Hôm 29-11, Libya cùng các nhà lãnh đạo của châu Phi và Liên minh châu Âu (EU) đã nhất trí cho phép sơ tán người nhập cư bị ngược đãi khỏi các trại giam giữ ở nước này trong vài ngày hoặc vài tuần, chủ yếu là hồi hương.

Các nhà lãnh đạo EU, AU và LHQ tại hội nghị hôm 29-11. Ảnh:  AFP

Phát biểu trong cuộc họp báo sau các cuộc họp khẩn bên lề Hội nghị thượng đỉnh EU- châu Phi diễn ra tại Abidjan (Bờ Biển Ngà), Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết lãnh đạo của Libya, Pháp, Đức, Chad, Niger và 4 quốc gia khác đã quyết định mở “một chiến dịch cực kỳ cấp bách để đưa những người nhập cư muốn rời khỏi Libya”. Theo chủ nhân Điện Élysée, chiến dịch này sẽ được thực thi trong vài ngày tới, với một số trường hợp người nhập cư có thể được tị nạn tại châu Âu. Một nguồn tin EU giấu tên cho biết châu Âu đã gây sức ép buộc Libya tạo điều kiện cho phóng viên quay phim các vụ đấu giá nô lệ trước khi chiến dịch phối hợp EU-Libya bắt đầu.

Quyết định trên được đưa ra sau khi Tổng thống Bờ Biển Ngà Alassane Ouattara phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh EU- châu Phi, trong đó kêu gọi “tất cả giải pháp khẩn cấp” để chấm dứt nạn buôn bán nô lệ và các hình thức ngược đãi người nhập cư ở Libya. Mặc dù thanh niên và phát triển là những chủ đề chính của sự kiện vốn có sự tham gia của 83 nhà lãnh đạo của Liên minh châu Phi (AU) và EU, nhưng nhập cư cũng là vấn đề nổi bật. Hội nghị diễn ra chỉ 2 tuần sau khi kênh truyền hình Mỹ CNN phát sóng hình ảnh cho thấy những người châu Phi da màu bị bán đấu giá như nô lệ tại Libya, gây phẫn nộ trong giới lãnh đạo cũng như khơi mào các cuộc biểu tình trên đường phố ở “lục địa đen” và một số nước châu Âu. Tại hội nghị, giới chức AU, EU và Liên Hiệp Quốc (LHQ) cũng cam kết sẽ đóng băng tài sản của những kẻ buôn người.

Châu Âu đã vất vả kiềm chế làn sóng hàng chục ngàn người châu Phi vượt Địa Trung Hải đầy nguy hiểm, thông qua viện trợ phát triển và các giải pháp khác, bao gồm tài trợ để siết chặt kiểm soát biên giới. Tuy nhiên, do tỷ lệ thất nghiệp cao và biến đổi khí hậu, nhiều người châu Phi buộc phải thực hiện chuyến đi chứa đựng rủi ro chết người và bị lạm dụng. Trong đó, Libya là điểm xuất phát để họ vượt biển, với hy vọng tìm cuộc sống tốt đẹp hơn ở trời Âu. 

Pháp hứa không can dự vào châu Phi

Phát biểu tại Burkina Faso hôm 28-11, Tổng thống Pháp tuyên bố Paris sẽ không tìm cách can dự vào tình hình chính trị tại châu Phi, trái ngược với lịch sử can thiệp lâu đời của quốc gia hình lục giác. Financial Times bình luận rằng Tổng thống Macron bắt đầu tái thiết mối quan hệ giữa Paris và các thuộc địa cũ ở châu Phi với lời nhấn mạnh đây là lúc “ngừng thuyết giảng” vùng đất này khi ông bắt đầu chuyến công du 3 ngày tại “lục địa đen”.   

THANH BÌNH (Theo AFP, FT)