau rừng hay cá rô kho tộ, cá trê vàng nướng chấm nướng mắm gừng, rắn bằm xả ớt xúc bánh tráng… lai rai cùng rượu phấn hoa ong rừng hay rượu trái giác được mệnh danh là “vang rừng U Minh” thì khỏi chê và chắc chỉ có ở U Minh Hạ.

Ông Lê Văn Dũng, Giám đốc Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch Cà Mau, cho biết: Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt hiện là một trong những điểm du lịch đang ăn khách ở Cà Mau, là nơi tham quan khám phá của du khách phía Bắc, nơi đưa khách đến của Bến Thành Tourist, nơi phim trường của những phim quảng cáo…

Hiện nay, Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt mỗi năm có hơn 30.000 lượt du khách đến tham quan trải nghiệm. Du khách thường lựa chọn tham quan trải nghiệm hệ sinh thái rừng U Minh Hạ, tham quan cầu làng rừng, gác kèo ong thiên nhiên trong rừng tràm, ăn ong, chụp đìa bắt cá, đổ lọp, đặt trúm, dỡ lờ, giăng lưới, câu cá,  ẩm thực hương vị U Minh Hạ với các món như gỏi ong non, cá đồng U Minh, lươn, rắn…, đờn ca tài tử Nam bộ. Du khách còn có thể trải nghiệm ngủ trong rừng qua đêm để cảm nhận đêm thanh vắng rừng khuya, nghe gió thổi xào xạc, tiếng chim kêu vượn hú… Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt có dịch vụ lưu trú với 24 phòng, được xây dựng theo kiểu nhà lá đơn sơ như nhà của nông dân giữ rừng.

Mặc dù rừng U Minh Hạ mênh mông hoang sơ và hấp dẫn du khách như trong những thước phim “Đất Phương Nam” nhưng hiện nay những điểm du lịch như Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt còn hiếm, mới là mô hình du lịch cộng đồng thí điểm. Ông Hồ Ngọc Tấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cà Mau, cho biết: “Khi UBND tỉnh có chủ trương cho phép phát triển du lịch cộng đồng ở rừng U Minh Hạ, để du khách trải nghiệm và khám phá, Sở đã chọn điểm ông Mười Ngọt- là nơi có điều kiện đất đai, rừng, khai thác cá đồng… Tỉnh xem đây là mô hình du lịch cộng đồng để vừa phát triển rừng vừa khôi phục lại cá đồng.

Trước đây, đến mùa khô người dân thường dùng lưới chụp đìa bắt cá, cách bắt cá này làm nguồn cá đồng U Minh Hạ ngày cạn kiệt. Nay, Điểm du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng Mười Ngọt khai thác cá đồng phục vụ du khách bằng cách đặt lờ, đặt lọp, câu cá… nên nguồn cá được phục hồi. Điểm cùng liên kết với 14 hộ khác khai thác bắt cá phục vụ du khách, được giá cao hơn so với  bán cho thương lái… Tôi nghĩ đây là mô hình du lịch cộng đồng nhiều hiệu quả và hấp dẫn du khách”.

Huỳnh Biển