23/07/2018 - 20:41

Đưa xoài xuất ngoại 

Gần đây, các tỉnh miền Tây xuất khẩu xoài sang thị trường Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản... đã mở ra hướng đi đảm bảo tính bền vững trong sản xuất ngành hàng này trong tương lai.

Tuyển lựa xoài đưa đi xuất khẩu tại xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới, An Giang. 

Chen chân vào thị trường khó

Những ngày gần đây, người trồng xoài ở cù lao Giêng (An Giang) rất phấn khởi khi 4,5 tấn xoài ba màu  được đưa vào thị trường Úc. Để có được thành quả này là cả một quá trình chuẩn bị của bà con nông dân và ngành chức năng tỉnh An Giang. Đặc biệt, từ khi UBND tỉnh An Giang phê duyệt kinh phí hỗ trợ thực hiện dự án “Xây dựng mô hình sản xuất xoài ba màu có quy mô 500ha đạt tiêu chuẩn VietGAP gắn với chuỗi tiêu thụ sản phẩm ở huyện Chợ Mới” tạo ra một chuỗi liên kết sản xuất bảo đảm từ quá trình trồng, thu hoạch đến tiêu thụ xoài. Theo đó, đầu tháng 4-2018, UBND tỉnh An Giang đã thống nhất liên kết với Công ty XNK Chánh Thu (Bến Tre) tiến hành chọn các hộ nông dân trồng xoài tại xã Bình Phước Xuân (huyện Chợ Mới) để sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP rồi lấy mẫu trái phân tích, sau đó liên kết với Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu II khảo sát hiện trạng và cấp mã code cho các hộ dân để xuất khẩu xoài ba màu sống sang Úc và Hoa Kỳ. Hiện mã code đi Úc đã có, riêng mã code xuất khẩu xoài sống đi Mỹ đang đàm phán với phía cơ quan Kiểm dịch Hoa Kỳ để thống nhất và cấp phép.

Trong buổi tiếp Thứ trưởng thứ nhất Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ Stephen Censky tại Thủ đô Washington D.C. (Hoa Kỳ) vào cuối tháng 6-2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã đề nghị Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ ký kết thỏa thuận khung hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp với Bộ NN&PTNT Việt Nam; đồng thời đề nghị Mỹ đẩy nhanh tiến độ nhập khẩu xoài của Việt Nam và xem xét nhập khẩu thêm các hoa quả khác, trước mắt là bưởi. Thứ trưởng thứ nhất Bộ Nông nghiệp Stephen Censky cho biết Hoa Kỳ đã bắt đầu nhập khẩu vú sữa, đang hoàn tất những thủ tục cuối cùng để nhập khẩu xoài.

Tại An Giang, giống xoài ba màu trồng chủ yếu ở các xã Mỹ Hiệp, Bình Phước Xuân, Tấn Mỹ (huyện Chợ Mới) với tổng diện tích gần 500ha có khả năng sinh trưởng vượt trội so với giống xoài khác, năng suất bình quân 15 tấn trái/ha. Ông Nguyễn Hữu Tặng, ở xã Bình Phước Xuân, cho biết từ năm 2012, ông đã chuyển 3,5 công đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng 800 gốc xoài ba màu, thu hoạch bình quân khoảng 4 tấn/đợt, hiện nay xoài bán có giá 22.000 – 25.000 đồng/kg, lời trên 50 triệu đồng, cao gấp nhiều lần trồng lúa. Còn ông Trần Văn Na, gần đó vừa thu hoạch 1ha xoài ba màu nhờ bán được giá cao đã thu về gần 1 tỉ đồng. Ông Na cho biết: “Xoài là cây dễ trồng lại cho hiệu quả kinh tế rất cao. Chỉ cần xoài có giá ổn định trên 20.000 đồng/kg trong 3 năm nữa, bà con trồng xoài nhanh chóng khá giả”.

Đồng Tháp, nơi có diện tích trồng xoài lớn nhất ĐBSCL cũng có những chiến lược để đưa trái xoài xuất ngoại. Sở Nông  nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Đồng Tháp đã xây dựng được 6 điểm thực hành sản xuất xoài rải vụ theo hướng an toàn ở huyện Cao Lãnh và TP Cao Lãnh với hơn 416ha, nhân rộng mô hình bao trái xoài được trên 85% diện tích. Việc trồng xoài rải vụ đã khắc phục được tình trạng rớt giá do sản lượng tập trung vào một thời điểm, giúp nhà vườn thu nhập cao hơn. Ngoài ra, tỉnh còn đầu tư dây chuyền tuyển lựa xoài gắn với nhận diện, truy xuất nguồn gốc thông qua mã vạch; thành lập 2 hợp tác xã (HTX), 29 tổ hợp tác sản xuất xoài liên kết đảm bảo có đầu ra; hỗ trợ HTX, tổ hợp tác các chứng nhận trồng xoài theo VietGAP. Xoài ở Đồng Tháp cũng đã xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, HongKong (Trung Quốc), New Zealand với giá cao hơn xoài bình thường
từ 3.000 - 5.000 đồng/kg. 

Cần hoàn thiện chuỗi giá trị

An Giang triển khai xây dựng vùng trồng xoài ba màu ở xã Bình Phước Xuân để xuất khẩu sang thị trường khó tính được xem là bước đột phá giúp nâng cao giá trị của cây xoài trên địa bàn tỉnh. Theo đánh giá của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh An Giang, từ khi dự án triển khai trồng giống xoài ba màu ở xã Bình Phước Xuân đã tạo chuyển biến trong tổ chức sản xuất và cung ứng xoài ba màu theo hướng liên kết từ trồng đến tiêu thụ sản phẩm, cải thiện và quản lý chất lượng xoài theo hướng an toàn thực phẩm. Trong đó, ngành chức năng đã tập huấn cho khoảng 730 nông hộ trồng xoài, nâng cao chất lượng sản phẩm trái xoài đạt tiêu chuẩn VietGAP, xây dựng chuỗi liên kết trong cung ứng và tiêu thụ sản phẩm giữa các tổ hợp tác, HTX trồng xoài với các cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh trái cây.

Ông Trần Anh Thư, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh An Giang, cho biết: “Lâu nay, ngành chức năng gặp khó khi xuất khẩu một số loại quả chín ra nước ngoài, vì không giải quyết được tình trạng trái cây bị thối khi tới nơi, nhất là trái xoài. Do đó, ngành nông nghiệp An Giang tìm hiểu thị trường Úc và một số nước khác, biết người dân nước này thích ăn xoài sống nên đã tiến hành đăng ký mã code cho quả xoài sang Úc và Hoa Kỳ. Kết quả, đã xuất được xoài ba màu sang Úc và sắp tới là thị trường Hoa Kỳ. Hiện ngành nông nghiệp tỉnh cử cán bộ hướng dẫn bà con nông dân chọn thời điểm hái xoài cho phù hợp (không quá già, quá non) để đảm bảo chất lượng, khách hàng tin dùng nhiều hơn nữa trong thời gian tới”.

Ông Nguyễn Văn Dương, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, khẳng định xoài là một trong ngành hàng được tỉnh chọn thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, từ đó giúp sản xuất phát triển ổn định theo hướng giảm dần sản lượng và nâng cao chuỗi giá trị nhằm bảo đảm tăng thêm lợi nhuận và thu nhập cho người dân. Nông dân đã mạnh dạn ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất để giảm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng theo nhu cầu của thị trường; thay đổi tập quán sản xuất cá thể, đơn lẻ, để hình thành các mối quan hệ hợp tác, liên kết sản xuất, tạo vùng nguyên liệu hàng hóa tập trung và phát triển bền vững. “UBND tỉnh Đồng Tháp vừa ban hành và triển khai thực hiện kế hoạch chuyên đề về phát triển kinh tế nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu, nhằm bảo đảm định hướng phát triển bền vững từng ngành hàng phù hợp với điều kiện tự nhiên của từng khu vực, địa phương... nhất là đẩy mạnh kết nối hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ giữa doanh nghiệp và người nông dân thông qua HTX, tổ hợp tác; hỗ trợ nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, an toàn, ứng dụng công nghệ cao... hình thành vùng chuyên canh quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh trên thị trường”, ông Dương nói.

Tuy đã có những thành công đưa trái xoài xuất ngoại nhưng theo đánh giá của ngành chức năng, vấn đề sản xuất và xây dựng chuỗi giá trị cho trái xoài vẫn còn đang yếu nhiều khâu. Theo ông Peter Johnson, Chuyên gia tư vấn của Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hiệp quốc (Unido), Việt Nam là nước có tiềm năng lớn về ngành hàng xoài với tổng giá trị hàng trăm triệu USD nhưng chủ yếu tiêu thụ nội địa và Trung Quốc, các thị trường khác còn rất hạn chế. Nguyên nhân là do hệ thống xuất khẩu chưa đủ để phát triển thị trường bền vững, chuỗi bảo quản lạnh kém thiếu kiểm soát chất lượng, tỷ lệ nấm bệnh cao, kiến thức về thị trường hạn chế. Việt Nam có thể sản xuất xoài trong các giai đoạn tiềm năng như trước mùa xoài ở Trung Quốc và nghịch vụ ở Úc. Ông Peter Johnson cho biết với vị trí thuận lợi, cùng với loại trái cây chất lượng, tiềm năng có thời gian cung ứng dài nên Việt Nam dễ tiếp cận các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Canada, Úc. Do đó, cần tạo điều kiện thuận lợi cho cho việc đăng ký sản phẩm mới, nghiên cứu thị trường để nắm được nhu cầu của khách hàng, xây dựng tiêu chuẩn xuất khẩu. Tiến hành cách tiếp cận toàn bộ chuỗi, kỹ thuật canh tác, quản lý nấm bệnh, hệ thống nhà đóng gói, chuỗi lạnh, quản lý các biện pháp xử lý đảm bảo kiểm dịch thực vật, sử dụng các thùng carton chứa xoài xuất khẩu phù hợp; xây dựng hệ thống kiểm soát chất lượng xuất khẩu bao gồm hệ thống giám sát.

Theo Cục Trồng trọt, cả nước hiện có 84.500ha xoài, tổng sản lượng 929.300 tấn/năm. Riêng khu vực ĐBSCL có hơn 42.200ha xoài, sản lượng gần 567.000 tấn/năm. Các địa phương có diện tích xoài lớn như Tiền Giang 4.979ha, sản lượng 118.653 tấn/năm; Đồng Tháp 9.300ha, sản lượng gần 96.000 tấn/năm; An Giang 4.964ha, sản lượng 75.544 tấn/năm. Những động thái của Chính phủ và chính quyền các địa phương đang giúp trái xoài Việt Nam có cơ hội lớn thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ.

Bài, ảnh: BÌNH NGUYÊN

Chia sẻ bài viết