Thời gian qua, hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại của TP Cần Thơ phát triển nhanh cả về số lượng lẫn chất lượng. Tuy nhiên, hệ thống này được đánh giá còn nhiều bất cập và chưa đáp ứng kịp nhu cầu tiêu dùng, phân phối hàng hóa trong tình hình mới. Chính vì vậy, thành phố đã đặt hàng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương, Bộ Công thương thực hiện Quy hoạch Phát triển hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn TP Cần Thơ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Khách hàng tham quan, mua sắm tại Siêu thị Big C Cần Thơ. Ảnh: MỸ THANH

Theo Sở Công thương TP Cần Thơ, trên địa bàn thành phố hiện có 18 siêu thị, trung tâm thương mại; 48 cửa hàng tiện ích; 8 cửa hàng kinh doanh rau, củ, quả an toàn và 107 chợ phân bố trí khắp các quận, huyện. Những năm qua, mặc dù được quan tâm đầu tư, nâng cấp nhưng hệ thống chợ trên địa bàn thành phố vẫn tồn tại nhiều bất cập. Tình trạng chợ quá tải, cơ sở vật chất xuống cấp; mua bán lấn chiếm lòng lề đường, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm… vẫn diễn ra tại một số nơi. Mặt khác, TP Cần Thơ cần có các chợ chuyên doanh, đặc thù phục vụ nhu cầu sản xuất và tiêu dùng nhưng đến nay vẫn chưa được hình thành. Các siêu thị, trung tâm thương mại phát triển với tốc độ khá nhanh, tạo nên không gian thương mại hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ phía người tiêu dùng. Song, một số siêu thị, trung tâm thương mại chưa đáp ứng các tiêu chuẩn quy định...

Theo các chuyên gia đầu ngành, trong những năm tới, sự phát triển hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại của thành phố chịu tác động từ nhiều yếu tố. Đó là sự gia tăng dân số, thu nhập cải thiện làm thay đổi lưu lượng và cơ cấu khách hàng qua hệ thống. Ngoài ra, các quy hoạch về vùng sản xuất, khu dân cư, giao thông, đô thị… sẽ tác động đến số lượng và mức độ phân bố các loại hình hạ tầng thương mại trên địa bàn thành phố. Thực tế này đặt ra yêu  cầu hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại của TP Cần Thơ phải được quy hoạch một cách phù hợp. Ông Nguyễn Quang Bình, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công thương, Bộ Công thương, cho biết: “Với tư cách là đơn vị tư vấn, chúng tôi xây dựng quy hoạch chợ, siêu thị, trung tâm thương mại của TP Cần Thơ hướng đến mục tiêu đồng bộ, hài hòa. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu phân phối, tiêu thụ hàng hóa và phục vụ nhu cầu người dân qua đó thúc đẩy lưu thông hàng hóa, phát triển thương mại, du lịch...”.

Theo đó dự thảo Quy hoạch Phát triển hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn TP Cần Thơ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, giai đoạn 2021-2025, TP Cần Thơ xây mới 10 trung tâm thương mại, 10 siêu thị; xây mới 10 chợ; xóa, chuyển đổi công năng 3 chợ; đảm bảo 100% chợ ở đô thị thu đủ chi. Giai đoạn 2026-2030, thành phố duy trì hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại đạt quy chuẩn, tiêu chuẩn quy định; đảm bảo văn minh thương mại, nâng cao chất lượng phục vụ và không còn điểm tụ tập mua bán tự phát… Để đạt được mục tiêu đề ra, đơn vị tư vấn đề xuất các nhóm giải pháp về vốn đầu tư; đất đai; tổ chức, quản lý; phát triển thương nhân...

Mới đây, tại Hội thảo lấy ý kiến đóng góp Quy hoạch Phát triển hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn TP Cần Thơ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, ông Nguyễn Thanh Tuấn, Phó Trưởng Phòng Kinh tế ngành, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Cần Thơ, khẳng định: “Ý kiến đề xuất của các quận, huyện có vai trò rất quan trọng. Bởi số lượng chợ, siêu thị, trung tâm thương mại bao nhiêu là do xuất phát từ nhu cầu thực tiễn và địa phương đề xuất. Do đó, các quận, huyện cần phải rà soát thật kỹ sao cho đúng tên gọi, đúng vị trí và quy mô khớp với quy hoạch hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại. Có như vậy thì chủ trương đầu tư cũng như quy trình thực hiện thủ tục đầu tư mới thuận lợi. Trên thực tế, nhu cầu thành lập chợ phát sinh liên tục, do đó, đơn vị tư vấn cần cập nhật, tham khảo các quy hoạch phát triển khu dân cư, khu đô thị mới để có quy hoạch chính xác”.

Đồng quan điểm trên, nhiều ý kiến cho rằng, đơn vị tư vấn cần xác định quy mô về vốn, diện tích, định hướng phát triển của từng chợ, siêu thị, trung tâm thương mại dự kiến đầu tư trong thời gian tới để tiện việc nâng cấp, mở rộng sau này. Theo ông Nguyễn Hồng Hải, Phó Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng, Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, thời gian qua chuỗi cửa hàng tiện ích, siêu thị mini nở rộ trên địa bàn thành phố, do đó đơn vị tư vấn cần thống kê, khảo sát và đề cập rõ trong quy hoạch. Đồng thời, đề ra giải pháp xử lý đối với các chợ, siêu thị, trung tâm thương mại hoạt động không hiệu quả. Ngoài ra, quy hoạch phải có sự phân định rõ ràng thế nào là chợ, siêu thị, trung tâm thương mại hoặc chợ nổi, chợ online, chợ đêm thì hướng đầu tư, phát triển ra sao?... Một số ý kiến yêu cầu đơn vị tư vấn tập trung vào các giải pháp về phòng cháy chữa cháy, an toàn vệ sinh thực phẩm, xử lý nước thải...

Theo ông Nguyễn Minh Toại, Giám đốc Sở Công thương TP Cần Thơ, thành phố đang hướng đến xây dựng và phát triển hệ thống chợ, siêu thị, trung tâm thương mại đồng bộ, hài hòa, bám sát yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, thành  phố đang có kế hoạch thành lập các chợ đầu mối, chuyên doanh như: chợ bán buôn nông sản cấp vùng, chợ văn hóa - du lịch, chợ ẩm thực... Ngoài lĩnh vực thương mại truyền thống, thành phố cũng đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử thông qua các hỗ trợ doanh nghiệp đăng ký tên miền, quảng cáo trên các trang mạng, bán hàng qua mạng xã hội...  Tất cả những nỗ lực này không chỉ đáp ứng yêu cầu tiêu dùng, giao thương hàng hóa trong nước mà còn tác động tích cực tới quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần mở cửa và phát triển thị trường theo hướng hiện đại và hiệu quả.

MỸ THANH