19/10/2018 - 21:13

Câu chuyện Brexit chưa có hồi kết 

Kết quả không như mong đợi tại cuộc gặp giữa Thủ tướng Anh Theresa May và lãnh đạo 27 nước Liên minh châu Âu (EU) diễn ra tối 17-10 nhằm tìm cách tháo gỡ bế tắc về vấn đề đường biên giới Ireland là điều có thể hiểu được khi cả hai bên cùng khăng khăng giữ nguyên tắc đàm phán của mình.

Thủ tướng Anh Theresa May và trưởng đoàn đàm phán EU Michael Barnier. Ảnh: Getty

Lãnh đạo 27 nước EU quyết định tạm hoãn kế hoạch chuẩn bị hội nghị thượng đỉnh đặc biệt về Brexit vào tháng 11 tới, với lý do Thủ tướng Anh đã không đưa ra được ý tưởng cụ thể mới nào nhằm tháo gỡ mấu chốt bế tắc hiện nay là vấn đề đường biên giới Ireland. Tuy nhiên, trong một động thái được đánh giá là vẫn để hé cửa thương lượng, giới chức EU cho biết sẵn sàng triệu tập cuộc họp nếu như trưởng đoàn đàm phán EU Michael Barnier tuyên bố đàm phán Brexit giữa EU và Anh “đạt được tiến bộ to lớn”. Về phần mình, Thủ tướng May cho biết bà sẵn sàng xem xét đề xuất trước đó của EU, kéo dài thời gian cho thời kỳ chuyển đổi thêm 1 năm, coi như là một phần thỏa hiệp của Anh đối với bất đồng đường biên giới Ireland. Bà May cũng yêu cầu EU cần đưa ra những “ ý tưởng sáng tạo” để tháo gỡ những bế tắc hiện nay.

Bất đồng giữa Anh và EU đối với vấn đề Brexit thực sự đã lên tới đỉnh điểm cho phép, vượt quá ngưỡng này sẽ là kịch bản mà cả hai bên đều không mong muốn: Brexit không đạt được thỏa thuận nào. Hai bên đều đã nhất trí quan điểm Brexit sẽ phải đảm bảo tránh xảy ra đường biên giới cứng giữa nước thành viên EU là Cộng hòa Ireland và Bắc Ireland thuộc Anh, song bất đồng nằm ở cách thức giải quyết vấn đề.

Với tiến trình đàm phán Brexit hiện nay, Anh đang ở thế bị động và EU là người đặt ra luật chơi. Mọi khó khăn đều đổ dồn lên vai Thủ tướng May. Hiện bà đang đối mặt với hai mũi nhọn tấn công, một bên là từ phía lãnh đạo 27 nước EU khi cho rằng Thủ tướng Anh đã chẳng đưa ra được ý tưởng mới nào nhằm tháo gỡ bế tắc đường biên giới Ireland. Mặt khác, Thủ tướng May đồng thời chịu sức ép vô cùng to lớn từ chính trong nội bộ đảng Bảo thủ của bà, cũng như từ đảng DUP mà chính phủ thiểu số của bà đang cần dựa vào để có thể thông qua các chính sách đề ra tại Quốc hội.

 Điều đầu tiên Thủ tướng May cần đạt được lúc này là sự nhất trí đoàn kết trong đảng Bảo thủ, chỉ khi đó bà mới có cơ hội thuyết phục thành công các nước EU. Thực tế là sau khi bà May nói sẵn sàng xem xét đề xuất của EU kéo dài thời kỳ chuyển đổi thêm một năm nữa đến hết năm 2021, thì các thành viên đảng Bảo thủ chống lại kế hoạch Chequers mà Thủ tướng May đưa ra là những người đầu tiên lên tiếng công khai đòi bà từ chức. Thậm chí viết trên Twitter, có nghị sĩ đảng Bảo thủ công khai ủng hộ để cựu Bộ trưởng phụ trách vấn đề Brexit David Davis lên thay vì cho rằng ông này là người phù hợp nhất để ngồi vào bàn đàm phán với EU. Một số nghị sĩ đảng Bảo thủ có tên tuổi đã gửi thư ngỏ đến Thủ tướng, kêu gọi bà từ bỏ kế hoạch Chequers và “tái lập” các cuộc đàm phán với EU để Anh sẽ ký thỏa thuận tự do thương mại với EU theo mô hình Canada. Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson và ông Davis cảnh báo rằng Thủ tướng May và chính phủ của bà sẽ không được người dân Anh tha thứ, nếu như họ “đầu hàng” trước những mặc cả của EU. Những người này muốn Anh rời EU một cách dứt khoát, không muốn thời kỳ chuyển đổi bị kéo dài.  

Giai đoạn cuối cùng của chặng đường đàm phán sẽ cần lòng can đảm, sự tin tưởng và vai trò phối hợp từ cả hai phía. Vì 27 nước EU hiện thời tạm hoãn kế hoạch chuẩn bị thượng đỉnh đặc biệt Brexit vào tháng 11 tới và giao cho trưởng đoàn đàm phán Barnier tiếp tục làm việc với phía Anh, nên vẫn còn quá sớm để kết luận Brexit sẽ tiến triển theo hướng nào. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng tương lai quan hệ giữa Anh và EU sẽ còn là câu chuyện dài trong nhiều năm sau khi Anh rời khỏi “mái nhà chung”.

Trưởng đoàn đàm phán EU Barnier ngày 19-10 thông báo một thỏa thuận Brexit với Anh đã hoàn tất tới 90%, nhưng vẫn có khả năng không đạt được thỏa thuận nào do vướng vấn đề biên giới Ireland.

DIỄM QUỲNH (TTXVN)

Chia sẻ bài viết