Hội nghị thượng đỉnh hẹp khẩn cấp của Liên minh châu Âu (EU) đã được triệu tập vào chiều 24-6 (giờ Việt Nam) tại trụ sở tổ chức này ở Brussels, Bỉ. Cuộc họp nhằm tìm giải pháp cho vấn đề nhập cư vốn đang gây chia rẽ trầm trọng trong nội bộ khối, và đặc biệt là làm lung lay dữ dội chiếc ghế của Thủ tướng Đức Angela Merkel.
Trước thềm hội nghị, Phó Thủ tướng Ý Luigi Di Maio đã “khai hỏa” bằng tuyên bố Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang biến đất nước hình lục giác thành kẻ thù số 1 của Ý trong vấn đề nhập cư. Ông Maio cho rằng lãnh đạo Pháp xa rời thực tế và việc Paris từ chối người nhập cư đang làm gia tăng gánh nặng cho Ý, quốc gia đầu tiên đối mặt với làn sóng nhập cư qua ngả Địa Trung Hải.
Số là trước đó, ông Macron nói rằng hiện số người nhập cư bên ngoài vào châu Âu đã giảm khoảng 80% so với đỉnh điểm 2015, và Rome không còn phải chịu áp lực như hồi năm ngoái. Vấn đề bây giờ là một cuộc khủng hoảng chính trị xuất phát từ làn sóng di chuyển “thứ cấp” của họ giữa các nước EU. Lãnh đạo Pháp cũng ủng hộ chế tài tài chính đối với các quốc gia từ chối những người đủ điều kiện xin tị nạn.
Thực tế là số người Trung Đông và Bắc Phi vượt Địa Trung Hải để đến cựu lục địa đã giảm rất mạnh. Nếu như năm 2015 có hơn 1 triệu người thì con số đó từ đầu năm 2018 đến nay chỉ là 41.000 người. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy vấn đề nhập cư đang trở thành nỗi lo hàng đầu của 500 triệu công dân EU và là chủ đề chính trong các cuộc bầu cử gần đây.
Theo Bộ trưởng Nội vụ Ý Matteo Salvini, trong 4 năm qua nước này đã đón 650.000 người di cư bằng đường biển, tiếp nhận 430.000 đơn xin tị nạn và cung cấp nơi ăn chốn ở cho 170.000 người “tự cho là tị nạn” với tổng chi phí hơn 5 tỉ euro. “Nếu đối với Tổng thống ngạo mạn Macron, điều này không hề hấn gì thì chúng tôi mời ông ấy thôi xúc phạm, mà thay vào đó hãy thể hiện sự hào phóng cụ thể bằng cách mở cửa các cảng và cho phép trẻ em, đàn ông và phụ nữ đi vào”. Ông Salvini trước đó cũng mạnh mẽ công kích Tổng thống Macron khi ông này chỉ trích Ý “vô trách nhiệm” vì không cho tàu Aquarius của một tổ chức phi chính phủ Pháp chở 630 người tị nạn cập cảng (cuối cùng Tây Ban Nha đã tiếp nhận tàu này).
Trong khi đó, trước khi dự họp với hơn 10 lãnh đạo khác của EU, Thủ tướng Đức Merkel lại bị giáng thêm một đòn mới khi Thủ hiến bang Bavaria, ông Markus Soder, nói rằng chính sách nhập cư của bà là “một sai lầm cơ bản”, và nước Đức cũng như châu Âu phải thay đổi. Ông Soder là thành viên Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU), đảng liên kết với Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của bà Merkel suốt 70 năm qua. Nghiêm trọng hơn, ông Soder còn bóng gió khả năng CSU sẽ chia tay CDU, điều sẽ dẫn tới sự sụp đổ của chính phủ liên hiệp hiện nay.
Trước Thủ hiến Soder, lãnh đạo CSU và hiện là Bộ trưởng Nội vụ Horst Seehofer cũng không tiền lời chỉ trích chính sách nhập cư vốn đã khiến số người tị nạn ở Đức tăng hơn 1,6 triệu kể từ năm 2014, đồng thời dọa sẽ “bất tuân thượng lệnh” bằng cách trục xuất, từ ngày 1-7 tới, những người nhập cư đã đăng ký tại một quốc gia EU khác.
Theo “tối hậu thư” của CSU, nếu trở về “tay không” từ cuộc gặp ngày hôm qua cũng như hội nghị thượng đỉnh chính thức của EU vào cuối tháng này, Thủ tướng Merkel nhiều khả năng sẽ không thể hoàn tất nhiệm kỳ 4 của mình.
QUỐC KHÁNH (Theo Reuters, Express)
