Xuất khẩu cá tra Việt Nam đang trên đà khởi sắc khi các thị trường trọng điểm đều tăng tốc “ăn hàng”. Trong đó, Mỹ là thị trường được đánh giá có nhiều cơ hội để “bứt phá” khi đang có được các điều kiện thuận lợi...

Thị trường trọng điểm khởi sắc

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến hết tháng 9-2018, tổng giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 1,59 tỉ USD, tăng 22,6% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, từ quý III-2018, xuất khẩu cá tra sang các thị trường lớn có sự chuyển biến tốt.

Xuất khẩu cá tra sẽ khởi sắc hơn trong thời gian tới.

Cụ thể, đối với thị trường Trung Quốc - Hồng Công, ba quý đầu năm, xuất khẩu cá tra đạt 376,8 triệu USD, tăng 30,8% so với cùng kỳ năm 2017. “Đây vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam khi chiếm 23,6% tổng giá trị xuất khẩu toàn ngành cá tra” - VASEP đánh giá và cho rằng từ nay đến cuối năm, thị trường Trung Quốc - Hồng Công vẫn tăng trưởng ổn định.

Trong khi đó, với thị trường Liên minh châu Âu (EU), dù chưa thực sự ổn định và lấy lại “phong độ” như trong giai đoạn những năm 2010-2015. Thế nhưng, trong năm 2018, xuất khẩu cá tra sang EU đã không bị sụt giảm liên tục như trong năm 2016 và 2017.

VASEP cho biết, so với năm 2017, xuất khẩu cá tra sang EU đã có sự khởi sắc hơn khi kim ngạch xuất khẩu trong 3 quý đầu năm đạt 176,4 triệu USD, tăng 14,6%.  Đặc biệt, xuất khẩu sang Hà Lan tăng 31,6%; sang Đức tăng 0,4%; sang Ý tăng 65,9%. Tốc độ tăng trưởng dương trên 14% là tín hiệu khả quan cho xuất khẩu cá tra sang EU trong ít nhất 3 năm trở lại đây, và dự báo mức tăng trưởng này sẽ tiếp tục được duy trì cho đến cuối năm.

Một thị trường trọng điểm khác trong xuất khẩu cá tra Việt Nam, đó là Mỹ nhận được tín hiệu khá lạc quan khi từ đầu tháng 7 đến tháng 9-2018, xuất khẩu cá tra sang thị trường này tiếp tục tăng mạnh.

Theo đó, chỉ trong tháng 9-2018, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt gần 48 triệu USD, tăng đến 152,5% so với cùng kỳ năm 2017. Trước đó, trong tháng 8-2018, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 65,9 triệu USD, tăng 256% so với cùng kỳ năm ngoái. Với sự tăng trưởng mạnh trong thời gian gần đây, đã giúp đưa tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ 3 quý đầu năm 2018 đạt 369,1 triệu USD, tăng 42,9% so với cùng kỳ năm 2017. Dự báo, trong quí IV-2018, tăng trưởng xuất khẩu cá tra sang Mỹ tiếp tục tăng nhờ nhu cầu ổn định, giá xuất khẩu tốt.

Ba điểm thuận lợi ở thị trường Mỹ

Tuy chưa có quyết định cuối cùng bằng văn bản, nhưng việc Mỹ công nhận tương đương cho cá tra Việt Nam nằm trong chương trình thanh tra cá da trơn khả năng sẽ được thông qua, theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP.

Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP tin rằng, Mỹ sẽ thông qua việc công nhận tương đương cho cá tra Việt Nam khi cho biết đa số ý kiến góp ý của các bên liên quan từ phía Mỹ đã đồng thuận. Điều này, có nghĩa cá tra Việt Nam sẽ được xuất khẩu tiếp tục vào thị trường này.

Theo ông Trương Đình Hòe, trước đó Cơ quan Thanh tra an toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cũng đã có đề xuất với Văn phòng đăng ký liên bang Mỹ công nhận tương đương cho ngành cá da trơn
(cá thuộc bộ Siluriformes) của Việt Nam.

Một điểm đáng lưu ý khác, đó là kết quả sơ bộ về thuế chống bán phá giá cá tra Việt Nam trong kỳ xem xét hành chính lần thứ 14 (POR14), giai đoạn từ ngày 1-8-2016 đến 31-7-2017 với mức thuế giảm mạnh so với kết quả cuối cùng của kỳ POR13.

Cụ thể, Cục Phòng vệ thương mại thuộc Bộ Công Thương cho biết, mức thuế sơ bộ đối với hai bị đơn bắt buộc là 0 và 1,37 USD/kg. Trong khi đó, mức thuế cho các bị đơn tự nguyện là 0,41 USD/kg và mức thuế suất toàn quốc là 2,39 USD/kg. Như vậy, mức thuế này đã giảm hơn rất nhiều so với kết quả cuối cùng của kỳ POR 13, với mức cao nhất lên đến 7,74 USD/kg và mức thuế chung là 3,78 USD/kg, mức thuế khiến đa số doanh nghiệp không thể xuất khẩu vào Mỹ.

Trong khi đó, với cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung không ngừng “nóng” lên thời gian gần đây cũng được các chuyên gia dự báo sẽ là cơ hội cho các nước xuất khẩu những mặt hàng thay thế, trong đó có Việt Nam, sang cả hai thị trường này.

Cụ thể, với việc Mỹ áp thuế 10% các sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ là cơ hội cho ngành cá tra Việt Nam nói riêng và thủy sản nói chung trong việc xâm nhập vào thị trường Mỹ. Ngược lại, Việt Nam cũng sẽ khai thác tốt hơn thị trường Trung Quốc khi thủy sản của Mỹ bị hạn chế ở quốc gia này, nhất là khi cá tra là mặt hàng đang thay thế khá tốt các loại cá thịt trắng.

Bài, ảnh: TRUNG CHÁNH