Tôi nhập ngũ vào ngày 30-8-1968 tại Đại đội 293 – đơn vị mũi nhọn của Thành đội Cần Thơ đang hoạt động ở cánh B, cùng với địa bàn huyện Châu Thành B (vùng 6 xã).  Đầu năm 1969, trước Tết Nguyên đán 15 ngày, đơn vị chúng tôi được lệnh hành quân vào địa bàn Lộ Vòng Cung. Từ đó cho đến ngày giải phóng, đơn vị chúng tôi chiến đấu tại Lộ Vòng Cung.

Chiến trường ác liệt

Còn nhớ vào thời điểm đó, vùng đất Lộ Vòng Cung sau đợt Tổng tiến công trở nên hoang vu; địch tổ chức phản kích, đóng đồn ở một số điểm chủ yếu; còn lực lượng bộ đội ta thì rất mỏng. Lúc đó, tên 6 Khẩn đầu hàng, phản bội đã chỉ điểm cho địch gần hết cơ sở hợp pháp và các hầm vũ khí bí mật của quân ta. Nhiều vũ khí của ta bị địch lấy mất; trong đó, có 2 khẩu súng phun lửa tối tân. Giai đoạn này, chiến trường Lộ Vòng Cung đầy khó khăn, ác liệt. Đơn vị chúng tôi bám địa bàn và đổi phương thức hoạt động. Phương châm hoạt động lúc đó là: Chiến đấu, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch; bám đất, bám dân, diệt ác, phá kềm, hỗ trợ cho phong trào đấu tranh chính trị, binh vận ở nội ô; chuẩn bị thời cơ công kích vào thành phố. Trong giai đoạn phục vụ chiến trường Lộ Vòng Cung, đơn vị tôi đã tham gia trên 10 trận chống càn, phục kích, như: trận đánh đồn Hàng Bàng (xã An Bình), trận chống càn ở Ranh Làng (giữa 2 xã An Bình và Long Tuyền),… Tuy không có nhiều trận đánh gây tiếng vang nhưng mỗi trận đánh là một phần ý nghĩa trong việc góp phần bám trụ, giữ địa bàn.

Căn cứ lòng dân

Không thể kể hết những khó khăn mà chúng tôi đã trải qua. Tôi còn nhớ rất rõ, mỗi người lính được cấp 3 tấm cao su: một tấm dùng để lội sông; một tấm cao su 2 mét dùng để trải ngủ và một tấm 3 thước dùng để làm chòi ở, được ngụy trang núp trong những lùm cây lớn. Ai cũng phải nằm lòng phương châm: Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng, tắt lửa nấu ăn trước trời sáng.  Khó khăn là vậy nhưng tinh thần quyết chiến, quyết thắng vẫn hừng hực trong tim mỗi người lính. Sống và chiến đấu ở địa bàn Lộ Vòng Cung, việc cung cấp gạo, quần áo, nhu yếu phẩm, thơ từ, tin tức.. đều phải nhờ đến dân. Lúc mới vào địa bàn, đơn vị phải nhờ cán bộ địa phương giới thiệu chỉ 1 vài nhà dân làm cơ sở. Bởi bí mật là sự sống còn trong giai đoạn đầy khói lửa. Dần dà, đơn vị tự phát triển, tự liên hệ với nhân dân nhiều hơn. Từ đây, mối quan hệ dân quân mới đậm đà và gần như gắn liền với thời gian đơn vị bám trụ ở địa bàn.

Với tôi, những ngày sống, chiến đấu và phục vụ chiến đấu ở chiến trường Lộ Vòng Cung là một phần ký ức không bao giờ phai nhạt. Nhớ nhất là dịp Tết năm 1970. Tình hình lúc bấy giờ địch đang thực hiện chiến lược bình định, căn cứ lõm của ta giảm dần, đời sống đơn vị gặp nhiều khó khăn. Tết của người lính chỉ là bữa cơm có thịt heo và vài món ăn đơn giản. Trong lúc anh em đang phấn khởi chuẩn bị ăn Tết thì có một chiến sĩ đầu hàng địch. Đơn vị buộc phải phân tán ngay. Anh em âm thầm hành quân trong tâm thế nâng cao cảnh giác…Vài hôm sau, khi tình hình yên ổn, địch không đánh trả, đơn vị trở về căn cứ lõm cũ. Trên đường về, dọc đường mòn, anh em thấy có vài chục  bánh tráng và bánh kẹo để sẵn. Đoán biết là quà Tết của dân, tìm thăm đơn vị không gặp nên để lại; anh em chúng tôi ai nấy đều xúc động. Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, người lính tuy không có Tết nhưng cảm thấy ấm áp bởi tình quân dân.

Sau đại đội của tôi, có 3 đại đội khác vào Vòng Cung chiến đấu. Mỗi đại đội khi vào Vòng Cung khoảng 50 quân. Đến năm 1971, quân số tiêu hao nhiều, phải ghép lại còn 1 đại đội khoảng 40 quân, lấy các con số cuối đặt tên lại là 823. Địch tiếp tục bình định, cuộc chiến bám trụ địa bàn ngày càng ác liệt và ngày càng khó khăn. Căn cứ lõm mất dần, từ chỗ đóng quân ở căn cứ lõm, sau đó phải phân tán ở sau vườn nhà dân, và sau nữa là vào ở hẳn trong nhà dân cho đến ngày giải phóng. Lực lượng bộ đội, biệt động thành, dân quân du kích… đã hoàn thành nhiệm vụ bám địa bàn, căng kéo địch toàn vùng, góp phần nên chiến thắng 1975. Sự thành công này phần lớn là nhờ vào lòng dân.

Hồng Vân (ghi)