10/12/2017 - 09:21

Chuẩn bị thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới
Bài cuối: Đi tìm giải pháp 

Ở TP Cần Thơ, những “cỗ máy cái” của ngành giáo dục như: Khoa Sư phạm- Trường Đại học Cần Thơ, Khoa Sư phạm - Trường Cao đẳng Cần Thơ, đã có những bước chuyển động tạo nền tảng cho việc thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) tổng thể. Tuy nhiên, để việc triển khai thực hiện chương trình GDPT tổng thể đạt hiệu quả, đòi hỏi phải có những giải pháp đồng bộ, mạnh mẽ của các ngành, các cấp ngay từ bây giờ dù thời gian thực hiện chương trình đã được lùi lại 2 năm.

Sinh viên ngành Sư phạm Hóa học, Trường Cao đẳng Cần Thơ trong giờ học. 

Chủ động thay đổi

TP Cần Thơ hiện có 5 trường đại học (ĐH) công lập và ngoài công lập; 7 trường cao đẳng (CĐ), 3 phân hiệu đào tạo trình độ CĐ. Trong đó có 2 trường: ĐH Cần Thơ và CĐ Cần Thơ có bề dày đào tạo chuyên sâu nguồn lực giáo viên phục vụ các trường mầm non, phổ thông cho cả vùng ĐBSCL. Và các trường đã chủ động đón đầu cho việc đào tạo đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu mới của chương trình GDPT tổng thể.

Từ năm học 2015-2016, Trường CĐ Cần Thơ chọn 2 môn Toán và Anh văn để thí điểm đổi mới. Đến năm 2017-2018, trường xây dựng khung chương trình đào tạo theo tiêu chí mới của định hướng chương trình GDPT tổng thể, từ bậc mầm non đến phổ thông. Tiến sĩ Hồ Thanh Tâm, Phó Hiệu trưởng Trường CĐ Cần Thơ, cho biết: “Trường đang điều chỉnh, bổ sung chương trình đào tạo các ngành sư phạm, đổi mới theo hướng phù hợp nhu cầu thực tế giảng dạy ở trường phổ thông, đặc biệt là chủ động cập nhật kịp thời chương trình sách giáo khoa hiện hành của ngành giáo dục và đào tạo (GD&ĐT). Trường đã chỉ đạo, thành lập tiểu ban là các bộ môn thuộc Khoa Sư phạm để xây dựng, bổ sung khung chương trình đào tạo theo hướng chương trình GDPT tổng thể”.

Khoa Sư phạm, Trường CĐ Cần Thơ có 10 bộ môn trực thuộc; với 54 cán bộ, giảng viên (45 người có trình độ sau đại học), cơ bản đáp ứng yêu cầu đào tạo. Chuẩn bị đón đầu chương trình GDPT mới, Khoa đã thành lập các tiểu ban của từng bộ môn; trong đó có 2 tiểu ban liên môn Sử- Địa- Giáo dục công dân và Lý- Hóa- Sinh. Đồng thời, xây dựng tất cả chương trình khung đào tạo, sau đó xây dựng đề cương chi tiết và đào tạo cụ thể theo liên môn. Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Lệ Chi, Phó Trưởng Khoa Sư phạm, Trường CĐ Cần Thơ, trường có nền tảng là trường sư phạm lâu năm nên nguồn lực đảm bảo đáp ứng yêu cầu.

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là vẫn chưa có sách giáo khoa mới, cũng như chương trình khung của Bộ GD&ĐT. Vì vậy, giáo viên của trường soạn chương trình đào tạo theo định hướng từ những lần tham gia tập huấn, làm theo cách hiểu của mình. Với chương trình GDPT mới, trường phải đào tạo sinh viên có khả năng giảng dạy được liên môn (Lý- Hóa- Sinh hoặc Sử- Địa- Giáo dục công dân). Điều này đòi hỏi giảng viên phải có kinh nghiệm và kiến thức khoa học vững, sâu ở các môn. Đồng thời, việc tiếp thu kiến thức liên môn cũng là yêu cầu không phải đơn giản đối với sinh viên. Trong khi đó, từ trước đến nay, việc đào tạo sinh viên sư phạm mang tính chuyên sâu từng môn; giảng dạy theo phương pháp truyền thống…

 Cần giải pháp đồng bộ

Chương trình GDPT mới là cần thiết và phù hợp với xu hướng phát triển của giáo dục ở các quốc gia tiên tiến. Chương trình đảm bảo kết nối chặt chẽ giữa các lớp học, cấp học. 2 năm qua, ngành giáo dục TP Cần Thơ đã từng bước triển khai áp dụng mô hình trường học mới (VNEN), trường điển hình đổi mới, tổ chức nhiều cuộc họp góp ý cho chương trình GDPT tổng thể… nhằm tránh bị động khi triển khai chương trình.

Tuy nhiên, theo cán bộ quản lý các trường phổ thông, để thực hiện chương trình GDPT mới đạt hiệu quả, cần có giải pháp đồng bộ, căn cơ. Trước mắt, đội ngũ giáo viên phải đủ năng lực trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm. Muốn thế, đội ngũ giáo viên phải được đào tạo, đào tạo lại một cách có hệ thống, liên tục. Thầy Trịnh Nguyễn Thi Bằng, Hiệu trưởng Trường THPT Trần Đại Nghĩa (quận Cái Răng), cho rằng: Việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, nên giao cho các cơ sở đào tạo sư phạm có uy tín. Sở GD&ĐT nên có kế hoạch hướng dẫn cụ thể và đồng bộ triển khai chương trình GDPT mới. Đồng thời, Bộ nên sớm triển khai chương trình GDPT mới, dự thảo môn học; sách giáo khoa mới để giáo viên hình dung được dạy như thế nào để đạt hiệu quả nhất”.

Việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, phục vụ chương trình GDPT mới đạt hiệu quả hơn. Trong ảnh: Học sinh Trường THCS Thới Xuân (trường đạt chuẩn quốc gia của huyện Cờ Đỏ) trong giờ học thể dục. 

Một giải pháp rất hay được cán bộ quản lý các trường THPT đề xuất: Để tránh tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ ở các cơ sở giáo dục, ngành cần có sự điều phối, điều động, luân chuyển giáo viên giữa các cơ sở giáo dục gần nhau về mặt địa lý (cụm trường). Sở GD&ĐT chủ trì, các cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch giáo dục, kế hoạch tuyển sinh theo hướng phát huy điểm mạnh của cơ sở mình. Chẳng hạn, trường A sẽ đào tạo học sinh có nguyện vọng theo hướng khoa học tự nhiên, trường B sẽ đào tạo học sinh có nguyện vọng theo hướng khoa học xã hội. Kế hoạch này sẽ được thông báo minh bạch, rộng rãi. Nếu không, việc thực hiện học tự chọn sẽ không thực chất vì nhà trường sẽ chọn thay học sinh với mục đích sao cho phù hợp với tình hình đội ngũ giáo viên. Đồng thời, để giải pháp này phát huy tác dụng, cần thu hẹp khoảng cách về chất lượng giữa các trường THPT.

Cơ sở vật chất là vấn đề lãnh đạo các đơn vị quan tâm. Ông Nguyễn Văn Chi, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Thới Lai, kiến nghị: “Đi đôi đào tạo giáo viên, địa phương, ngành giáo dục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị cho các trường. Chẳng hạn, môn Tin học sẽ trở thành môn chính khóa, đòi hỏi các trường phải được trang bị đầy đủ thiết bị, máy móc để phục vụ giảng dạy”. Đối với việc đảm bảo sĩ số học sinh/ lớp học vừa đủ, không quá đông, đòi hỏi phải xây dựng thêm trường, lớp. Thầy Võ Văn Khiếm, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Thị trấn Thới Lai, cho biết: “Trường đang thực hiện mô hình trường học mới, đây là nền tảng để đón đầu khi áp dụng chương trình GDPT tổng thể. Nhưng hiện nay, số học sinh/ lớp học vẫn còn đông, lên đến 45 em/ lớp. Để giảm quy mô lớp học, cần đầu tư xây dựng thêm phòng lớp”. Theo thầy Lê Trung Bình, giáo viên dạy môn Lý của Trường THCS Thị trấn Thới Lai, Tổ Lý- Công nghệ có 4 giáo viên và đã “ngồi lại” với nhau để soạn giáo án, áp dụng phương pháp dạy học mới, phù hợp. Rõ ràng, khi áp dụng chương trình mới, học sinh năng động, phát huy khả năng sáng tạo hơn. Nhưng để tiết học đạt hiệu quả cao hơn, số lượng học sinh của lớp chỉ nên khoảng 30 em, thay vì 45 em như hiện nay.

Trước những vấn đề trên, bà Trần Hồng Thắm, Giám đốc Sở GD&ĐT Cần Thơ, cho biết: Ngành tiếp tục chỉ đạo, quán triệt trong cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên, cũng như đào tạo, bồi dưỡng giáo viên về chương trình GDPT tổng thể. Đồng thời, tham mưu, đề xuất với Thành ủy, HĐND, UBND đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị theo hướng trường đạt chuẩn quốc gia, đáp ứng yêu cầu dạy và học. Một công tác quan trọng khác là tranh thủ huy động nguồn lực xã hội hóa, vận động toàn xã hội chăm lo GD&ĐT. 

Tại Hội nghị Tổng kết năm học 2016-2017, triển khai nhiệm vụ năm học 2017- 2018 do Bộ GD&ĐT tổ chức trong tháng 8-2017, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo: Khi thực hiện Chương trình GDPT tổng thể, các Sở GD&ĐT phải tham mưu UBND địa phương về nguồn lực cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo đủ số lượng lẫn chất lượng để triển khai hiệu quả chương trình. Ngành giáo dục đóng vai trò chủ đạo trong việc dự báo nguồn nhân lực nhà giáo để tránh tình trạng thừa- thiếu. Các đơn vị phải đổi mới trên tinh thần khẩn trương nhưng phải đảm bảo chất lượng, chỉ thay đổi một lần và vận dụng trong nhiều năm, tránh lãng phí, tạo lòng tin trong xã hội. 

Bài, ảnh: B.KIÊN

Chia sẻ bài viết