Nhà văn Mỹ George Saunders (ảnh) vừa trở thành chủ nhân của giải Man Booker 2017, với tiểu thuyết đầu tay “Lincoln in the Bardo”. Ông là người Mỹ thứ hai có được vinh dự này sau Paul Beatty- người chiến thắng Man Booker 2016. Giải thưởng văn học uy tín nhất của Anh vốn chỉ trao cho công dân thuộc Khối thịnh vượng chung Anh quốc, nhưng kể từ năm 2014, nó mở rộng đến các nước nói tiếng Anh.

“Lincoln in the Bardo” nhanh chóng lọt vào danh sách bán chạy nhất  của New York Times khi phát vào tháng 2-2017. Tiểu thuyết là câu chuyện hư ảo, lấy bối cảnh năm 1862, khi Abraham Lincoln chôn xác Willie- cậu con trai 11 tuổi chết vì bệnh thương hàn. Willie khi đó đang bị giữ ở Bardo (theo Phật giáo Tây Tạng)- nơi giữ con người ở trạng thái trung gian giữa cái chết và luân hồi, chờ đợi cha quay lại. Tại khu nghĩa địa, linh hồn của Willie đã gia nhập cộng đồng ma và tiếp xúc với nhiều linh hồn. Từ đó, câu chuyện dần mở ra qua lời kể của 166 hồn ma. Gần như toàn bộ tiểu thuyết được thể hiện bằng đối thoại, đồng thời có nhiều dữ kiện lịch sử, tiểu sử và lá thư. “Nhà văn George Saunders đã phủ một lớp siêu nhiên trên câu chuyện lịch sử có thật về nỗi đau của chiến tranh, ông mượn lời của những hồn ma, gắn nỗi đau của riêng Abraham Lincoln với nỗi đau chung của nhân loại trước mất mát và cái chết.

Hari Kunzru- cây bút của Guardian tán dương “Lincoln in the Bardo”: “Vượt trội so với hầu hết tiểu thuyết đương đại, thể hiện hình ảnh một tác giả muốn mở rộng vũ trụ của mình đến nơi có nhiều điều thú vị cho độc giả khám phá”. Tác phẩm của George Saunders được ví như vở kịch đa chiều và kịch tính khi dẫn dắt độc giả từ bất ngờ này sang bối rối, tò mò khác. Baroness Lola Young- Chủ tịch Ban giám khảo Man Booker 2017, cho biết: “Cuốn sách thật sự nổi bật vì sự cách tân. Ở đây, bi kịch cá nhân của Abraham Lincoln được đặt cạnh cuộc sống của công chúng, nơi ông là người thúc đẩy nội chiến Mỹ. Đó là câu chuyện độc đáo, thông minh, dí dỏm và sinh động, dẫn dắt người đọc đến một vở kịch nhiều tầng lớp với nhiều thách thức”. 

George Saunders chia sẻ ông có ý tưởng viết tiểu thuyết từ những năm 1990, sau khi nghe một người họ hàng kể về ông Abraham Lincoln tới thăm xác con trai. Câu chuyện đó đã ám ảnh ông suốt 20 năm, cho đến năm 2012 thì ông bắt tay viết. George Saunders nói: “Cuốn sách không viết theo kiểu truyền thống. Cảm xúc sâu thẳm dẫn dắt tôi viết”. Trong một bài phỏng vấn, George Saunders chia sẻ sách có thể giúp con người tốt lên và thấu cảm người khác hơn. Văn học giúp người đọc có sự đồng điệu và có thể làm thay đổi thế giới quan.

George Saunders có phong cách sáng tạo, lối kể truyện thông minh, dí dỏm nhưng ẩn giấu bên trong đó là những vấn đề lớn của đời sống, những câu hỏi về đạo đức. Ông là tác giả nhiều tuyển tập truyện ngắn, tiểu luận, truyện ngụ ngôn cùng nhiều bài viết ở vai trò nhà báo. Một trong số đó là “CivilWarLand in Bad Decline” (1996)- tập hợp những mẩu chuyện được ông đăng trên các tờ báo. Cuốn sách này thu hút độc giả và trở thành tác phẩm  nổi tiếng của New York Times thời điểm đó, giúp ông chiến thắng giải thưởng PEN/Hemingway cùng năm. Ông còn một số tác phẩm gây chú ý khác là: “In Persuasion Nation”, “Tenth of December: Stories”- được New York Times bình chọn là sách xuất sắc nhất mà bạn nên đọc trong năm 2013. 

BẢO LAM (Tổng hợp từ Nytimes, Guardian)