Màn “đối đầu” công khai giữa lãnh đạo ngoại giao Mỹ - Trung đánh dấu mức độ leo thang mới trong mối quan hệ ngày càng bế tắc giữa hai cường quốc, nhiều khả năng đe dọa hội nghị thượng đỉnh thứ 2 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong -un.

Ảnh: Straits Times

Ngày 8-10, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pome đến Trung Quốc trong chuyến công du châu Á nhằm chuẩn bị cho cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và ông Kim Jong-un. Tại Bắc Kinh, ông Pompeo đã có buổi họp “kịch tính” với màn chỉ trích nhắm vào Washington từ người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị. Theo đó, Ngoại trưởng Trung Quốc mở đầu cuộc họp với cáo buộc Washington leo thang thương mại, gây rối trong vấn đề Đài Loan và thường xuyên vô cớ chỉ trích chính sách của Bắc Kinh. Qua đây, ông Vương Nghị yêu cầu Mỹ chấm dứt những hành động “sai trái” nói trên.

Đáp lại, Ngoại trưởng Pompeo thừa nhận Washington “bất đồng cơ bản” với Bắc Kinh trong các vấn đề mà ông Vương Nghị nêu. “Tôi mong có cơ hội để thảo luận các vấn đề đó hôm nay bởi đây là mối quan hệ cực kỳ quan trọng” – ông Pompeo nhấn mạnh. Tuy nhiên, hai bên sau đó không tổ chức họp báo và Ngoại trưởng Pompeo cũng không gặp Chủ tịch Tập Cận Bình như trong chuyến thăm lần trước của ông tới Trung Quốc.

Theo cựu Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel, những diễn biến “bất thường” này phản ánh rạn nứt nghiêm trọng trong quan hệ Mỹ-Trung sau căng thẳng đỉnh điểm tuần rồi khi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence vạch ra thay đổi trong chiến lược của Washington từ cạnh tranh sang “đối đầu” với Trung Quốc. Ông Russel cho rằng, cách tiếp cận cứng rắn mà chính quyền Trump đang thực thi nhiều khả năng khiến Bắc Kinh tiếp tục chống đối hơn là nhượng bộ, đặc biệt khi đối thoại quân sự bị đình chỉ còn các cuộc đàm phán thương mại vẫn trong tình trạng trì trệ.

Hiện tại, nỗ lực chấm dứt chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn chưa đạt kết quả. Mới đây, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã bơm thêm 109 tỉ USD vào nền kinh tế do tăng trưởng chậm lại trước ảnh hưởng từ cuộc chiến thuế quan với Mỹ. Đây là lần thứ 4 trong năm nay Trung Quốc giảm mạnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Trước đó, các quan chức nước này đã áp dụng các biện pháp thúc đẩy kinh tế như cắt giảm thuế, chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và nới lỏng chính sách tiền tệ.

Theo giới phân tích tài chính, động thái mới của Bắc Kinh cho thấy cường quốc châu Á đang lo lắng cuộc chiến thương mại có thể kéo dài với Mỹ. Mặt khác, các chuyên gia quan ngại Trung Quốc thực thi chính sách tiền tệ lỏng lẻo có thể phá giá đồng Nhân dân tệ vốn đã giảm gần 10% so với đồng USD kể từ giữa tháng 4. 

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hôm 9-10 đã hạ dự báo tăng trưởng đối với Trung Quốc lẫn Mỹ trước dự đoán xung đột thương mại tiếp tục leo thang, không chỉ gây thiệt hại cho cả hai cường quốc mà còn ảnh hưởng những quốc gia khác. Trong đó, dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ năm 2019 giảm 0,2% xuống còn 2,5%. Về phía Trung Quốc, IMF hạ dự báo tăng trưởng từ 6,6% xuống 6,2% trong năm tới. Cơ quan này cũng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu 0,2% xuống còn 3,7% và cảnh báo xu hướng tiếp tục giảm trong vài năm tới.

MAI QUYÊN (Theo CNN, WSJ)