Anh Tiêu Thanh Vũ chăm sóc kệ rau mầm chuẩn bị thu hoạch.

Theo học ngành Nông học khóa 23, Trường Đại học Cần Thơ, ngay từ khi ngồi trên ghế giảng đường, anh Tiêu Thanh Vũ ngụ khu vực 5, phường An Bình, quận Ninh Kiều rất mê việc ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp, nhất là ứng dụng công nghệ sinh học vào trồng rau, sản xuất ra những loại rau sạch. Qua tìm hiểu, nghiên cứu từ sách báo, tài liệu và hướng dẫn của cô Đặng Phương Trâm nguyên giảng viên Khoa Nông nghiệp và Ứng dụng sinh học Trường Đại học Cần Thơ, nhận thấy rau mầm là loại rau sạch, lạ, nhiều dưỡng chất và phù hợp với diện tích, điều kiện chăm sóc của gia đình nên anh Tiêu Thanh Vũ chọn mô hình trồng rau mầm. Mô hình gồm những chiếc kệ lưu động, khoảng 1,2x0,4 m, từ  6-7 tầng, mỗi tầng có khoảng cách chừng 0,25 m được sắp xếp liền kề nhau, ít chiếm diện tích, phù hợp với không gian sống của gia đình nơi đô thị. Trên từng tầng là những khay mốp (0,6 x 0,4 x 0,08 m) trồng các loại rau mầm. Quy trình trồng và cách chăm sóc cũng khá giản đơn. Đầu tiên chọn và xử lý hạt rau, thường là hạt củ cải trắng. Kế đến chuẩn bị giá thể thật phẳng để gieo hạt (giá thể chế tạo từ bụi xơ dừa và không chứa bất kỳ một loại nông dược, phân bón, thuốc trừ sâu). Sau khi gieo hạt (phải gieo thật đều) đậy kín các khay mốp ủ mầm và để chúng nơi mát mẻ, có nhiệt độ khoảng 25-28oC. Khi ủ mầm vẫn tưới nước hỗ trợ ngày 2 lần (sáng và chiều) cho hạt mầm hút nước để tăng trưởng. Nước tưới vào các khay mốp bằng hình thức phun sương hoặc tưới thâm cho đến khi thu hoạch.

Anh Tiêu Thanh Vũ cho biết: Mô hình trồng rau mầm mới nghe qua có vẻ rất đơn giản, dễ dàng thực hiện. Nhưng, khi bắt tay vào thì không hề đơn giản! Rau mầm chăm sóc như chăm con nít. Bởi rau phụ thuộc nhiều vào môi trường xung quanh. Chỉ cần nhiệt độ, ẩm độ không phù hợp là kệ rau bị hư, phải đổ bỏ. Những ngày đầu bắt tay vào trồng rau mầm, anh chỉ dám thực hiện 1 kệ nhưng khá đau đầu vì lần nào cũng bị hư. Qua những lần như thế, anh rút được kinh nghiệm và cộng thêm những kiến thức học hỏi được qua các tài liệu, khoảng 1 năm  sau anh mới thành công. Khi đã thành công trong khâu sản xuất, việc đưa ra thị trường là một vấn đề nan giải. Bởi năm 2004, rau mầm mới xuất hiện ở TP Cần Thơ, còn xa lạ với người tiêu dùng chứ đừng nói đến chuyện đưa rau mầm vào bữa ăn hàng ngày. Không chỉ vậy, một số người hoài nghi về mức độ an toàn của loại rau mới này. Vậy là, anh phải đến các quán ăn, nhà hàng trên địa bàn quận Ninh Kiều, như: La Cà, Chị Tôi, Nhà khách số 2… chào hàng, gửi gói rau mầm cho nhà hàng dùng thử miễn phí. Cứ như thế, sau hơn 1 tháng, khách hàng mới chấp nhận và đặt hàng, tuy nhiên số lượng đặt hàng vẫn còn khá ít. Nhờ kiên trì, đến nay người tiêu dùng dần quen với sử dụng rau mầm...

Hiện nay, với 20 kệ rau di động, lượng rau mầm do cơ sở anh sản xuất ra khoảng 50 ký thành phẩm mỗi ngày, được đóng gói trong các dĩa xốp mỏng (trọng lượng 200 gram/hộp). Ngoài 4 nhân công là thành viên trong gia đình, Trại rau mầm An Bình còn giải quyết việc làm cho 3 lao động là hàng xóm xung quanh với các công việc, như: gieo hạt, cắt rau, sắp xếp rau mầm cho vào khay, thu nhập khoảng 50.000 đồng/ngày. Vào những ngày lễ, Tết nhu cầu dùng rau mầm tăng lên rất nhiều, lên đến 100 ký/ngày. Đầu mối tiêu thụ là các siêu thị trên địa bàn thành phố Cần Thơ và một số chợ đầu mối ở các tỉnh lân cận với thương hiệu Trại rau mầm An Bình, khu vực 5, phường An Bình, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Nhờ mô hình trồng rau mầm kinh tế gia đình anh khá ổn định.

Khi sản xuất và kinh doanh rau mầm đã đi vào ổn định, anh Vũ bắt tay vào việc nghiên cứu trồng giá an toàn. Đây là loại rau được sử dụng khá phổ biến và có mặt trong nhiều món ăn của người dân. Theo anh Vũ, quy trình trồng giá truyền thống khá đơn giản song tốn rất nhiều công sức và thời gian. Đậu được phơi nắng, loại bỏ hạt xấu, ngâm và ủ trong các lu, khạp, tưới nước 4-5 lần/ngày, mỗi lần cách nhau khoảng 3-4 giờ. Để thu được sản phẩm phải mất 4-5 ngày. Đặc biệt, từ khi có nhiều thông tin trên thị trường xuất hiện giá sử dụng hóa chất, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng khi ăn, anh Vũ càng  quyết tâm nghiên cứu cải tiến quy trình trồng giá tự động. Anh Vũ tìm hiểu các tài liệu trong và ngoài nước, kết hợp cùng những kiến thức từ giảng đường đại học để đưa vào thực tế. Song, mọi chuyện không đơn giản! Thất bại nối tiếp thất bại, nhiều lần chán nản muốn bỏ cuộc nhưng với đam mê và nhiệt huyết của mình, anh Vũ đã vượt qua. Mỗi lần thất bại, anh tìm hiểu nguyên nhân và cải tiến cho lần sau. Qua 2 năm nghiên cứu, đến cuối năm 2012, quy trình làm giá tự động do anh nghiên cứu cơ bản hoàn thành. Hiện nay, với quy trình làm giá tự động, Trại rau mầm An Bình cho ra thị trường 100 ký giá an toàn/ngày. Quy trình làm giá an toàn của anh dựa trên quy trình sản xuất giá truyền thống nhưng điều chỉnh giờ tưới nước tự động, tiết kiệm diện tích, thời gian, nước, công chăm sóc và vệ sinh hơn so với làm giá bằng lu, khạp. Hơn nữa, quy trình sản xuất không sử dụng hóa chất nên đảm bảo được những chất dinh dưỡng thiết yếu vốn có của hạt đậu, và đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Anh Vũ tâm sự: Làm giá an toàn không sử dụng hóa chất nên sản phẩm không đẹp và bắt mắt, rễ dài, thân giá không  được trắng… nên lúc đầu ít người tiêu dùng ưa chuộng. Nhưng bù lại, xu hướng sử dụng sản phẩm an toàn cho sức khỏe ngày càng tăng nên sản phẩm giá an toàn vẫn có “đất sống” trên thị trường. Sản phẩm này được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ chứng nhận đủ điều kiện sản xuất rau an toàn và được phân phối tại các siêu thị trên địa bàn TP Cần Thơ. 

Nói về những định hướng trong tương lai, anh Vũ hồ hởi cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu để cải thiện sản phẩm giá sạch trông bắt mắt hơn mà không sử dụng đến hóa chất để gần gũi hơn với người tiêu dùng. Song song đó, anh sẽ hoàn thiện quy trình làm giá an toàn đưa ra thị trường để những người quan tâm đến mô hình làm giá sạch có thể sử dụng dễ dàng, cho ra thị trường những sản phẩm an toàn cho người sử dụng. Đồng thời, mở rộng thêm cơ sở sản xuất cùng trang thiết bị trồng rau mầm, giá sạch theo chu trình khép kín hơn nữa; trồng thêm một số loại rau mầm, trước mắt là rau muống mầm cung cấp đến người tiêu dùng những loại rau sạch đa dạng cho bữa ăn và có giá trị dinh dưỡng cao...

    Bài, ảnh:  T. Trinh