Nghiên cứu chung của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh và Công ty Google DeepMind có trụ sở ở Luân Đôn chứng minh trí thông minh nhân tạo (AI) có thể phát hiện sớm các dấu hiệu tiềm ẩn nguy cơ mù lòa, với độ chính xác tương đương các chuyên gia nhãn khoa hàng đầu thế giới.

Để tạo ra thuật toán này, trong suốt 18 tháng, các lập trình viên của DeepMind đã sử dụng dữ liệu chẩn đoán của gần 15.000 bệnh nhân ở Bệnh viện Mắt Moorfields để huấn luyện hệ thống AI do họ phát triển cách nhận dạng 10 đặc điểm chính của bệnh về mắt thông qua các hình ảnh chụp cắt lớp võng mạc (OCT). OCT là phương pháp chụp cắt lớp sử dụng ánh sáng, chứ không phải tia X-quang hoặc siêu âm, để tạo ra các hình ảnh 3D phía sau cầu mắt, qua đó chỉ ra những bất thường có thể là dấu hiệu của bệnh.

 Bác sĩ nhãn khoa Pearse Keane đang phân tích ảnh OCT. Ảnh: Evening Standard

Thử nghiệm cho thấy chương trình AI có thể phát hiện hơn 50 bệnh liên quan đến mắt, bao gồm thoái hóa điểm vàng do tuổi tác và bệnh mắt do tiểu đường với độ chính xác trên 94%, tương đương trình độ của các bác sĩ hàng đầu thế giới. Nhưng ưu điểm lớn hơn của công nghệ mới là nó hứa hẹn sẽ kéo giảm thời gian chờ đợi bác sĩ thăm khám và kiểm tra mắt từ 16 tuần xuống còn vài ngày. Khi đó, những trường hợp mắc các bệnh đe dọa đến thị lực như thoái hóa điểm vàng và tăng nhãn áp (còn gọi là cườm nước) có thể được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đề phòng nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.

Đơn cử tại Bệnh viện Mắt Moorfields, số ca chẩn đoán qua ảnh chụp quét mắt dựa trên AI được tiến hành nhanh hơn nhiều so với tốc độ phân tích hình ảnh của các chuyên gia, nhờ đó rút ngắn thời gian chẩn đoán và điều trị những bệnh có thể gây mù lòa. Tiến sĩ Pearse Keane và các cộng sự tại bệnh viện này cho biết chương trình AI giúp sàng lọc những bệnh nhân cần ưu tiên khám và điều trị khẩn cấp, nhằm bảo toàn thị lực.

Sắp tới, nhóm nghiên cứu sẽ tiến hành các thử nghiệm lâm sàng khả năng chẩn đoán của AI trước khi triển khai rộng khắp ở Anh, mà họ tin tưởng có thể áp dụng tại 30 bệnh viện trong vòng 3 năm tới. Hiện trên thế giới có hơn 285 triệu người đang sống chung với một dạng bệnh về mắt gây mất thị lực, bao gồm hơn 2 triệu trường hợp ở Anh.

Công trình nói trên là một trong hai nghiên cứu cho thấy hiệu quả của AI trong việc tầm soát bệnh. Một chương trình AI khác được phát triển ở Mỹ có thể chỉ ra các dấu hiệu của não tổn thương do đột quỵ, xuất huyết và tràn dịch não chỉ trong 1,2 giây nhờ phân tích ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) và X-quang.