18/07/2011 - 08:46

Đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục

* HÀ THANH

Năm học 2010-2011 kết thúc với những thành tích đáng phấn khởi, trong đó, nổi bật chính là chất lượng giáo dục của cả nước được nâng lên về mọi mặt. Trên cơ sở đó, ngành giáo dục đã triển khai nhiệm vụ năm học 2011-2012 với nhiều giải pháp để chủ động “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo” nhằm “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước”... Đây cũng là vấn đề trọng tâm được đặt ra tại Hội nghị Tổng kết 4 năm thực hiện Chỉ thị 33 về chống tiêu cực, bệnh thành tích diễn ra tại tỉnh Đồng Tháp.

Có thể nói Chỉ thị 33/2006/CT-TTg ngày 8-9-2006 của Thủ tướng Chính phủ về chống tiêu cực và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp là một bước ngoặt để giáo dục các cấp học soi rọi lại chất lượng giáo dục. Từ đó đã có những chuyển biến mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, làm tiền đề căn bản để thay đổi nền giáo dục nước nhà.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trò chuyện với em Võ Thành Luân, học sinh Trường THPT Trường Xuân, huyện Tháp Mười, thủ khoa kỳ thi tốt nghiệp THPT năm học 2010-2011 của tỉnh Đồng Tháp. 

Những năm đầu triển khai Chỉ thị 33, không ít nơi đã cảm thấy “khó” khi mà chất lượng thực sự qua kỳ thi tốt nghiệp THPT đã xuống rất thấp. Năm 2007, tỷ lệ đậu tốt nghiệp THPT của cả nước chỉ đạt 67%, trong đó, có nhiều địa phương chỉ đạt dưới 50%. Qua kiểm tra, ở bậc tiểu học, nhiều học sinh ngồi nhầm lớp vì giáo viên ám ảnh việc phải đạt thành tích 100% học sinh lên lớp nên đã “đẩy” các em chưa đạt yêu cầu lên lớp cao hơn. Việc dạy học không nghiêm dẫn đến những tiêu cực trong thi cử. Năm 2007, có đến 2.621 học sinh bị đình chỉ thi do vi phạm qui chế. Khi công tác thi cử được siết chặt lại, việc dạy và học trở nên tích cực hơn thì một bộ phận không nhỏ học sinh không theo kịp chương trình nên đã bỏ học. Từ đó dẫn đến hàng loạt học sinh bỏ học đều ở các cấp học. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), năm học 2006-2007, cả nước có đến 148.082 học sinh bỏ học, chiếm tỷ lệ 0,9% trong tổng số học sinh... Tình trạng vi phạm đạo đức nhà giáo cũng bị xã hội lên án. Năm 2008, cả nước có đến 122 trường hợp vi phạm đạo đức nhà giáo...

Song song với việc thực hiện Chỉ thị 33 của Thủ tướng Chính phủ là hàng loạt các chương trình và phong trào nhằm thực hiện thành công Chỉ thị 33, trong đó, có phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. Nhờ vậy, trường học ngày càng khang trang, cảnh quan sư phạm đẹp hơn bằng nhiều nguồn đầu tư của Trung ương và địa phương nên cơ sở vật chất ngày càng được mở rộng. Nổi bật là đề án kiên cố hóa trường lớp học và nhà công vụ giáo viên giai đoạn 2008-2012, tổng số nguồn vốn đầu tư thực hiện hơn 80 ngàn phòng học và hơn 20 ngàn nhà công vụ cho giáo viên. Tính đến thời điểm hiện nay, đề án đã hoàn thành tiến độ hơn 75%, hàng ngàn phòng học đã được đưa vào sử dụng và giáo viên đã an tâm về chỗ ở khi hàng ngàn nhà công vụ được bàn giao. Thực hiện phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, giáo viên và học sinh cũng cởi mở, thân thiện với nhau hơn. Em Võ Thành Luân, học sinh Trường THPT Trường Xuân, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, chia sẻ: “Trước đây, có bài tập khó, em không dám hỏi thầy cô. Giờ đây, khi được thầy cô gợi mở nên em và các bạn mạnh dạn hơn khi hỏi cách giải những bài tập khó”. Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực nên giáo viên gần gũi với học sinh hơn. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dễ dàng hơn. Ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Thay đổi phương pháp tiếp cận học sinh, thân thiện hơn với các em là phương pháp cần thiết. Nhờ thực hiện các giải pháp đồng bộ khi triển khai Chỉ thị 33 mà ngành giáo dục TP Hồ Chí Minh đã có những thay đổi lớn. Học sinh được giáo dục kỹ năng sống tốt hơn, giáo viên cũng tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy hơn”.

Báo cáo của Bộ GD&ĐT tại Hội nghị Tổng kết 4 năm thực hiện Chỉ thị số 33 và Sơ kết 3 năm thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” tại tỉnh Đồng Tháp diễn ra vào ngày 16,17 và 18-7-2011 cho thấy, có sự thay đổi tích cực trong toàn ngành giáo dục. Tỷ lệ học sinh yếu kém giảm đáng kể, tỷ lệ học sinh bỏ học giảm gần 50%, nếu như năm 2007, tỷ lệ học sinh bỏ học cả nước là 0,9% thì năm 2011, tỷ lệ này là 0,51%. Cùng lúc đó, chương trình giáo dục mầm non mới cũng được triển khai thực hiện ở 11.480 trường nên chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ cũng được nâng lên, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, nhẹ cân, thấp còi giảm đáng kể. Đặc biệt, tỷ lệ tốt nghiệp THPT cũng tăng lên hằng năm, năm 2007 là 67%, năm 2008 tăng 9%, năm 2009 tăng 7%, năm 2010 tăng 8,97%. Đến năm 2011, tỷ lệ tốt nghiệp THPT là 95,72%, tăng 3,15% so với năm 2010. Sự tăng dần hằng năm cho thấy chất lượng giáo dục ngày càng phát triển theo chiều hướng đi lên. Thắt chặt thi cử để đảm bảo chất lượng thật là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng. Nhờ vậy, ý thức học tập của học sinh cũng thay đổi, từ 2.621 học sinh vi phạm vào năm 2007, đến năm 2011 chỉ còn 45 học sinh bị đình chỉ thi.

Không thể phủ nhận những nỗ lực trên đã thay đổi căn bản nhận thức của nhiều học sinh, phụ huynh và đội ngũ giáo viên về việc dạy và học. Từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong toàn ngành. Tuy nhiên, tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng vẫn còn những hạn chế trong quá trình phát triển giáo dục những năm vừa qua. Chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu. Thủ tướng nhận xét: “Vẫn còn một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa thực hiện tốt các cuộc vận động và phong trào thi đua của ngành... Bệnh thành tích trong giáo dục chưa được khắc phục triệt để”. Thủ tướng cũng lưu ý, muốn thoát nghèo, làm giàu cần phải có tri thức. Vì vậy, nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những khâu đột phá để vươn lên. Do đó, sự nghiệp giáo dục cần có sự quan tâm của toàn Đảng, toàn dân, sự chăm lo của lãnh đạo các cấp, “cái gì tốt nhất thì để dành cho giáo dục”- Thủ tướng nhấn mạnh.

Bài, ảnh: HÀ THANH

Chia sẻ bài viết